Avrupalıya söz hakkı

Lizbon Antlaşması'nın öngördüğü Avrupa Vatandaş Girişimi de Avrupa’da hayata geçirilen önemli yeniliklerden biri. Ancak vatandaş olarak Avrupa Birliği’nde bir şeyleri değiştirmek için asgari yedi Birlik üyesinde en az bir milyon imza toplamak gerekiyor. Yasa tasarısı hazırlama yetkisinin sadece AB Komisyonu'nda, yasal düzenleme ile ilgili karar yetkisinin de Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Konseyi'nde olduğunu unutmamak şartıyla.

Vatandaş Girişimi sistemine başvurmak, muhatabınız Brüksel ise mümkün olabiliyor. Bunun hangi durumlarda mümkün olabileceği açık. Örneğin gümrük ve dış ticaret gibi konularda Brüksel yetkiliyken, eğitim politikaları üye ülkelerin sorumluluk alanına giriyor. Yetki dağılımında karmaşıklıklar yaşandığı da oluyor. Örneğin, sigaraya ilişkin düzenlemeler. Avrupa Birliği tütün ürünlerinin reklamını Avrupa çapında yasaklarken, sigara yasağına ilişkin kurallar ise ulusal düzeyde belirleniyor.

Ancak belirli bir yasanın değiştirilmesini değil de sadece rahatsız olduğunuz bir durumu ya da şikâyetinizi iletmek istiyorsanız, bunun için başvurabileceğiniz bir yetkili var. Avrupa Birliği Ombudsmanı'na Avrupa Birliği kurumlarıyla ilgili şikâyetinizi, amacınızı ve Avrupa Birliği antlaşmalarının gereklerini belirterek iletebilirsiniz.

Girişimin bütçesi

Vatandaş Girişimi mali kaynaklarını açıklamakla yükümlü. Girişime yılda 500 Euro'nun üzerinde destek veren sponsorların isimlerinin açıkça belirtilmesi şart. Ayrıca başlatılan girişime imza veren bir milyon kişinin adreslerinin de bulunması gerekiyor.

Bir milyon kişiyi bu şekilde girişime destek vermeye ikna etmek de zaman, personel ve dolayısıyla para gerektiriyor. Dolayısıyla Vatandaş Girişimi’ni sponsorsuz yürütmek hayli zor.

Kişisel veriler

Gerekli ön koşulları yerine getirdikten sonra girişiminizin öncelikle Avrupa Birliği Komisyonu tarafından kayıt altına alınması gerekli. Ardından imza, adres, doğum tarihi ve imza veren kişinin hangi ülkenin vatandaşı olduğuna ilişkin bilgileri toplayabilirsiniz. Bunu doğrudan kâğıt üzerinde ya da internet aracılığı ile yapmanız mümkün.

Ancak her iki yöntemde de topladığınız bilgilerin amacına uygun şekilde kullanılmasını ve daha sonra imha edilmesini garanti altına almalısınız.

Bu konuda Avrupa Birliği'nden de yardım alabilirsiniz. Avrupa Birliği Komisyonu, bunun için ücretsiz bir yazılım programı sunuyor. Elbette kendinize ait veri toplama sistemini de kullanmanız mümkün. Ancak bu sistemin kişisel verilerin korunmasına ilişkin güvenlik önlemlerini yerine getirmesi şart.

Ancak güvenliğe ilişkin çekinceleri olan AB’nin kişisel verilerden sorumlu üyesi Peter Hustinx, “Kamuoyuna açıklanmış destekçi listelerinde e-posta ya da ikametgâh adresleri bulunmuyor. Hiç kimse bir girişimi desteklerken kimlik numarasını vermek zorunda değil. Ancak bu verilerin kimler tarafından denetlendiği, girişim son buluncaya kadar nasıl korunduğu ve daha sonra ne şekilde imha edildiği bilinmiyor. Ama şurası açık: Destekçilerin bu hassas bilgileri bir güvenlik boşluğu ortaya çıkıp da yasalara aykırı bir şekilde kullanılırsa bundan girişimin organizatörü sorumlu olacaktır“ diyor.

Yedi ülkeden bir milyon imza

Vatandaş Girişimi için bütün üye ülkelerden destekçi bulunması zorunlu değil. Bir milyon imzanın en az yedi Birlik üyesinden toplanması gerekiyor. Ancak toplanan imzaların ülkelerin nüfuslarıyla orantılı olma şartı aranıyor.

Örneğin Almanya'dan 74 binden fazla destekçi gerekirken, Malta'dan 4 bin 500 imza toplamak yetiyor. İmzalar ulusal makamlar tarafından onaylandıktan sonra Avrupa Birliği Komisyonu'na iletilebiliyor.

Girişimin önerisi kabul edildikten sonra normal bir yasama süreci başlar. AB Komisyonu bir yasa tasarısı hazırlayarak Avrupa Konseyi ve Avrupa Parlamentosu'na sunar. İki kurumdan da onay alan Avrupa Vatandaş Girişimi iki yıl içinde yasaya dönüşebiliyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Daphne Grathwohl, Hülya Köylü Schenk

Editör: Ahmet Günaltay