Avrupa Birliği'nin gözü Fransa'da

Fransa’da Pazar günü yapılacak AB Anayasası referandumu öncesinde yapılan son kamuoyu araştırmaları, “hayır“ diyenlerin sayısının daha fazla olduğunu gösteriyor. Merkezi Paris’teki Düşünce Araştırmaları Enstitüsü TNS’in yaptığı anket sonuçları, Anayasa’yı reddedenlerin sayısı yüzde 54 olduğuna işaret ederken, “evet“ diyenler ise yüzde 46’da kaldı.

Diğer yandan, Fransa’dan üç gün sonra, 1 Haziran’da AB Anayasası’nı oylayacak olan Hollandalılar’ın da çoğunluğu Anayasa’ya karşı olduğu görünüyor. Hollanda’da yapılan kamuoyu araştırmalarında, hayırcıların önde olduğu sonucu çıkıyor.

Anayasa karşıtları ise AB’ye değil, sadece Anayasa’nın belirlediği çerçeveye karşı çıkıyor. Le Monde Gazetesi Genel Yayın Yönetmedi Daniel Vernet, hayırcıların da Avrupa’dan yana olduklarını belirterek “Fransa’da temelde Avrupa karşıtlığı söz konusu değil. Aksine, Anayasa’ya “hayır” diyenler de iyi bir Avrupalı. Sadece daha sosyal, politik açıdan saydam bir Avrupa istiyorlar. Kendileri de ’biz de Avrupa’dan yanayız, ama bir başka Avrupa’dan’ diyorlar” şeklinde konuşuyor.

Brüksel endişeli

AB Anayasası’na “hayır“ diyenlerin taleplerinin karşılanması konusunda ise hiç umut yok. Brüksel’deki uzmanlar, aynı zamanda Fransa Başbakanı Jean-Pierre Raffarin, Anayasa’nın yeniden görüşülmeyeceğini açıkça söylüyor. Bu durumda geriye kalan tek alternatif AB Anayasası’ndan vazgeçmek oluyor. Bu yüzden de AB yetkilileri endişeli.

Fransızlar’ın Pazar günü Anayasa’yı reddetmeleri halinde AB’nin krize gireceği uyarısı yapıyor. Fransa’dan olumlu sonuç beklemeyen Yeşiller’den Avrupa Parlamentosu Milletvekili Daniel Cohn- Bendit, “Fransa’da hayırcıların kazanması büyük ihtimal. Anayasa’ya “hayır" diyenler seçmeni neoliberal Avrupa mı, sosyal Avrupa mı noktasında bölmeyi başardılar” değerlendirmesini yaptı.

Fransa – Almanya ilişkileri

Berlin’deki Avrupa Enstitüsü Başkanı Mathias Jopp ise Fransızlar’ın Anayasa’ya “hayır“ demesinin Avrupa’da izole olmalarına yol açacağını ve Almanya açısından da ilişkilerin zorlaşacağı görüşünde.

Jopp, “Fransa herhangi bir ülke değil, Avrupa Birliği’nin kurucu üyelerinden biri ve her zaman Avrupa için angajman gösterdi. Bu kez Anayasa konusunda ortaya çıkacak bir krizde, Avrupa’nın motoru olan iki ülke Almanya ile Fransa’nın ilişkileri de bozulabilir“ değerlendirmesini yaptı. Alman politikacılar, Fransızlar’ı Anayasa konusunda ikna turları yaptılar. Schröder ve Fischer politikacılar ve seçmenle konuştular.

Olası sonuçlar

Avrupa Anayasası yürürlüğe giremezse, ki bir üyenin bile “hayır” demesi bunun için yeterli, bu durumda Avrupa Birliği’nin çerçevesi Nice Anlaşması düzeyinde kalacak. Uzmanlar, Avrupa Birliği Dışişleri Bakanlığı ya da dönem başkanının iki yıllığına seçilmesi gibi değişikliklerin bu anlaşma temelinde de yapılabileceği görüşünde.

Tek sorun ise kararların alınmasında ortaya çıkabilecek sorunlar. Anayasa nitelikli çoğunluğu kabul ediyordu, şu anda ise oybirliği gerekiyor. Fransa Başbakanı Raffarin de Ayanasa referandumunda ciddi bir darbe yiyebilir. Anayasa’ya “hayır“ çıkması durumunda Raffarin’in istifa etmesi bekleniyor. Yenilginin bir başka sorumlusu Jacques Chirac ise herşeye rağmen göreve devam edeceğini şimdiden duyurdu bile.