CIA raporu: Avrupa hükümetleri haberdardı

Avrupa Konseyi adına Amerikan Merkezi Haberalma Teşkilatı CIA’in Avrupa’da gizli cezaevleri ve tutukluların nakil faaliyetlerine ilişkin iddiaları araştıran İsviçreli parlamenter Dick Marty, elde ettiği bilgiler doğrultusunda hazırladığı ara raporu sundu. Raporunda kanıtların, ABD'nin ülke dışında işkence sisteminin mevcut olduğuna işaret ettiğini belirten Marty, ancak Avrupa’da gizli cezaevleri bulunduğuna ilişkin kanıtlara ulaşamadığını kaydetti.

Ancak CIA’in sistematik olarak nakil faaliyetleri yürüttüğü ve işkence konusunda bilgiler olduğunu belirten Marty, Avrupa hükümetlerinin bundan haberdar olma olasılığının yüksek olduğunu kaydetti. Nitekim, Marty’in sunduğu raporda, geçen yıl 100’den fazla tutuklunun ABD’den başka ülkelere hava yoluyla naklenildiğine dikkat çekildi.

Cezaevlerine ilişkin kanıt yok

Merkezi New York'ta bulunan İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün, Romanya ile Polonya'da gizli gözaltı merkezleri bulunduğu iddiasını doğrulayacak kanıtların resmi nitelikte olmadığını kaydeden Marty, kanıtların ortak bir noktada buluştuğuna dikkat çekerek şu ifadelere yer verdi: “Avrupa’da kişilerin zorla alıkonulduğu, özgürlüklerinden mahrum edildiği, nakledildiği ve işkence gördüğü kanıtlandı.Ve bu hiçbir zaman yalanlanmadı.''

Geçen yıl 2 Kasım’da Washington Post gazetesinde, CIA’in, aralarında Avrupa ülkelerinin de bulunduğu çok sayıda ülkede gizli cezaevleri bulunduğuna ilişkin yayınladığı haber, Avrupa’da tartışmalara neden olmuştu. Ardından İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün bahsi geçen ülkelerin Afganistan, Romanya ve Polonya olduğunu ortaya atması üzerine Avrupa Konseyi iddialara ilişkin soruşturma başlatmıştı.

Devam eden diğer soruşturmalar

İddialara ilişkin diğer bir soruşturma ise Avrupa Parlamentosu tarafından yürütülürken, diğer yandan Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Terry Davis de üye ülkelerin hükümetleri ile doğrudan işbirliği halinde ayrı bir soruşturma yürütüyor. Gelişmelerle ilgili DW’nin sorularını yanıtlayan Genel Sekreter Terry Davis, bu gibi operasyonlarda Amerikan gizli servisine yardım edilmesinin Avrupa İnsan Hakları Konvansiyonu’nun ihlali anlamına geleceğini belirtti.

Beyaz Rusya dışındaki bütün Avrupa ülkelerinin Konsey üyesi olduklarını ve Konsey’in, CIA ile işbirliği yaptıkları iddia edilen Romanya ve Makedonya gibi ülkelerden de sorumlu olması bakımından, Avrupa Birliği’ne kıyasla daha etkili olabileceğini vurgulayan Davis, “Üye devletlerden eksiksiz cevap alabilmeyi umuyorum. Cevapların şahsım ve Dışişleri Bakanları tarafından yeterli bulunup bulunmayacağını bir aya kadar göreceğiz” diye konuştu.

Terry Davis, Amerikan istihbaratının Avrupa’ddaki gizli faaliyetlerine NATO’nun da karışmış olabileceğini belirtti. Ancak Avrupa Konseyi, NATO’nun Kosova’daki hapishanesini denetleyemediğine dikkat çeken Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Terry Davis, “Gizleyecek bir şeyi olmasaydı NATO bu hapishaneyi bize açardı” diye konuştu. Avrupa Konseyi Genel Sekreteri olağan toplantılara gözlemci statüsüyle katılan ABD’den istedikleri bilgileri alabileceklerini de sanmadığını belirtti.