Ankara’da ‘diplomatik atışma’

İsrail Başbakanı Ehud Olmert'in kritik Ankara ziyareti, hem karşılıklı verilen dostluk mesajlarına hem de diplomatik atışmalara sahne oldu. Olmert’in Ankara’ya iki günlük kritik ziyaretinde ev sahipliğini Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan yaptı. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından da kabul edilen İsrail Başbakanı, ayrıca Türk dışişleri ve savunma bakanları ile de görüştü.

Ziyaretten çıkan en önemli sonuç ise Türkiye’nin gerek Filistinli liderler, gerekse Suriye ile İsrail arasında bir çeşit arabuluculuk rolü oynaması konusundaki görüş birliği oldu.

Başbakan Erdoğan, Filistin’de El Fetih ile Hamas arasında kurulacak ulusal birlik hükümetinin temsilcilerini önümüzdeki günlerde Ankara’ya davet edeceğini, kendilerine Ortadoğu Dörtlüsü’nün ortaya koyduğu “prensiplere uymaları” mesajını vereceğini açıkladı. Olmert ise, aralarında “İsrail’in varlığının tanınmasının” da yer aldığı, Ortadoğu Dörtlüsü’nün tüm prensiplerini kabul etmeleri halinde yeni Filistin hükümeti ile masaya oturabileceklerini söyledi.

Suriye konusunda da Erdoğan, İsrail’le barış sürecinin yeniden başlaması için elinden geleni yapacağı, önümüzdeki günlerde Şam yönetimi ile bizzat temas kuracağını vurguladı. Olmert, Ankara’dan ‘kolaylaştırıcılık’ çabalarının sadece Filistin ve Suriye ile sınırlı kalmamasını, “İsrail’ı tanımayan diğer Müslüman ülkeler nezdinde de gerçekleştirmesini” istedi.

Türk heyeti Kudüs'e gidecek

İsrail Başbakanı’nın ziyareti sırasında, iki taraf arasında görüş ayrılıkları da ortaya çıktı. En sıkıntılı konu, İsrail’in Kudüs’teki Müslümanlar için kutsal sayılan Haremüşşerif yakınlarında gerçekleştirdiği inşaatlardı. Olmert, beraberinde getirdiği fotoğraflarla, inşaat çalışmaların, Haremüşşerif'le hiçbir ilgisi bulunmadığını kanıtlamaya çalıştı.

Ancak "Fotoğraflar beni tatmin etmedi” diyen Erdoğan, Türkiye'nin bölgeye teknik bir heyet göndererek, çalışmaları yerinde görmesi gerektiğini söyledi. Olmert’in de bu teklifi kabul etmesi üzerine, Türk heyetinin önümüzdeki hafta bölgeye gitmesi için uzlaşma sağlandı.

Yine görüş ayrılığına neden olan bir başka konu ise İran’ın nükleer programı oldu. Olmert, İran'ın nükleer güç haline gelmesinin "sadece İsrail'in sorunu olmadığını" vurgulayarak, "nükleer silah kapasitesine sahip bir İran, uzun vadede Türkiye için de büyük bir sıkıntı ve tehdit kaynağı olur" mesajı verdi.

Bu çıkışa, İsrail'in de "nükleer kapasiteye sahip olduğuna" atıfta bulunarak yanıt veren Erdoğan ise, "Biz, Türkiye olarak, sadece İran'ın değil, Ortadoğu bölgesindeki hiçbir ülkenin nükleer silaha sahip olmaması gerektiğine inanıyoruz" dedi.

Ermeni soykırımı tasarısı ve Tel Aviv

Diplomatik kulislere göre, Olmert ziyareti Ankara’nın beklentilerini karşılamadı. Türk yetkililer Amerikan Kongresi’nde gündeme gelen Ermeni soykırımı yasa tasarısı konusunda, İsrail Başbakanı’nın kamuoyu önünde Türkiye’nin tezlerine destek vermesini bekliyordu. Ancak konunun detayını bilmediğini söyleyen Olmert, sadece “Amerikan Kongre üyelerinin, doğru olanı yapacaklarına inanıyorum” demekle yetindi.

Olmert’in ziyaretinden en ilginç not ise İsrail Başbakanı’nın Kudüs konusunda yaptığı çıkış oldu. Erdoğan ile ortak basın toplantısında sözü, belediye başkanlığı yaptığı döneme getiren Olmert, “İsrail’in başkenti Kudüs’ün belediye başkanlığını yaptım” dedi. Diplomatik kulislere göre, Olmert’in İsrail’in başkenti olarak resmen Tel Aviv’i tanıyan Türkiye’de bu açıklamayı yapması, Türk tarafını çok rahatsız etti.