Bobs’un 'en iyi blogu' Çin’den

Li Chengpeng bu yılın başında sadece Çin’in değil, dünyanın da gündemine bomba gibi düştü. Makalelerini topladığı "Tüm dünya biliyor" adlı kitabının okuma etkinlikleri için ülke içinde tura çıkan Li, Çin makamlarının konuşma yasağıyla karşılaştı. Okuma etkinliklerinde ağzını açıp okuyucularına teşekkür bile edemeyecek, görüş alışverişinde bulunamayacaktı. Li, Çin’in en büyük mikroblog sitesi Sina Weibo’da yasakla ilgili "Hepsi deli" demekle yetindi. İmza etkinliklerinden birine ağzını kapayan bir maske ve üzerinde "Hepinizi seviyorum" yazılı beyaz bir tişörtle gelen Li tüm etkinlik boyunca tek kelime etmedi. Pekçok taraftarı da ağzını maskeyle kapamıştı. Ve bu maske ile tişört, Çinli gençlerin düşünce özgürlüğü savaşında bir sembol haline geldi. Li’nin gözyaşlarını tutamadığı bu etkinliğin videosu Youtube’da da milyonları etkiledi.

Li Chengpeng’in Çinli mikroblog hizmeti Sina Weibo’da yedi milyonu aşkın takipçisi bulunuyor. Gençlere hitap ediyor, onlardan sevgi ve takdir görüyor. 2012 Kasım ayında Pekin Üniversitesi’nde öğrenciler önünde yaptığı bir konuşmada Çin’in konuşmayı unuttuğunu ve bunun on yıllardır sürdüğünü söyledi. Kısa sürede internette kitlelere yayılan bu konuşmada siyasî emelleri olmadığını da vurguladı ve "Ben sadece konuşma ve yazma hakkımı korumak için çabalıyorum" dedi. Sansür ve diğer sorunlarla ilgili eleştirilerinde çarpıcı ifadeler kullanmasıyla tanınan Li bir keresinde "Resmî makamlar ne zaman en fazla kitap ve derginin bizim ülkemizde yayımlandığını söylese, en fazla tuvalet kağıdının da bizim ülkemizde üretildiği aklıma geliyor" demişti.

Yeni bir protesto kültürü

Kırklı yaşlarının ortasındaki Li Chengpeng Çin’in en genç blogcuları arasında sayılmasa da yeni bir protesto kültürünün bir parçası. Artık eskisi gibi sorunlara işaret etmek yerine çözümler aranıyor ve bunlar kamuoyuna yayılıyor. Yolsuzluklara bulaşmış bir köy muhtarı da, inşaat hilelerine karışmış resmî makamlar da protesto hareketinin hedefi olabiliyor. Kendisi de Siçuanlı olan Li’nin hayatının dönüm noktası, bölgede 2008 yılı mayıs ayında meydana gelen ve 100 bin kişinin canına mal olan şiddetli deprem olmuş.



Depreme de, yaşanan yıkıma da bizzat tanık olan Li, çocukların yüksek bir binanın enkazı altında can verişini, kendi hayatını tehlikeye atmamak için kimsenin yardım edemediğini aklından hiç çıkaramamış. Bir deprem bölgesinde bu kadar çok binanın çürük çıkmasını aklı almamış. Dört yıl sonra yazdığı bir blogda şu soruyu yöneltti: "O zamanlar beni daha da şaşırtan şey şuydu: 11 Eylül 2001 saldırılarının kurbanlarının hepsinin bir adı varken, niye bizim çocuklarımızın adı yoktu?"

Depremde ölen çocukların şoku onu harekete geçirdi. Birkaç kafadarla birlikte toplanıp deprem bölgesine gittiler. Burada inşaat malzemelerinden numuneler aldılar. Bir bölgede yıkılan binalar arasında ayakta kalan tek bir okul binası vardı. İçindeki öğretmen ve öğrencilerin burnu bile kanamamıştı. Medyada mucizeden bahsediliyordu. Ama Li’nin yaptığı araştırmalar başka bir gerçeğe işaret ediyordu: Yıkılmayan bina, o bölgede yönetmeliklere uygun inşa edilmiş az sayıdaki binadan biriydi. Bunun üzerine, "Longhan İlkokulu’nda öğrenci ve öğretmenlerin mucizevî kurtuluşu ile ilgili gerçekler" başlıklı bir makale kaleme aldı.

Yurtseverliğin farklı boyutları

Li Chengpeng her zaman muhalif bir isim değildi. Bir zamanlar "yurtsever" olduğunu belirtiyor ve ekliyor: Hükümeti eleştirmek aklımın ucuna bile gelmezdi, Batı’dan yapılan eleştirilerin kötü niyetli olduğunu düşünürdüm. "Ancak deprem ve sonrasında yaşananlar Li’nin kafasındaki yurtseverlik anlayışını değiştirmiş. 'Yurtseverlik aynı zamanda bir ülkeyi ve vatandaşlarının canlarını korumaktır' sonucuna varan Li, yazdığı bir blogda "Eğer bir gün bir otobiyografi yazacak olursam 2008’den başlarım. Çünkü öncesinde budalanın tekiydim" diyor.

Li Chengpeng toplumsal eleştirileriyle geniş kitlelere ulaştı ve isim yaptı. Çin’in günlük yaşamındaki nahoş gerçekleri bulup üzerine gitmek, bu eleştirilerini ironi ve hicivle bezemek en büyük tutkusu haline geldi. Kısa süre içinde zorunlu istimlakı eleştiren bir kitap yazdı. 2010 yılında memleketi Chengdu’da bağımsız aday olarak yerel meclis seçimlerine girmek istedi. Komünist Parti’ye üye olsun ya da olmasın tüm Çin vatandaşları yerel meclis seçiminde aday olabilmesine rağmen Li’nin adaylığı resmî makamlarca hoş karşılanmamış. Teniste çok başarılı olmasına rağmen oğluna verilen spor bursu geri çekilmiş. Seçimlerde kaybeden Li başka birşey kazandığını söylüyor ve "Sadece seçimlere girmeye yeltenmek ve hükümetin gösterdiği tepki bile önemli bir işaretti" diyor.

'Cazibeli ve esprili'

Arkadaşlarının "büyük gözlü Li" lakabı taktığı Li Chengpeng rahat tavırları ve cesaretiyle Bobs jürisini de ikna etti. Bobs jürisinin kendisi de blogcu olan Çinli üyesi gazeteci Hu Yong, Li'nin eylemlerini ve esprili yazı üslubunu beğendiğini, zeki kelime oyunları ve cazibesiyle gençleri etkilemeyi başardığını belirtiyor. Li Chengpeng’in blogu http://blog.sina.com.cn/lichengpeng diğer jüri üyelerini de ikna edince Bobs'un bu yılki ‘En İyi Blog' ödülünün sahibi oldu. http://thebobs.com

© Deutsche Welle Türkçe

Silke Wünsch/Beklan Kulaksızoğlu

Editör: Ercan Coşkun