1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Beş soruda 'Süper Salı'

1 Mart 2016

ABD Başkanlık yarışında kritik ön seçimler yapılıyor. 50 eyaletin 12'sinde sandık başına gidiliyor. Seçimlerin anlam ve önemini, başkanlık yarışında son durumu 5 soruda derledik.

https://p.dw.com/p/1I46f
Hillary Clinton
Fotoğraf: Reuters/J. Ernst

Neyin ön seçimi yapılıyor?

ABD ön seçimlerinde her eyaletten seçmenler, eyaletlerini seçiciler kurulu adı verilen bir kurultayda temsil edecek üyeleri seçiyor. Başkan aday adayı, kurula ön seçimlerde elde ettiği oy oranı doğrultusunda delege yolluyor. Cumhuriyetçi Parti, başkan adayını Cleveland'da 18-21 Temmuz tarihleri arasında yapılacak kurultayda belirleyecek. Demokrat Parti'nin başkan adayını kesinleştireceği kurultay ise 25-28 Temmuz tarihleri arasında Philadelphia'da yapılacak.

Hangi eyaletler tercihini yapıyor?

4 eyalette düzenlenen ön seçimlerin ardından başkan adaylığı yarışı "Süper Salı" ile birlikte ülke çapına yayılıyor. Alabama, Arkansas, Georgia, Massachusetts, Minnesota, Oklahoma, Tennessee, Teksas, Vermont ve Virginia'da hem Demokratlar hem de Cumhuriyetçi Parti ön seçim düzenliyor. Alaska'da yalnızca Cumhuriyetçiler, Colorado'da ise Demokratlar ön seçime gidiyor.

Ön seçimler eyaletlere göre "Primarie" veya "Caucus" yöntemiyle yapılıyor. Primarie yöntemi, partinin taraftarı olan her ABD yurttaşına gün boyu açık olan seçimlerdir. Caucus yöntemi ise ancak partinin kayıtlı üyelerine açık. Adayların fikirlerinin tartışıldığı bir toplantının ardından oylama yapılıyor.

Teksas, Georgia, Massachusetts ve Virginia, "Süper Salı"nın öne çıkan eyaletleri arasında. Söz konusu eyaletler nüfuslarının yüksekliği nedeniyle daha fazla delege çıkarıyor. "Süper Salı" gününde Güney Pasifik'teki Amerikan Samoası'nda da ön seçim yapılıyor.

Cumhuriyetçi Parti'de 'Trump-Şov' devam edecek mi?

Peş peşe 3 ön seçimi kazanan Donald Trump, Cumhuriyetçi Parti'deki yarışın favorisi konumunda. Gözlemciler, Trump'ın "Süper Salı" kapsamında ön seçime gidilecek birçok eyalette de zafer kazanacağını tahmin ediyor. Partinin muhafazakâr kanadının temsilcisi senatör Ted Cruz'un memleketi Teksas'ı kazanıp kazanamayacağı merakla bekleniyor. Şimdiye kadar zafer elde edemeyen ılımlı muhafazakâr Marco Rubio ise başarı baskısı altında.

Hillary Clinton favori konumunu güçlendirebilecek mi?

Demokrat Parti'deki rekabette, Nevada'yı kazanan eski dışişleri bakanı Hillary Clinton'ın şansı yeniden yükselmiş durumda. "Süper Salı"daki ön seçimlerin birçoğunun güney eyaletlerinde yapılıyor olması Clinton'ın işine geliyor. Clinton'a destek veren Afro-Amerikan kökenlilerin oranı bu eyaletlerde yüksek. Solcu senatör Bernie Sanders'in ise memleketi Vermont ve komşu eyalet Massachusetts'i alması bekleniyor.

'Süper Salı'dan sonraki seçim takviminde neler var?

Ön seçimler haziran ayına kadar devam edecek. 15 Mart, aday adaylarının yarışında önemli bir tarih. Aralarında Florida ve Ohio'nun da bulunduğu 5 eyalette ön seçime gidilecek. Cumhuriyetçi Parti'de mart ayının ortasından itibaren en çok oyu alan aday adayı delegelerin tamamını kazanacak.

Trump, Rubio ve Cruz'un yanı sıra Ohio Valisi John Kasich ve cerrah Ben Carson da yarışa devam ediyor. Gözlemciler bunun Trump'ın elini güçlendireceğine, yarıştan zaferle çıkma ihtimalinin güçlendiğine işaret ediyor.

© Deutsche Welle Türkçe

DW/AFP/NH/BK