ASEAN ülkeleri Laos'ta buluştu

Myanmar, Brunie, Endonezya, Kamboçya, Laos, Malezya, Filipinler, Singapur, Tayland ve Vietnam’in üye olduğu kısa adı ASEAN olan Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği’nin biraraya geldiği Laos’un başkenti Vientiane zirve nedeniyle baştan aşağı temizlendi. ASEAN üyesi on ülkeden ve konuk ülkeler Çin, Hindistan, Japonya, Güney Kore, Avustralya ve Yeni Zelanda’dan iki bin delege ile gazeteciler Laos’a ulaşmadan belediye sıkı kurallar koydu.

Turistler, kentten adeta sürüldü ve yılın en önemli Budist festivalinin süresi kısaltıldı. Laoslular’un zirve süresince kot pantolon giymeleri yasaklandı ve ancak geleneksel giysilerle dışarıda dolaşmalarına izin verildi. Üç tekerlekli, taksi olarak kullanılan bisikletlere trafiğe çıkma yasağı konuldu ve başkentin modern görünmesi için sadece otomobillerin trafiğe çıkmasına müsaade edildi. Tayland ile Vietnam’ın ortasındaki Sosyalist ülke Laos, beş milyon nüfusuyla Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği’nin en az gelişmiş ülkesisi olma özelliğine sahip.

Bu yılki zirveye iki önemli konunun damgasını vurması bekleniyor. Bunlardan ilki bölgedeki ekonomik işbirliği. Sanayide uygulanan gümrüklerin iptal edilmesi ve bununla büyük bir serbest ticaret bölgesi oluşturulması projesinin hayata geçirilmesi planlanıyor. Bu bağlamda, ASEAN ile Çin arasında serbest ticaret anlaşmasının imzalanması bekleniyor. Serbest ticaret konusunda Avustralya ve Yeni Zelanda’dan temsilcilerle de görüşmeler yürütülecek. Bunlar zirvenin resmi gündem maddeleri.

Myanmar sorunu

Kulislerde ise zirvede başka bir konunun daha ele alınacağı belirtiliyor. Myanmar’daki askeri cuntanın. Myanmar’daki askeri cunta, politik reformları reddediyor ve aralarında Nobel Ödüllü Aung San Suu Kyi’nin de bulunduğu muhalefet üyelerini ev hapsinde tutuyor. ASEAN’ın Tayland ya da Malezya gibi önemli üyeleri, Myanmar konusunda sabırları tükendi. Laos’taki zirveden kısa bir süre önce Myanmar’daki generaller binlerce politik tutuklunun serbest bırakılacağını açıkladı. Ama herkes bunun, yönetimin politika değiştirdiği anlamına gelmediğinin farkında.

Tayland’daki ASEAN Network isimli sivil toplum kuruluşundan Debbie Stothard bu konuda ”Geçtiğimiz hafta Myanmar yönetimi, Aung San Suu Kyi’den sonraki en önemli politik tutuklu Ming Ko Naing’i serbest bıraktı. Tabii bu kuşkusuz önemli bir gelişme. Ama yine de serbest bırakılanların sadece 20’si politik tutukluydu. Parlamentonun halk tarafından seçilmiş 13 üyesi hala tutuklu. Üstelik geçtiğimiz haftalarda yeni gözaltılar da oldu. Tüm bunlar hiç iyiye işaret değil" diye konuştu.

Malezya’daki parlamenterler ve Taylandlı senatörler haftasonunda Kuala Lumpur’da yaptıkları açıklamarda, Myanmar’ın ASEAN üyeliğinden atılmasını talep etti. Ancak ASEAN’ın eskiden olduğu gibi şimdi de üyelerinin iç sorunlarına karışması ve Myanmar’a müdahale etmesi beklenmiyor.

Tayland konusu

Ayrıca Müslümanlar’ın yaşadığı Tayland’ın güneyinde geçtiğimiz aylarda yaşanan gerginlikte yüzlerce kişinin ölmesinin de ASEAN Zirvesi’nin ilk gününde gündeme gelmesi bekleniyor. İnsan hakları savunucuları, Tayland ordusunun ülkenin güneyindeki vilayetlere şiddet kullanarak müdahale etmesini eleştiriyor.

Başbakan Thaksin, Laos’taki zirvede, ASEAN’ın Endonezya ve Malezya gibi Müslüman ülkelerinin konuyla ilgili sorularına maruz kalması bekleniyor. Ancak Thaksin bu konudaki uyarısını çoktan yaptı. Başbakan, ”Eğer Tayland’ın güneyindeki gerginlik zirvenin resmi gündem maddeleri arasında ise derhal geri dönerim" dedi.