Amerikan siyaseti Irak’a kilitlendi

Kongre seçimlerine birkaç gün kala ABD’de seçim yarışı iyice kızıştı. Demokratlar ile ABD Başkanı George Bush’un partisi Cumhuriyetçiler’in kıyasıya yarıştığı seçimlerde Irak savaşı kilit bir rol oynuyor. Demokratlar, Bush ve yönetimini Irak konusunda köşeye sıkıştırarak puan toplamaya çalışıyor. Ancak Demokrat Partili senatör John Kerry’nin bir toplantıda öğrencilere yönelik olarak “derslerinize iyi çalışırsanız, bir şey olabilirsiniz, yoksa kendinizi Irak’ta bulursunuz” sözleri ters tepti. Kerry, Beyaz Saray’ın yoğun tepkisine neden olan bu sözleri yüzünden özür dilemek zorunda kaldı.

Öte yandan ABD Başkanı George Bush, ekibinin en fazla eleştirilere muhatap olan ve Irak yüzünden istifa etmesi talebi gündeme gelen üyeleri Savunma Bakanı Donald Rumsfeld ile Başkan Yardımcısı Dick Cheney'ye sahip çıktı. Bush, Beyaz Saray'da haber ajanslarına verdiği demeçte, Ocak 2009'da dolacak olan Başkanlık görev süresinin sonuna kadar Rumsfeld ve Cheney'nin görevlerini sürdürmelerini istediğini söyledi. Dick Cheney'i Beyaz Saray ekibinin ayrılmaz bir parçası olarak niteleyen ve Rumsfeld'in de kendi Başkanlık döneminin sonuna kadar görevde kalmasını istediğini kaydeden Bush, “İkisi de fevkalade işler yapıyorlar ve ben kendilerini kesinlikle destekliyorum,” dedi. Bush, Savunma Bakanı’na yönelik eleştirilere işaret edilerek, başkanlık döneminin sonuna kadar Rumsfeld'in görevde kalmasını bekleyip beklemediği sorularına “evet bekliyorum” yanıtını verdi.

Demokratlar istifa istiyor

ABD'de 7 Kasım’da yapılacak kongre seçimlerinde cumhuriyetçilere karşı üstünlük sağlayarak kongrede kontrolü ele geçirmesi beklenen Demokrat üyelerin çoğu Rumsfeld'in istifa etmesini isterken, Rumsfeld kimi Cumhuriyetçiler tarafından da eleştiriliyor. Rumsfeld, Mart 2003'te başlayan ve bugüne kadar 2 bin 800'den fazla Amerikan askerinin öldüğü Irak savaşını kötü yönetmekle suçlanıyor. Sertlik yanlısı tutucu görüşleri nedeniyle eleştirilen Cheney de kamuoyu yoklamalarında yüksek puan alamıyor.

Bush ayrıca, Irak Başbakanı Nuri El Maliki ile savaş stratejisi konusunda ilişkilerin gerildiği yönündeki haberlerlerle ilgili olarak da “kendisiyle geçen hafta konuştuğunu ve görüşlerinde fazla fark görmediğini” ifade etti. George Bush, yakın bir gelecekte Irak'taki Amerikan askeri sayısında bir değişiklik öngörmediğini kaydetti.

Anketler Demokratarı işaret ediyor

Son kamuoyu yoklamaları ise Cumhuriyetçi Parti’nin Kongre hakimiyetinin sona erebileceğini gösteriyor. Perşembe günü açıklanan son anketlere göre, Amerikalı seçmen Demokrat Parti’den Kongre’de çoğunluğu ele geçirip ABD’nin Irak’taki askeri mevcudiyetini azaltmasını bekliyor. New York Times gazetesi ile CBS Televizyonu’nun ortaklaşa yaptırdıkları son seçim anketi, ABD’deki seçmenlerin büyük çoğunluğunun, Irak’taki askeri angajmanı önemli ölçüde sadece Demokrat Parti’nin azaltabileceğini görüşünde olduğunu ortaya çıkardı. Kongre’nin her iki kanadında da Demokrat Parti’nin çoğunluğa geçmesi durumunda Amerikan askerlerinin Irak’tan çekilmesinin mümkün olacağı da seçmenin tahminleri arasında.

Cumhuriyetçi Parti’nin Kongre’deki hakimiyetini sürdürmesi durumunda Başkan Bush’un kaos ve iç savaş benzeri durumu sona erdirmek için Irak’a daha fazla asker göndereceğini söyleyenler de çoğunlukta. Yaz aylarında popülarite grafiği baş aşağı olan Başkan Bush’un Irak serüvenini destekleyen Ammerikalılar’ın oranı da Ekim sonu itibari ile sadece yüzde 9’du. Amerikalı seçmenin yüzde 70’i Bush yönetiminin Irak savaşında plan ve stratejiden mahrum olduğunu, yüzde 80’i de, Başkan Bush’un son günlerde ağız değiştirmeye başlamasının sadece seçim taktiği olduğunu, yoksa Irak politikasını aynen devam ettireceğini düşünüyor.

Kerry'nin gafı kızdırdı

Son kamuoyu araştırmasına göre 7 Kasım’da kayıtlı seçmenin yüzde 52’si oyunu Demokratlar’a verecek. Cumhuriyetçi Parti’li adayı seçeceğini beyan edenlerin oranı ise yüzde 33. Kararsız seçmen potansiyelinde de Demokrat Parti’nin yüzde 50’lik payı var. Bağımsız seçmen kitlesinde Cumhuriyetçiler’e meyledenlerin oranı ise yüzde 23’ü geçmiyor. George Bush’u kayıtlı seçmenin sadece yüzde 34’ünün desteklemesi Salı günkü Kongre seçiminin Cumhuriyetçi Parti açısından hezimete dönüşebileceğini de gösteriyor. Selefi Bill Clinton’un, ikinci başkanlık döneminin sonlarında halkın yüzde 43’ü tarafından desteklenmesine rağmen Cumhuriyetçi Parti Kongre’nin her kanadında da çoğunluğu kazanmıştı. Irak ile ilgili görüşlerin seçim sonucu üzerinde etkili olacağı kesin. Amerikalıların lüsde 54’ü Saddam Hüseyin’i devirmek için böylesine insani ve ekonomik bedel ödemeye değmezdi, derken, Bush’un Irak politikasına karşı olanların oranı da yüzde 63’ü buluyor. Irak savaşı Amerikan kamuoyunun siyasi tercihlerini belirleyen tek konu sayılıyor.

Ancak Demokrat Partili John Kerry’nin gafı parti yönetimini Kongre seçimleri açısından kaygılandırmışa benziyor. Uzmanlar son seçim anketinin, Kerry’nin sözleri Cumhuriyetçi Parti tarafından seçim malzemesine dönüştürülmeden önce yapıldığını hatırlatırken, eski başkan adayının dikkatsizce sarfettiği sözlerin partiye oy kaybettirmesinden çekinen Demokrat Parti’nin ağır topları da Kerry’yi açıkça eleştirmeye başladılar. Tek bir seçim konuşmasının partide alarm zillerinin çalmasına yol açması Demokrat Parti’nin Kongre’de birinci parti olacağına hala tam olarak güvenemediğini gösteriyor. Yine Temsilciler Meclisi veya Senato’da Demokrat Parti’nin çoğunluğa geçme ihtimali ağır basıyor. Kongre aritmetiğinin değişmesi için Demokrat Parti’nin Temsilciler Meclisi’ndeki üye sayısını 15 artırması, yenilenecek 33 senatörlüğün de en az altısını kazanması gerekiyor.