Arap yarımadasında Sünni ve Şii gerginliği

Bahreyn’de Sünni Kral Hamad Bin İsa El Halife yönetiminin, ülkede nüfusun yüzde 70’ini oluşturan ve haftalardır protestolarına devam eden Şiilere, bölge ülkelerinin desteğiyle uyguladığı baskı Batı'da kaygıyla izleniyor. Müdahalenin Ortadoğu’da Sünni ve Şii Araplar arasında mezhep savaşına yol açmasından endişe ediyor.

Ortadoğu uzmanı Michael Lüders, Suudi Arabistan'daki Vahabi rejiminin, "sadece müttefikine destek olmak için asker gönderdiğine" inanmanın pek gerçekçi olmayacağını vurguladı.

"Suudiler, isyanı ve gösterileri bastırarak protesto dalgasının Suudi Arabistan’a sıçramasının önüne geçmek istiyor" diyen Lüders, "Şiiler Bahreyn’de nüfusun çoğunluğunu oluşturuyor ama Suudi Arabistan’ın doğusunda da bir Şii çoğunluğu mevcut ve Suudiler, kendi ülkelerindeki Şiilerin Bahreyn’deki dindaşlarına özenmelerini engellemek istiyorlar” görüşünü ortaya koydu.

Protestolar sadece mezhep bağlantılı değil

Bilim ve Siyaset Vakfı’ndan Guido Steinberg de, Bahreyn’deki Sünni kraliyet ailesinin devrilmesinin Suudi Arabistan için sonuçsuz kalmayacağı görüşünde. Steinberg yine de, son haftalardaki protestolar Şiilik mezhebiyle ilgili olsa da, göstericilerin taleplerinin sadece mezhep penceresinden değerlendirilemeyeceğine dikkat çekti. "Bunlar aynı madalyonun iki farklı yüzü" diyen Steinberg, Şiilerin, hem Bahreyn’de, hem de Suudi Arabistan’da dini, kültürel, sosyo-ekonomik ve siyasi açıdan ayrımcılığa uğradıklarını, güvenlik güçlerinde görev alamadıklarını belirtiyor ve kamu hizmetindeki Şiilerin oranının da çok az olduğunu, özellikle de yönetim kadrolarında yok denecek kadar az Şiiye rastlandığını vurguladı.

Steinberg "Bu yüzden protestolar daha çok sosyo-ekonomik olarak gerekçelendiriliyor. Ama tabii bir yandan da işin çok yoğun bir mezhep boyutu var” dedi.

İran'ın ekmeğine yağ sürülecek

Steinberg, Arap Yarımadası’nda Sünniler ve Şiiler arasında geçmişten bugüne uzanan anlaşmazlığın orta vadede İran’daki Şii rejiminin işine yarayacağını söyledi. Özellikle geçen aylarda Wikileaks'in kamuoyuna sızdırdığı belgelerle, Riyad’daki kraliyet ailesi ile Tahran yönetimi arasında var olan gerginlik iyice ortaya çıktı. Guido Steinberg, başta Bahreyn ve Suudi Arabistan olmak üzere Körfez ülkelerinin, topraklarındaki Şiileri İran’ın bir uzantısı olarak gördüğünü, fakat bunun tam doğru bir yaklaşım olmadığını ifade etti. Steinberg "zira Körfez ülkelerinde bulunan Şii Araplar dini, kültürel ve kısmen siyasi olarak İran’ın değil Irak’ın nüfuzu altındalar. Kanımca Körfez ülkelerindeki rejimler, izledikleri ayrımcı çizgiyle topraklarındaki Şiileri İran’ın kucağına yönlendiriyorlar” dedi.

© Deutsche Welle Türkçe

Dominik Peters / Çeviren: Aydın Üstünel

Editör: Çelik Akpınar