Bush’un asker artırma önerisi beğenilmedi

ABD Başkanı George Bush’un Irak’ta asker sayısını yatırımları artırmayı öngören, yeni stratejisine dünyanın dört bir yanından, çoğunluğu olumlu tepkiler geldi. Washington’un Irak’taki en güçlü destekçisi olan İngiltere, Bush’un yeni Irak stratejisinden memnun, ancak bölgeye asker takviye etmeyi de düşünmüyor. İngiltere Dışişleri Bakanı Margeret Beckett, sorumlu oldukları bölgelerde yetkiyi zamanla Iraklı güçlere devretmeye devam edeceklerine dair sözerini tekrarladı.

Bush’un Irak planına Almanya’dan tepkiler ise sınırlı kaldı, çünkü Berlin Irak’a asker göndermeyi reddetmiş bir devlet olarak Washington’a akıl verme hakkını kendinde görmüyor. Federal hükümetin Alman-Amerikan ilişkileri sorumlusu Karsten Voigt, Bush yönetiminin başarılı olmasını dilemekle birlikte Washington’un yeni Irak planına şüpheyle yaklaştıklarını belirtti. Voight, “Bush, bağımsız ve demokratik bir Irak amacına bağlılığını vurguladı, fakat mevcut durumda bu hedef ne kadar gerçekci olur bilmiyorum,“ diye konuştu.

"Asker göndermeyiz"

Avustralya, ABD Başkanı George Bush'un yeni Irak stratejisinde bölgeye daha fazla asker gönderme planını desteklediğini, ancak kendilerinin daha fazla asker katkısında bulunmayacağını bildirdi. Avustralya'nın Irak'ta şu anda bulunan 1400 askerinin uygun bir sayı olduğunu belirten Avustralya Başbakanı John Howard, yabancı birliklerin Irak'tan çekilmesi hedefine, Iraklıların güvenlik konusunda tam sorumluluğu üstlenmesi halinde ulaşılabileceğini hatırlattı.

ABD'nin Asya'daki başlıca müttefiklerinden Japonya da ABD Başkanı George Bush'un yeni Irak planına destek verdi. Japonya Dışişleri Bakanı Taro Aso, “Irak'ın istikrarı ve rehabilitasyonu için Amerikan askerlerinin başarılı bir biçimde konuşlandırılmasını umuyoruz" ifadesini kullandı. Aso, açıklamasında, ayrıca ABD ile sıkı işbirliğini ve istişarelerini sürdüreceklerini kaydetti.

Brüksel’den yapılan açıklamada da çekimser tutum dikkat çekti. AB Komisyonu, Washington’un asker sayısını arttırması hakkında konuşma yetkisi olmadığını vurgulayarak görüş belirtmekten kaçındı, fakat siyasi ve ekonomi alanda atılacak adımların Irak’ta huzur ortamının sağlanmasında etkili olabileceğinin altını çizdi.

Planı yetersiz bulanlar var

Fransa ise Bush’un yeni Irak planını yetersiz buldu. Dışişleri Bakanı Douste-Blazy, bölgede barışın ve istikrarın sağlanması için küresel katılımlı bir desteğin şart olduğunu belirtti ve Irak’taki tüm sivil, siyasi ve dini grubun bu sürece katılması gerektiğini belirtti.

Rusya'da Savunma Bakanlığının üst düzey yetkilisi Vladimir Shamanov, Irak'a ek asker gönderilmesinin ülkede barış ve istikrarın sağlanmasıyla ilgili durumda kökten bir değişiklik sağlayamayacağını söyledi. Shamanov, ABD'nin yeni planının en zayıf noktasını, ek askerlerin çoğunun Bağdat'a gönderilecek olmasının oluşturduğunu belirtti.

Bush’un yeni Irak stratejisi, İsveç ve Danimarka yönetimlerinden de eleştiri aldı. Danimarka Dışişleri Bakanı Per Stig Möller, Irak Çalıma Grubu’nun, komşu ülkelerden Suriye ve İran ile diyaloğa geçilmesinin iyi bir öneri olduğunu, dikkate alınması gerektiğini belirtirken İsveç Dışişleri Bakanı Carl Bildt, Bush’un yeni stratejinin ağırlıklı olarak başkent Bağdat ve çevresini kapsadığına ve siyasi hedeflerin zayıf olduğuna işaret etti.

Irak'ta hava olumlu

Bağdat yönetimi Bush’un yeni stratejisinden memnun olduğunu açıklamasına rağmen, sadece asker sayısını arttırarak ülkedeki sorunların dizginlenebileceğine inanmadığını kaydetti. Irak Başbakanı Nuri El Maliki'nin danışmanı Bassen Rida, ABD Başkanı George Bush'un yeni Irak planının umut vadettiğini söyledi. Rida, "Ancak Saddam Hüseyin'in rejimi tarafından tahrip edilmiş bir ülkenin mirasını aldık. İlerlemenin önünde en büyük engel olan mezhep çatışmalarıyla karşı karşıyayız. Bu koşullarda güvenliği sağlamak kolay değil" dedi.

Rida, Bush’un “Irak hükümeti, Kasım ayına kadar bütün vilayetlerin kontrolünü alma taahhüdünü yerine getirmezlerse Amerikan desteğini kaybedebilir. ABD'nin taahhütleri de sınırsız değil" sözlerini yanıt olarak, "Biz elimizden geleni yapmaya çalışmak için Başkan Bush'u beklemedik. Irak'ı güvenli hale getirmek için elimizden geleni yapacağız. Başbakan Maliki ister Şii olsun ister Sünni, bütün milislerle savaşmaya kararlı. Varlıkları onun için kabul edilemez. Bizim kendi takvimimiz var" ifadesini kullandı.

"Sorunlar siyasi"

Irak'ın önde gelen Sünni partisi İslam Partisi ise ABD Başkanı George Bush tarafından ilan edilen yeni Amerikan birliklerinin konuşlandırılmasına "geçici olarak" ihtiyaç olduğunu kabul etti. Kontrolün Iraklılara devredildiği bütün bölgelerde durumun kötüleştiğini savunan parti sözcülüğü, "Terörizm ve milisler, bir sorunun iki ayrı yüzü. Hiçbir hükümet, anayasayı ihlal etmeksizin milisleri destekleyemez" dedi ve Başbakan Nuri El Maliki'nin ister Şii, ister Sünni olsun bütün milislere karşı savaş açtığını hatırlattı.

Etkili Kürt politikacılardan Mahmut Osman da “Planda, asker sayısının artırılması dışında yeni bir gelişme yok. Ancak sadece asker sayısının arttırılmasıyla başarı sağlanabileceğine inanmıyorum, çünkü buradaki sorunların büyük bir kısmı siyasi. Dini ve siyasi liderler arasındaki anlaşmazlıklara son verilmediği sürece, asker takviye etmek sonuç getirmez. Bu yüzden iyimser değilim,“ diye düşüncelerini dile getirdi.

Suriye ve İran'dan eleştiri

Suriye, ABD Başkanı George Bush'un asker takviyesini içeren yeni Irak stratejisini eleştirerek, olumlu bulmadığını açıkladı. Bush'un yeni stratejisi İran tarafından da kınandı. İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, ABD'nin asker sayısını artırmasını eleştirerek bunun "Bush'un, ABD halkına kötü bir yeni yıl hediyesi" olduğunu söyledi.

ABD Başkanı George Bush'un Irak'taki Amerikan askeri sayısının yaklaşık 21 bin 500 artırılması yönündeki yeni stratejisi, Demokrat Partililer tarafından ağır dille eleştirirken, bazı önde gelen Cumhuriyetçi Partili isimler bile plana destek vermedi.

Amerikan halkı: "Asker gönderilmesin"

Amerikalıların büyük çoğunluğu da Irak'a daha fazla asker gönderilmesine karşı. AP-Ipsos'un 1002 kişinin katılımıyla telefonla yaptığı kamuoyu yoklamasına göre, Amerikalıların yüzde 60'ı, demokratik ve istikrarlı bir Irak hükümetinin kurulabileceğini olası görmezken, sadece yüzde 35'i ABD'nin Irak'ta savaşa girmesinin doğru olduğunu düşünüyor. Amerikalıların yüzde 70'i, Irak'a asker gönderilmesine karşı çıkarken, hemen hemen aynı sayıda Amerikalı bölgeye takviye asker gönderilmesinin istikrara yardımcı olacağını sanmıyor.