250309 Tschechien EU Ratspräsidentschaft

Çek Cumhuriyeti Başbakanı Mirek Topolanek’in parlamentoda güven oyu alamaması Avrupa Parlamentosu’nu şok etti. 1990’lı yıllarda Avrupa Birliği dönem başkanlığını yürüten Danimarka ve İtalya'da da hükümet düşmüş, ancak her iki ülke de başkanlık görevinde önemli bir değişiklik yaşanmadan görevine devam etmişti. Çek Cumhuriyeti'nde Topolanek Hükümetinin düşmesi ise kaygıyla karşılanıyor. Zira böylelikle Çek Cumhuriyeti'nin Lizbon Antlaşması’nı onaylamaması olasılığı artıyor.

"Daha kötüsü olamazdı"

Avrupa Parlamentosu'ndaki bütün siyasi gruplar; Muhafazakârlar, Sosyal Demokratlar, Yeşiller, Liberaller ve Solcular Prag’da hükümetin düşmesini “daha kötüsü olamazdı” sözleriyle değerlendirdiler. Zira bir gece içinde sadece Çek Cumhuriyeti değil, Prag’ın yaklaşık üç aydan bu yana yürüttüğü Avrupa Birliği dönem başkanlığı da krize girdi. Avrupa Parlamentosu’nun Hristiyan Demokrat Birlik Partili üyesi Elmar Brok, bu gelişmeyi büyük bir şaşkınlıkla karşıladığını dile getirdi. Brok, "Gerçekten şok oldum, çünkü ekonomik ve mali krizin yaşandığı bir dönemde Avrupalıların birbirine destek olması gerekirken, Avrupa Birliği dönem başkanlığımızı yürüten bir hükümeti düşürmek, çok büyük bir sorumsuzluk ve bunda Çek Cumhuriyeti Cumhurbaşkanın da payı var. " diye konuştu.

"Lizbon Antlaşması tehlikede"

Elmar Brok, Çek Cumhuriyeti’nde hükümetin düşürüldüğünü ajanslardan öğrendiğinde neredeyse ağladığını belirtiyor. Brok’un tepkisi Çek Cumhuriyeti Başbakanı Mirek Topolanek’e acımasından çok, hayata geçirmek için yıllardır çaba harcadığı Lizbon Antlaşması’nın yine belirsizliğe sürüklenmesine bağlı olabilir. Hristiyan Demokrat politikacıya göre, Çek Cumhuriyeti Parlamentosu’nun Lizbon Antlaşması’nı onay verme olasılığı azaldı, bunun en büyük nedeni ise Çek Cumhurbaşkanı Vaclav Klaus’un entrikaları.

Avrupa Parlamentosu Sosyal Demokrat Parti Grup Başkanı Martin Schulz da Brok ile aynı görüşleri paylaşıyor. Martin Schulz, "Klaus hiç şüphe yok ki, Lizbon Antlaşması’nın onaylanmaması için elinden gelen her şeyi yapacak. Şu aşamada geçici hükümet iktidarda, yeni hükümetin kurulması sırasında yapılacak pazarlıklar Cumhurbaşkanının elinde, diğer bir deyişle Vaclav Klaus’a bağlı." diyor.

Avrupa Parlamentosu’nda konuşan Mirek Topolanek ise hükümetin düşürülmesine rağmen her şeyin eskisi gibi devam edeceğine dair güvence vermeye çalıştı. "Avrupa Birliğini dönem başkanı olarak üzerimize düşen sorumluluklarımızı yerine getirmeyi sürdüreceğiz" diyen Topolanek sözlerini, "Ne kadar zor bir durumla karşı karşıya olduğumuzun bilincindeyim. Bu durum karşısında nesnel bir çözüm bulmak zorundayız"şeklinde sürdürüyor.

Topolanek görevine devam edecek

Bunun nasıl bir çözüm olacağı sorusu ise yanıtsız kaldı. Dönem başkanı Çek Cumhuriyeti’nde hükümetin düşmesi, Avrupa Birliği’ni daha önce hiç yaşamadığı bir durumla karşı karşıya getirdi. Ülkede hükümet değişikliği yaşanması durumunda Lizbon Antlaşması’nın onaylanmama olasılığı kaygı yaratıyor.

Topolanek’in önümüzdeki aylarda yeni hükümet kurulana kadar görevine devam etmesi de Avrupa Parlamentosu Milletvekili Elmar Brok’un tedirginliğini gidermiyor. Brok, "Topolanek hükümeti geçici olarak göreve devam edecek. Fakat güvenoyu alamamış bir hükümet otoritesini tam olarak kullanamaz" saptamasında bulunuyor.

Avrupa Birliği'nin, bu koşullar altında önümüzdeki hafta Londra’da yapılacak olan Yirmiler Grubu Zirvesi'nde (G-20) önemli bir rol oynamaya çalışarak Haziran ayının başında Avrupa Parlamentosu seçimlerine hazırlanması bekleniyor.