"Afganistan'da iyileşme yok"

Götz Gliemeroth Afganistan’daki durumdan endişeli. Kısa bir süre öncesine kadar ISAF’ın komutasını elinde tutan general, yanlış anlaşılmalara yol açmayacak şekilde gayet açık konuşuyor ve Devlet Başkanı Hamid Karzai’nin, bütün uluslararası desteğe rağmen, savaş ağalarının egemenliği, terör ve ülke içindeki bölünmenin oluşturduğu kısır döngünün önüne geçemediğini belirtiyor. Gliemeroth, ayrıca Gulbeddin Hikmetyar gibi isimlerin iktidar emellerinin, uyuşturucu üretiminin ve devletin yapılanmasında yavaş yol alınmasının da istikrarsızlığa neden olduğunu kaydediyor. Eski ISAF kumandanı en acil halledilmesi gereken sorunları şöyle dile getiriyor:

"Milislerin demobilize edilmesinin sürmesi gerekiyor. Bu gelecekte kurulacak orduya giden yolda önemli adımlar. Ayrıca uyuşturucu ve sınır güvenliği konusunda kontrol için polis güçlerinin eğitimi gerekli.”

Uluslararası camia bütün bu süreçlere destek oluyor. Örneğin Almanya polislerin eğitiminde, Japonya milislerin demobilize edilmesi ve silahsızlandırılmasında, ABD ordunun kurulmasında, İngiltere uyuşturucu ile mücadelede, İtalya ise hukuk sisteminin kurulmasında etkin bir rol üstleniyor. Ancak Gliemeroth, bu çalışmaların yeteri kadar koordine edilmediğini söylüyor ve Afganistan için bir ‚master plan‘ hazırlanmasını istiyor.

'ISAF tüm sorunları çözemez'

Afganistan’da görev yapmış olan Alman general, sayıları yaklaşık 6 bin olan ISAF askerlerinin tüm sorunları çözebileceğine ve kapsamlı bir güvenlik sunabileceğine inanmanın yanlış olduğunu belirtiyor. Gliemeroth, askerlerin sadece destek olabileceğini, hatta kendilerinin de tehlikede olduğunu vurguluyor ve Ocak ayı sonunda iki ISAF askerinin, başkent Kabil’in ortasında bir intihar saldırısına kurban gittiğini hatırlatıyor.

Afganistan yılda 3 bin 600 ton ile dünyanın en büyük afyon üreticisi. Gayrisafi milli hasılanın yaklaşık yarısı, afyon satışından elde ediliyor. Askerlerin, uyuşturucu ile mücadelede en son silah olduğunu belirten Gliemeroth, NATO’nun yine de bu sorunu görmezlikten gelemeyeceğini, en önemlisi de, Kabil hükümetinin uyuşturucu ekimi ile mücadele etmesi gerektiğini vurguluyor. Alman general, kısa sürede başarıya ulaşılmasının beklenemeyeceğini söylüyor:

"Bu kesinlikle uzun yıllara yayılacak bir süreç. Uyuşturcu ile mücadelede Afgan güvenlik güçlerinin ön planda olması gerekiyor, ancak bu güçler daha yeni yeni oluşturuluyor.”

Ülkenin geleceği seçimlere bağlı

Gliemeroth, ISAF’ın misyonunun beş yıl, sivil yardımın ise on yıllar boyu gerekebileceğini belirtiyor ve siyasi istikrar için şimdiki önemli adımın, Eylül ayında yapılması planlanan parlamento ve devlet başkanlığı seçimleri olduğunu söylüyor:

“Bu adımın başarıya ulaşması zaman ve çaba gerektiriyor. Seçim lokallerinin güvenliğinin sağlanması, seçimlerin savaş ağalarının gölgesinden kurtarılması...bunlar bölgeye asker gönderilerek, bir anda halledilecek sorunlar değil."

Gliemeroth özellikle seçmen listelerinde çok az kadının ismine rastlanmasından rahatsızlık duyuyor ve bu yüzden Haziran ayında yapılması öngörülen seçimlerin Sonbahara kaydırılması sayesinde kadınların seçmen listesine kaydolabilmeleri için daha fazla zamanları olacağına dikkat çekiyor.