Bağdat'ın batısı IŞİD'in elinde

Ebu Gureyb'deki 'Zeytinlik Caddesi' bomboş. Sadece Bağdat Üniversitesi'ne bağlı Ziraat Fakültesi'ne ait binanın önünden bir grup öğrenci hızlı adımlarla ilerliyor. Fakültenin yanında bulunan Irak'ın en büyük süt ürünleri tesisi de terk edilmiş gibi görünüyor. Akla ilk olarak bölge halkındaki DAİŞ korkusu geliyor. Arapça kısaltması DAİŞ olan terör örgütü IŞİD, bir yıldır herkesin dilinde. Fırat ve Dicle nehirleri arasındaki bölgeye gelip kendi ülkelerini kuracaklarını ilan etmelerinden bu yana IŞİD, başvurduğu şiddetle korku ve dehşet saçıyor.

Kontrol noktasındaki üniformalı görevli ise "Hayır, hayır... Sokaklarda insan olmaması DAİŞ yüzünden değil" diyor. Genç adam, gölgede 40 derece sıcaklığa neden olan öğlen güneşine işaret ediyor. Anbar vilayetinin ilk durağında yer alan Ebu Gureyb, başkent Bağdat'ın batısında. Kent defalarca IŞİD'in saldırılarına hedef oldu. Felluce ise 2014 yılının başından beri terör milislerinin elinde. IŞİD, iki gün önce başlattığı saldırıların ardından Anbar vilayetinin başkenti Ramadi'yi de kontrolü altına aldı.

Şii milisler harekete geçirildi

Karargahı başkent Bağdat'tan 50 kilometre uzaklıkta olmasına rağmen General Ali Abdul Hüseyin Hadım'a ulaşmak için 11 kontrol noktasından geçmek gerekiyor. Karargahın 30 kilometre ötesinde ise Ramadi var. Pazar akşamından bu yana kentin valilik binasından siyah IŞİD bayrakları sallanıyor. Tahminler, IŞİD’in mart ayı sonunda Tikrit'ten püskürtülmesinin intikamını bu şekilde aldığı yönünde.

Irak'ın en büyük vilayetinde IŞİD varlığını giderek güçlendiriyor. Ebu Gureyb dışında vilayetin yüzde 90'ı IŞİD'in kontrolüne geçmiş durumda. Irak Başbakanı Haydar El Ebadi bu nedenle radikal İslamcılara karşı savaşmaları için pazartesi sabahı Şii milisleri de harekete geçirdi. Ebadi emir verdikten kısa bir süre sonra Şii ve Sünniler kontrol noktalarında birlikte görev aldı. Bölgede böyle bir işbirliği kısa bir süre öncesine kadar mümkün değildi.

Irak'ın eski Şii başbakanı Nuri El Maliki, ülkedeki siyasi süreçte Sünnileri devre dışı bıraktığı ve özellikle de orduda Şiileri güçlendirdiği için Sünni nüfusun yoğunlukta olduğu bölgelerde Şii güçlere pek tahammül gösterilmiyordu. Bir yıldan fazla bir süre Sünnilerin barışçıl talepleri hep göz ardı edilmişti. Ancak Bağdat'taki hükümet şimdi Anbar vilayetinde IŞİD'e karşı Sünnilerle işbirliği yapıyor. Irak Başbakanı Anbar'daki durumun ciddiyeti karşısında elindeki tüm imkanları kullanmak istiyor.

Öte yandan Ebadi ne denli bıçak sırtı bir karar aldığının da farkında. Dini bir çatışmaya mahal vermemek için Ebu Gureyb ve vilayetin diğer bölgelerinde Şii milislerin varlığına karşı "Bütün Iraklıların hizmetindeyiz" yazılı pankartlar asıldı, ayrıca Şiilerin dini liderleri Büyük Ayetullah Ali El Sistani ve Seyyid Ammar El Hekim de gerginliğin artmasına izin verilmemesi için her şeyin yapılması şeklinde açıklamalar yaptı.

IŞİD eski çatışmaları alevlendirmek istiyor

Irak'ın başkentinde 2006-2008 yılları arasında Sünniler ve Şiiler arasında kanlı çatışmalar yaşanmış ve ülke iç savaşın eşiğine gelmişti. Binlerce kişi hayatını kaybederken, yüz binlercesi de kaçmak zorunda kaldı. IŞİD militanları da Şiileri inançsız olarak nitelendirip eski çatışmayı yeniden alevlendirmeye çalışıyor.

Bağdat ve çevresinin korunmasından sorumlu olan General Ali Abdul Hüseyin Hadım beş ordu birliğine komuta ediyor. Ülkedeki en zor işi yapan Hüseyin Hadım'ın sorumluluğu altındaki bölge Bağdat'ın dış mahallelerinden Felluce'ye bağlı Germa kasabasına kadar uzanıyor. General Hüseyin Hadım'ın Ebu Gureyb ve daha önce IŞİD teröristlerinin saldırısına maruz kalan uluslararası havaalanını da koruması gerekiyor. Selefi daha önce bir çatışmada ölen Hadım, DAİŞ'in askeri savaş yöntemlerini zayıf buluyor.

©Deutsche Welle Türkçe

Birgin Svensson / Felluce