Berlusconi 4-0 yenildi

İtalya'daki Demokrat Parti'nin lideri Pier Luigi Bersani, halk oylamasını "Bence bu oylama, hükümet ile halk arasında bir boşanma niteliği taşıyordu. Sıra dışı yüksek oranda katılım, hükümet ile İtalyanlar arasında büyük bir rota farkı olduğunu gösteriyor” şeklinde değerlendirdi.

Aslında Bersani'nin benzetmesi çok yersiz değil, zira pazar günü başlayan ve pazartesi günü de devam eden referandumların sonucu Başbakan Silvio Berlusconi için bir tokat niteliği taşıyor. 16 yıldan beri ilk defa bir referanduma katılım bu derece yüksek oldu. Berlusconi liderliğindeki merkez sağ iktidarın sandık başına gitmeyeceğini açıklaması, referandumun geçerliliğine dair bazı soru işaretlerini beraberinde getirmişti.

Katılım beklentilerin üstüne çıktı

Berlusconi, katılım oranını yüzde 50'nin altında tutup, oylamayı geçersiz kılarak, İtalya'nın nükleer enerji kapısını tam anlamıyla kapatmasını engellemeye hedefliyordu. Ancak oylamaya sunulan dört konuda da halkın iradesi gayet açık ve benzer ağırlıktaydı.

Seçmenlerin yaklaşık yüzde 95'i nükleer enerjiye, sular idaresinin özelleştirilmesine, su tarifesinin serbest pazar koşullarına endekslenmesine, ayrıca başbakan ve bakanlara geçici süreli dokunulmazlık tanınmasına “hayır” dedi. Hatta İtalyan Piskoposlar Konferansı bile referandum sonucunun hükümete bir mesaj niteliği taşıdığını açıkladı.

Muhalefetteki Değerler İtalyası Partisi'nin lideri Antonio di Pietro da sonuçtan çok memnun. Di Pietro "Bu, siyasi yelpazenin hangi köşesinden gelirse gelsin tüm vatandaşların oylamasıydı, zira halkın çok büyük bir kısmı sandık başına gitti” şeklinde konuştu.

Muhalefet istifa çağrısını yineledi

Referanduma sunulan dört noktadan biri Di Pietro'nun partisi tarafından gündeme getirilmişti. Bu da Berlusconi'nin şahsını en çok etkileyen konu olan, başbakan ve bakanlara geçici süreli dokunulmazlık tanınmasıydı.

Seçmenler, Berlusconi'ye başbakanlığın getirdiği yükümlülükler nedeniyle duruşmalardan muaf görülme fırsatı tanıyacak bu uygulamaya da gayet net bir şekilde “ret” cevabı verdi. Muhalefet partileri de iki hafta önceki kısmi yerel seçimlerden sonra hükümete yaptıkları istifa çağrılarını yinelediler.

Ancak referandumu değerlendirirken bu istifa çağrılarına kulak tıkamaya devam eden Berlusconi, sonucu „İtalyan halkının şu saatlerde aldığı kararla, nükleer enerji seçeneğine veda edeceğiz.” sözleriyle değıerlendirdi.

Nükleersiz hayata devam

Nükleer enerji, siyasi gözlemcilere göre referandumun bu kadar çok kişiyi sandık başına çekmesindeki en önemli etken olarak gösteriliyor. 1987 yılında İtalyan halkı, Çernobil faciasının da etkisiyle nükleer enerjiden vazgeçilmesi yönünde oy kullanmıştı.

Ancak Berlusconi 1990'dan bu yana nükleersiz yaşayan İtalya'da tekrar nükleer santrallerin inşa edileceğini duyurmuştu. Fukuşima felaketinden sonra halk daha da büyük bir kararlılıkla, “nükleersiz hayata devam” dedi.

Berlusconi'nin liderliğindeki Özgür Halk Partisi ise Japonya'da yaşananların referandumun sonucunu belirlediği görüşünü savunuyor.

„Referandum hükümeti cezalandırmak için değil, halkın önemli projeler konusunda görüş belirtmesi için yapıldı" diyen Parlamento Başkan Yardımcısı Maurizio Lupi "Katılım yüksekti ve halkın iradesi gayet açık bir şekilde dile getirildi. Şimdi hükümetin ve parlamentonun bu sonuçları göz önünde bulundurması gerekir” şeklinde konuştu.

Koalisyon ortakları rahatsız

Bu arada Berlusconi'nin koalisyon ortağı Kuzey Ligi'ndeki memnuniyetsizlik de had safhaya ulaşmak üzere. İki hafta önce kısmi yerel seçimlerde alınan ağır yenilginin ardından referandumda da Berlusconi'nin çizgisine kesin bir “hayır” çıkması, parti içinde “seçmenden bu kadar tokat yemek yeter” tarzındaki yorumlara yol açıyor.

©Deutsche Welle Türkçe

Stefan Tröndle / Çeviren: Aydın Üstünel

Editör: Ahmet Günaltay