150710 Zentralrat Juden

“Yahudiliğin bugün Almanya'da burada yaşayan 120 bin Yahudi tarafından temsil edilmesi, mucizeye eşdeğer bir durum.”

Bu sözler, 2006 yılından bu yana Almanya Yahudiler Merkez Konseyi Başkanlığı'nı yürüten Charlotte Knobloch'a ait.

Almanya Yahudiler Merkez Konseyi, İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesinden beş yıl sonra, 19 Temmuz 1950’de kuruldu. Konseyin kurulduğu dönemde, Almanya’daki Yahudiler toplumsal hayattan adeta silinmişti. Nazilerin soykırımı sonrası yaklaşık yarım milyon Yahudi’den geriye yalnızca 15 bin kişi kalmıştı. Bunların üçte biri soykırımdan kimliklerini gizleyerek kurtulabilmişti. Diğerleri ise toplama kamplarından sağ çıkmayı başaran ya da Doğu Avrupa ülkelerinden sürgün edilen Yahudilerdi.

"İlk hedefimiz güven kazandırmaktı"

Aslında Nazi rejimi kurbanları için Almanya son durak değil, sadece bir ara istasyon niteliğindeydi. Yaşanan feci olaylar yüzünden Yahudiler Almanya’da kalmak istemiyordu. Almanya Yahudiler Merkez Konseyi’nin ilk başkanı Heinz Galinski o günleri şöyle anlatıyor:

“O dönemde hepimiz Yahudi toplumuna kendine güvenli bir duruş kazandırmaya, onlara burada örgütlenme olanağı sunmaya çalıştık. Yahudilerin yaşadığı yerde, örgütlü bir cemaat yaşamı olmak zorunda. Bunu sağlamak o zaman tabii ki çok zordu, çünkü kimse Almanya’da kalıp kalmayacağını bilmiyordu.

Sovyetler'deki Yahudilerin desteği

Yahudiler Merkez Konseyi’nin o yıllardaki önceliği, Nazi kurbanlarına tazminat ödenmesi için yapılması gerekenlerdi. Geçmişle hesaplaşma bugün de Konsey için önemini koruyan bir konu. Konseyin üye sayısı 1960 ve 70’li yıllarda Sovyet rejiminden kaçan Polonyalı Yahudilerle birlikte arttı. Böylece sayıca güçlenen Yahudiler hem yeni örgütler kurdu, hem de mevcut örgütlenmeleri destekledi. Charlotte Knobloch şöyle konuşuyor:

“Belki bazılarına bunu duymak tuhaf gelecektir. Ama Sovyetlerden gelen Yahudiler, Almanya’daki Yahudi yaşamının yerine oturmasını sağladı. Kendine güven kazanan, modern Yahudilik saklandığı yerden çıktı.”

2003 yılında Yahudiler Merkez Konseyi ile Alman devleti arasında bir antlaşma imzalandı. Antlaşma sadece taraflar arasında güven ve işbirliğinin bir göstergesi değildi, Alman devleti bu antlaşma ile Almanya'daki Yahudi cemaatine senede beş milyon euroluk devlet yardımı yapmakla da yükümlü kılındı.

Nesil değişikliğinin vakti geldi

Yahudiler Merkez Konseyi'nin bugün özellikle İsrail’le ilgili konularda görüş bildiriyor. Konsey, İsrail’e yakınlığını ve bağlılığını koruyor. Ancak son dönemlerde, oldukça temkinli şekilde, İsrail’in politikasına yönelik eleştirel açıklamalar da yapılıyor.

Konseyin Başkanı ve Yönetim Kurulu bugün de Nasyonal Sosyalizm dönemi mağdurlarından oluşuyor. Sonbaharda görev süresi dolacak olan Knobloch, nesil değişikliğinin vaktinin geldiği görüşünde. Knobloch, “Birkaç yıl içinde ne fail ne de mağdur kalmış olacak. En geç o vakte kadar son münkir de suç ve utançtan ziyade sorumluluğu tartışmak zorunda olduğumuzu kabul edecek" diyor.

Cornelia Rabitz / Çeviri: Başak Özay

Editör: Ahmet Günaltay