Avrupa askeri zaaflarını irdeliyor

Almanya’nın başkenti Berlin, 50 ülkeden 1000’den fazla uzmanın katılımıyla gerçekleştirilen 6. Avrupa Güvenlik Kongresi’ne ev sahipliği yapıyor. Kongrede Avrupa Birliği ülkeleri ordularının dünyanın farklı noktalarında edindikleri tecrübeler masaya yatırılıyor. Özellikle Bosna-Hersek, Avrupa Birliği’nin bu alandaki tecrübesini ortaya koyuyor.

Avrupa Birliği’nin Bosna-Hersek’te 2004 yılının sonunda başlattığı operasyon Althea adını taşıyor. Althea, Yunan mitolojisinde “tedavi edici tanrıça” anlamına geliyor. Avrupa Birliği’nin NATO’dan görevi devralması, iç savaşın olumsuz etkilediği bölgede beklenti yaratmıştı. 6 bin kişilik uluslararası askeri gücün komutanlığını üç yıl önce üstlenen Avrupa Birliği, yardım sözü vermiş ve Balkanlar’da işleyen demokrasiye sahip bir ülke yaratılacağını duyurmuştu.

Ortak bir politika izlenmiyor

Merkezi Saraybosna’da bulunan Avrupa Entegrasyon Merkezi’nden Senad Slatina, hedeflerin, uygulamada zorluklarla karşılaştığını belirtiyor: “Avrupa Birliği’nin genelde gösterdiği klasik bir zaaf, Bosna-Hersek’te daha da belirginleşiyor. Bu zaaf, ortak güvenlik ve dış politika çizgisinin netleşmesindeki acizlik. Özellikle krizin birden çok sorunu içermesi ve güvenlik politikaları açısından sıkıntılar yaratması halinde sözünü ettiğim zaaf netlik kazanıyor.”

Siyasi gözlemci Senad Slatina, Bosna-Hersek’te gerekli siyasi reformların önünün milliyetçi politikacılar tarafından tıkandığını kaydediyor. Bosnalı Sırplar ile Müslümanlar’ın hala ülke genelinde faaliyet gösterecek bir polis teşkilatı konusunda uzlaşma sağlayamamış olmaları, buna örnek olarak gösteriliyor. Oysa ortak polis, Brüksel’in şartları arasında yer aldığından, Bosna-Hersek’in Avrupa Birliği süreci açısından önem taşıyor. Avrupa Birliği’nin bölgeye yolladığı yaklaşık 50 kişilik polis ekibi de herhangi bir yaptırım gücüne sahip olmadığından bu durumda herhangi bir değişiklik sağlayamıyor.

Avrupa Entegrasyon Merkezi’nden Slatina, polis teşkilatıyla ilgili soruna işaret ediyor ve “Avrupa Birliği’nin buradaki yapısı, kararlar alıp sorunları hızla çözecek nitelikte değil” görüşünü dile getiriyor.

Sembolik askeri güç

Avrupa Birliği Bosna-Hersek’te sahip olduğu görev ve sorumlulukları Bosnalılara devretmeye çaba gösteriyor. Bosna’daki durumun güvenlik açısından artık tehdit oluşturmaması, Avrupa Birliği bayrağı altında görev yapan asker sayısının da 6 binden 2 bin 500’e düşürülmesini sağladı. Beşte birini Alman askerlerin oluşturduğu Bosna-Hersek askeri gücü, günümüzde daha çok sembolik anlam taşıyor.

Slatina, sembolik de olsa Avrupa Birliği’nin polis ve askeri varlığının bölgeyi olumlu şekilde etkilediğini ve önem taşıdığını kaydediyor.

Avrupa ordusu beklentisi

Bu arada 6. Avrupa Güvenlik Kongresi’ne ev sahipliği yapan Almanya Savunma Bakanı Franz Josef Jung, bu yöndeki tüm beklentileke karşın Avrupa ordusunun kurulmasının henüz uzun vadeli bir plan olmaktan öteye gidemediğini duyurdu.

Jung ayrıca AB ülkelerinden Afrika için ortak çabalarını artırmalarını istedi.