1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Ankara’dan olumlu sinyaller

Zeynep Gürcanlı/Ankara, Ajanslar26 Nisan 2007

AB Ortak Güvenlik ve Dış Politika Yüksek Temsilcisi Solana ile İran’ın nükleer konulardaki başmüzakerecesi Laricani Ankara’da dün başlayan pazarlıklarını bugün de sürdürüyor. Son dönemde uluslararası meselelerde kolayşlaştırıcı rolüne soyunan Türkiye ise AB-İran buluşmasından sonra ’düşman kardeşler’ Afganistan ve Pakistan’ın cumhurbaşkanlarınının görüşmesine ev sahipliği yapacak.

https://p.dw.com/p/AZOu
Javier Solana, Ali Laricani ile toplantısı için "Çok yapıcı bir görüşme oldu" dedi.
Javier Solana, Ali Laricani ile toplantısı için "Çok yapıcı bir görüşme oldu" dedi.Fotoğraf: AP

Tahran’ın nükleer krizine ilişkin görüşmeler Ankara’da sürüyor. Dün başlayan görüşmelerde, masanın bir tarafında Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi daimi üyeleri ile Almanya'yı temsilen, Avrupa Birliği Ortak Güvenlik ve Dış Politika Yüksek Temsilcisi Javier Solana vardı. Masanın diğer tarafına ise İran Ulusal Yüksek Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri Ali Laricani oturdu.

İki aylık kesintinin ardından başlayan görüşmelerde iyi haber ise, birkaç saat sonra geldi. Laricani ile toplantısını "Çok yapıcı bir görüşme oldu" sözleriyle anlatan Solana, sürecin devam edeceğini de açıkladı.

Sürecin geleceği konusunda benzer bir olumlu yaklaşım da Laricani'den geldi. İranlı yetkili "Çözüm için umutlu musunuz?" sorusuna, "Masada çeşitli fikirler var. Memnun edici görüşmeler yaptık" yanıtını verdi.

Üçlü basın toplantısı

Kulislere sızan bilgiler, Ankara buluşmasındaki ana konunun, ’uranyum zenginleştirilmesi’ konusuna yeni bir tanım getirilmesi olduğunu gösteriyor. Diplomatlar, bu yeni tanım üzerinde tarafların mutabık kalması halinde ise, İran'ın uranyum zenginleştirme programını tümüyle iptal etmesine gerek kalmayacağını, bunun da iki tarafı da tatmin edecek bir çözüm olabileceğini belirtiyor.

Laricani ve Solana bugün de Dışişleri Bakanı Abdullah Gül ile görüştü. Görüşmenin ardından üçlü basın toplantısı düzenledi.

Bu arada İran Dışişleri Bakanı Manuçehr Mutteki, Ali Laricani ile Javier Solana arasında Ankara'da yapılan görüşmelerde, ülkesinin nükleer sorununa ilişkin mantıklı bir formül bulunabileceğini söyledi.

Manuçehr Mutteki, Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari ile düzenlediği ortak basın toplantısında, Javier Solana'nın “uranyum zenginleştirmenin askıya alınması konusunun yeniden tanımlanması” biçimindeki görüşünü nasıl değerlendirdiğinin sorulması üzerine, “Askıya alma, karmaşık veya anlaşılmayacak bir kelime değil. Bu yüzden yeniden tanımlamaya ihtiyaç yok” dedi.

Laricani-Solana görüşmesinde, “İran'ın nükleer zenginleştirme hakkının beş artı bir ülkelerince resmi olarak tanınması ve İran'ın barışçıl amaçlı nükleer faaliyetlerinden bir sapma olmadığı” gibi iki etmen olduğunu ifade eden Mutteki, “Eğer bu iki konu mantıklı bir biçimde dikkate alınırsa, müzakereler sürer ve soruna ilişkin mantıklı bir formül bulunabilir” diye konuştu. Mutteki, İran'ın nükleer sorunu hakkında Ankara'da süren müzakere sürecini sıcak karşıladıklarını da bildirdi.

Karzai ile Müşerref buluşması

Öte yandan İran'ın nükleer programının yarattığı sorunun çözümü için yapılan görüşmelere ev sahipliğini Türkiye'nin üstlenmesi ise Avrupa Birliği ile başlayan üyelik müzakereleri ile komşularıyla giderek gelişen ilişkileri, Türkiye'nin uluslararası alandaki prestijinin arttığına işaret ediyor. Türkiye son dönemde dünya krizlerinin çözümünde ‘kolaylaştırıcı’ rol oynayan ülke haline geldi.

Nitekim Solana-Laricani görüşmesinin hemen ardından ise Ankara, bir başka önemli buluşmaya daha ev sahipliği yapacak. Afganistan ve Pakistan cumhurbaşkanları, Hamid Karzai ve Pervez Müşerref de, aralarındaki sorunları çözmek için, 29-30 Nisan'da yine Ankara'da buluşacaklar. Türkiye'nin izlediği mekik diplomasisi sonucunda gerçekleşecek olan toplantıda ana konu, terörle mücadele olacak.

Afganistan, Taliban militanlarına topraklarını açmak ve lojistik destek sağlamak konusunda Pakistan'a yönelik eleştirilerinin dozunu son dönemde iyice arttırmıştı. Türkiye Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in evsahipliğinde yapılacak olan Ankara zirgesinde, Afganistan ve Pakistan arasındaki bu gerginliğin sona erdirilmesine çalışılacak.

Türkiye'nin çözümü için aktif rol oynadığı bir başka konu ise Irak. Türkiye'nin başlattığı ’Irak'a komşu ülkeler girişimi’ bugünlerde Irak konusunda yapılan ’en üst düzey ve en geniş katılımlı’ konferansa dönüşmüş durumda.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesi, dünyanın en zengin ülkelerinin oluşturduğu G-8 grubu ve Irak'ın komşularını bir araya getirecek olan genişletilmiş Irak konferansı, dışişleri bakanları düzeyinde 3-4 Mayıs'ta Mısır'da toplanacak.

Zebari'den Ankara ziyareti

Ancak, toplanmasında büyük çabası olan Türkiye, içinde bulunduğu iç politika kargaşası nedeniyle, Mısır buluşmasına bakan düzeyinde katılamayacak. Toplantının, Türkiye'deki cumhurbaşkanlığı seçimlerinin en kritik günlerine denk gelmesi nedeniyle, partisinin Cumhurbaşkanı adayı olarak gösterdiği Dışişleri Bakanı Abdullah Gül'ün Mısır'a gitmesi mümkün görünmüyor.

Türk Dışişleri Bakanı'nın yokluğunun, bu önemli zirvede büyük boşluk doğuracağını hesaplayan Iraklılar, Gül'ü toplantıya katılmak için iknaya çalışıyorlar. Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari, sadece bu konuyu görüşmek için öğleden sonra Ankara'ya kısa bir ziyarette bulunacak. Iraklı kaynaklara göre Zebari'nin Ankara'ya getirdiği mesaj son derece kısa ve net: "Türkiye'nin, Mısır'daki Irak toplantısına etkin şekilde katılmasını, çok önemsiyoruz."