1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Bağlantısızlar Hareketi Durban'da buluşuyor

Heinrich Bergstresser17 Ağustos 2004

Bağlantısızlar Hareketi Ülkeleri'nin bakanları 2005 yılında yapılacak Bağlantısızlar Zirvesi’ni hazırlamak üzere iki günlüğüne biraraya geliyor. 1955’te Hindistan’ın ilk Başbakanı Jawaharlal Nehru tarafından kurulan Bağlantısızlar Hareketi, gelecek yıl 50. yaşını kutlayacak.

https://p.dw.com/p/AbAM
Gandi'nin en yakın arkadaşı olan Nehru, hareketin babası olarak tanınıyor.
Gandi'nin en yakın arkadaşı olan Nehru, hareketin babası olarak tanınıyor.Fotoğraf: AP

İkinci Dünya Savaşı'nın sonunda iki oluşum ortaya çıktı. Bunlardan biri ”Soğuk Savaş”, diğeriyse Bağlantısızlar Hareketi’ydi. Bağlantısızlar Hareketi sömürgecilikle, ırkçılığa karşı bir başkaldırı olarak ortaya çıkarken, Birleşmiş Milletler Şartı’nın da tüm dünya ülkeleri tarafından uygulanması yönünde bir çağrıydı. 1955’te Hindistan’ın ilk Başbakanı Jawaharlal Nehru’nun çağrısı üzerine Endonezya’nın Bandung kentinde, Asya ve Afrika ülkelerinden 25’e yakın politikacı ve devlet adamı Asya-Afrika Konferansı’nda biraraya geldiler. Bu ilk konferansta Endonezya Devlet Başkanı Ahmet Sukarno ve Mısır Devlet Başkanı Cemal Abdul Nasır önemli rol oynadılar. Daha sonra bu gruba Yugoslavya Devlet Başkanı Josip Tito’nun yanısıra birçok ülke daha ilgi duyarak, 1961’da Belgrad’ta yapılan ilk Bağlantısızlar Hareketi Zirvesi’ni gerçekleştirdiler. Bu zirve Amerika Birleşik Devletleri, Rusya, İngiltere ve Fransa’nın nükleer silahlanma dönemi olması dolayısıyla, dünya ülkelerine bir silahsızlanma çağrısıyla sona erdi.

Merkezi ve protokolü yok

Bağlantısızlar Hareketi’nin temel siyasal ve ideolojik ilkeleri, bağımsızlık ve değişik toplumsal sistemlerin birlikte yaşaması oldu. Kurucu üyeler ve harekete yeni katılan ülkeler, Bağlantısızlar Hareketi’nin bir merkezi ve protokolü olmamasını kararlaştırdılar. Zirvenin yapıldığı ülkenin Devlet Başkanı ya da Başbakanı, Bağlantısızlar Hareketi’nin aynı zamanda dönem başkanı görevini yürütüyor, bu ülkenin Dışişleri Bakanı ve Birleşmiş Milletler’deki temsilcisi de idari işleri yürütüyor. Böylece hareketin bağımsız karakteri de dışarıya karşı da belgeleniyor.

Hareket önemini yitirdi

Sovyetler Birliği’nin dağılmasından bu yana Bağlantısızar Hareketi eski önemini, dünya siyasetine etkisini büyük ölçüde yitirdi. Harekete üye ülkeler – Hindistan ve Çin’i saymazsak – dünyanın en yoksul ülkeleri. Yine de Bağımsızlar Hareketi’nin 114 üyesi bu oluşumu sürdürmeye kararlı. Bu kez Güney Afrika üye ülkelerin bakanlarını zirve hazırlıkları için Durban’a davet etti. Bakanlar toplantısını, hükümetler düzeyinde bir toplantı izleyecek. Bu toplantıdan sonra da 2005 yılında 2. Asya–Afrika Konferansı’yla eşzamanlı olarak 14. Bağlantısızlar Hareketi zirvesi gerçekleştirilecek.