1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Binali Yıldırım kimdir?

17 Haziran 2019

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 25 yıllık mesai arkadaşı ve Türkiye'nin son Başbakanı Binali Yıldırım, partisi için kritik yarışları omuzlayan bir siyasetçi oldu.

https://p.dw.com/p/3KZLb

Binali Yıldırım kimdir?

Binali Yıldırım, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 25 yıllık mesai arkadaşı ve siyasette kesintisiz en uzun yol yürüdüğü nadir isimlerden biri...

Yıldırım, 1955’te denizi olmayan bir kentte, Erzincan’da doğdu. Ama kendini bakanlık ve başbakanlığa kadar götüren bir denizcilik kariyeri yaptı. 

1967’de İstanbul’a gelen Yıldırım, İstanbul Teknik Üniversitesi Gemi İnşa ve Deniz Bilimleri Fakültesi’nden mühendis olarak mezun oldu. Mastırını da yaptığı bu bölümde daha sonra araştırma görevlisi olarak çalıştı.

1978 - 1993 yılları arasında Türkiye Gemi Sanayi Genel Müdürlüğü ve Camialtı Tersanesi’nde yöneticilik görevi üstlendi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 1994’te İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı seçildiğinde, Yıldırım'ı da İstanbul Deniz Otobüsü İşletmeleri (İDO) Genel Müdürlüğü görevine atadı. Yıldırım ve Erdoğan'ın siyasetteki 25 yıllık kesintisiz mesaisi o dönem başladı.

Türkei Recep Tayyip Erdogan und Binali Yildirim
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Binali YıldırımFotoğraf: picture-alliance/dpa/Pool Presidential Press Service

10 yılı aşkın Ulaştırma Bakanı oldu

2001'de AKP'nin kurucuları arasında yer alan Yıldırım, partinin iktidara geldiği 2002 seçimlerinden itibaren üst üste 4 hükümette Ulaştırma Bakanı olarak görev yaptı. AKP iktidarının oylarını katlamasında etkili olan "duble yollar, otoyollar", Marmaray, hızlı tren, internet altyapısı, havaalanı projelerini hayata geçirdi.

2004’te bakanlığı döneminde Sakarya’nın Pamukova ilçesinde yaşanan tren kazası, onu eleştiri oklarının hedefi yapan olaylardan biri oldu. Ankara-İstanbul arasındaki yüksek hızlı tren hattında meydana gelen kazada treninin raydan çıkması sonucu 41 yolcu hayatını kaybetti. Yıldırım o dönem yükselen çağrılara karşın istifa etmedi.

AKP için en kritik yarışları üstlendi

Yavaş konuşması ve esprileri ile kamuoyunda AKP’nin en sempatik yüzlerinden biri kabul edilen Yıldırım, partisi için kritik yarışları omuzlayan bir siyasetçi oldu. Hatta bu kritik yarışlar için önemli görevleri bırakmak durumunda kaldı. Örneğin 2014’te 12 yıl boyunca aralıksız sürdürdüğü Ulaştırma Bakanlığı görevinden istifa ederek yerel seçimlerde CHP’nin kalesi olarak görülen İzmir’de Büyükşehir Belediye Başkanlığı için yarıştı. Seçimi kazanamadı ama AKP’nin oylarını yüzde 36’ya çıkardı.

Yaklaşık birkaç ay sonra Cumhurbaşkanı seçilen Recep Tayyip Erdoğan'ın danışmanı oldu.

1 Kasım 2015'teki genel seçimin ardından Başbakan Ahmet Davutoğlu tarafından açıklanan hükümette Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı yeniden Yıldırım oldu.

6 ay sonra Davutoğlu'nun istifası üzerine Mayıs 2016'da yapılan olağanüstü kongrede AKP Genel Başkanı seçildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından hükümeti kurmakla görevlendirildi ve Başbakan oldu. Ancak Yıldırım’ın AKP Genel Başkanlığı yaklaşık 1 yıl sürdü. Nisan 2017'de yapılan Anayasa referandumu ile Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi kabul edildi. Mayıs 2017’de yapılan AKP’nin Olağanüstü Kongresi’nde Cumhurbaşkanı Erdoğan, AKP’nin Genel Başkanlığını devraldı.

Türkei | Abstimmung über das Referendum
Yıldırım 16 Nisan 2017'de Anayasa referandumu için İzmir'de oy kullanırkenFotoğraf: picture-alliance/AA/abaca/A. Balikci

TC'nin son Başbakanı

24 Haziran 2018 genel seçimlerinin ardından yürürlüğe giren Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile  Başbakanlık kaldırıldı. Böylece Yıldırım "Türkiye Cumhuriyeti’nin Son Başbakanı" olarak tarihe geçti.

Bundan yaklaşık iki hafta sonra ise Meclis Başkanı oldu. Ancak devlet protokolünde Cumhurbaşkanından sonra ikinci sırada gelen bu makamı da İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı yarışı için bıraktı. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 29 Aralık’ta AKP’nin İstanbul adayının Binali Yıldırım olduğunu açıkladı. Aday gösterilmesine rağmen Meclis Başkanlığı’ndan istifa etmeyip bir süre daha görevine devam etmesi muhalefetin yoğun eleştirilerine neden oldu. Yıldırım yaklaşık 1,5 ay sonra 18 Şubat’ta aday listelerinin Yüksek Seçim Kurulu'na verilmesinden bir gün önce TBMM Başkanlığı'ndan istifa etti.

Yerel seçim kampanyalarında Yıldırım'dan ziyade AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan öne çıktı. Seçim öncesi İstanbul’da ard arda bir dizi miting düzenledi.

"Suskunluğumu yanlış yorumlayanlar var"

31 Mart’ta, yerel seçimlerin yapıldığı akşam, sonuçlar henüz kesinleşmeden Binali Yıldırım'ın teşekkür konuşmasını hazırladığı görüntüler sosyal medyaya yansıdı.  O gece hem Binali Yıldırım hem de rakibi Ekrem İmamoğlu, seçimi kazandığını açıkladı. Ertesi sabah İstanbul’da bazı billboardlara Yıldırım’ın teşekkür afişleri asıldı. Ama YSK, İmamoğlu’nun yaklaşık 28 bin oyla önde olduğunu duyurdu.

Binali Yıldırım, 31 Mart seçim sonuçlarına ve partisi AKP tarafından yapılan seçimin iptali ve yeniden sayım gibi itirazlara bir süre sessiz kaldı. Seçimden yaklaşık 10 gün sonra sessizliğini bozan Yıldırım, Twitter’dan "Suskunluğumu yanlış yorumlayanlar var. Tutumum YSK karar sürecine saygımın gereğidir" açıklamasında bulundu.

Seçimden 17 gün sonra Ekrem İmamoğlu mazbatasını aldığında Yıldırım şu açıklamayı yaptı: 

"Kararın hayır getirmesini temenni ediyorum. Demokrasi ve hukuk işlemiş; körüklenen gerilimin gereksizliği görülmüştür. Partimiz hukuki haklarını kullanmaya devam ediyor. Son söz YSK’nındır".

YSK 6 Mayıs’ta İstanbul seçimlerini, sandık kurulu başkan ve üyelerinin kamu görevlisi olmadığı gerekçesi ile iptal etti ve 23 Haziran’da yenilenmesine karar verdi.

Türkei Istanbul | Wahlplakate: Tayyip Erdogan, Binali Yildirim
İstanbul'da seçim afişleriFotoğraf: Getty Images/AFP/Y. Akgul

"Çaldılar" açıklaması

Binali Yıldırım’ın bu tarihten sonra yaptığı bazı açıklamalar tepki çekti. Bir muhabirin "Seçimler neden iptal edildi?" sorusunu "Çok basit. Çünkü çaldılar" şeklinde yanıtlaması gibi.

Ancak Yıldırım, Fox TV'de İsmail Küçükkaya’nın sunduğu programda "çaldılar" demek zorunda kaldığını söyledi.

Yenilenecek seçimler öncesi yürütülen kampanyalarda bu kez Cumhurbaşkanı Erdoğan yerine Binali Yıldırım öne çıktı. AKP ve MHP’nin ortak adayı, seçmenle daha sık bir araya geldi. Yıldırım küskün seçmeni sandığa çekmek için yoğun kampanya yürüttü.

İstanbul'un önemi

AKP için İstanbul’u kazanmak çok önemli. Refah Partisi’nden 1994 yılında İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı seçilen Erdoğan bunu yerel seçimler öncesi  "İstanbul’u kaybeden Türkiye’yi de kaybeder" sözleriyle vurgulamıştı.

O nedenle 23 Haziran’daki seçimler,  AKP ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan için sadece İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçiminden ibaret değil. Artık bu seçimler, AKP ve Erdoğan’ın gücünü ne kadar koruduğunu göstermek için ikinci bir şans niteliğinde.

Derleyen: Başak Demir

© Deutsche Welle Türkçe