1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

CIA'in faaliyetleri AP'nin gündeminde

Bernd Riegert18 Ocak 2006

Avrupa Parlamentosu bugün öğle saatlerinde Amerikan Gizli Servisi CIA’in Avrupa’daki faaliyetlerinin araştılırılması için daimi olmayacak özel bir komisyon kurulması kararını onayladı.

https://p.dw.com/p/AaEC
Lübnan kökenli Alman vatandaşı Haled Masri'nin de CIA tarafından sorgulandığı ortaya çıkmıştı
Lübnan kökenli Alman vatandaşı Haled Masri'nin de CIA tarafından sorgulandığı ortaya çıkmıştıFotoğraf: AP

Avrupa Parlamentosu'nda oluşturulacak daimi olmayan bir komisyonla Amerikan Gizli Servisi'nin Avrupa’daki faaliyetleri mercek altına alınmak isteniyor. Ancak Avrupa Parlamentosu milletvekillerinden Eva Klamt, gerçek anlamda tüm hukuk araçlarını kullanabilecekleri bir Araştırma Komisyonu kurmalarının yetkileri dışında olduğunu söylüyor:

“İlk bakışta 'Araştırma Komisyonu', tabi ki çok yetkili ve karar verici merci olarak görülüyor. Ancak bünyemizdeki hukuk dairesi yetkilileri böyle bir yola gitme imkanımızın olmadığını söyledi. Çünkü bu, Avrupa Birliği müktesebatı dışında kalırdı, ancak bizim konumuz CIA yani Avrupa’nın dışında, görev sahamızın dışındaki şahıslar.”

Aday ülkelere psikolojik baskı

İşte bu yüzden de Parlamento'da kurulacak Komisyon'la, Birliğe üye ve aday devletlerin hükümetlerine sadece psikolojik baskı uygulanabilecek. Eva Klamt şöyle konuşuyor:

“Bizim Avrupa Birliği Komisyonu gibi tarafları çağırıp sorgulama seçeneğimiz var ancak sonuç itibariyle bu iştirake hiç kimseyi zorunlu kılamayız. Örneğin Condoleeza Rice muhtemelen bu davete katılanlar arasında olmayacaktır.”

Rice doğrulamıştı

Amerikan Dışişleri Bakanı Rice,geçen Aralık ayında Brüksel’e yaptığı ziyareti sırasında, CIA uçaklarının tutukluları Avrupa içinde naklettiğini doğrulamıştı. Ancak Rice, bu sevk işlemlerinin ilgili devletlerin bilgisi ve izni dahilinde gerçekleştiğini söylemiş bu uygulamanın da yıllardır yürürlükte olduğuna değinmişti. Ancak Amerikan Dışişleri Bakanı, terör zanlılarının işkence gördüğü bir takım yerlere nakledildiği iddialarını geri çevirmişti.

Yaptırım uygulanabilecek

Amerikan “Washington Post” ya da diğer yayın organlarında öne sürüldüğü gibi, bazı AB’ne üye ülkelerin CIA’nin yasadışı faaliyetlerine destek verdiği doğrulanırsa, bu devletlerin hükümetlerine yaptırım uygulanması gündeme gelecek. Bu aşamada Birliğin en önemli karar mercii olan Bakanlar Konseyi'ndeki oy haklarının belirli süreler içerisinde kısıtlanması bir yaptırım ihtimali olarak öngörülebilir. Eva Klamert’e göre de Birliğe aday ülkelerin de CIA ile iddia edilen faaliyetlerde bir işbirliği söz konusu ise, üyeliğe kabulleri ertelenebilecek. Ancak Avrupa parlamenterlerinden Cem Özdemir, konuyla ilgili olarak sadece Birliğe aday ülkelerin mercek altına alınmasının da doğru olmadığının altını çiziyor:

“Burada amaç tek tek ülkeleri zan altında bırakmak değil. Asıl önemli olan her ülkenin konuya hassasiyet göstererek, bu vesileyle, gelecekte benzer durumlarla karşılaşmamak için sonuçlar çıkarmasıdır.”

Avrupa Parlamentosu'na paralel olarak Avrupa Birliği bünyesinde de üye devletlerin “CIA gizli cezaevleri ve nakil skandalıyla” ilgileri, bağımsız olarak araştırılıyor. Soruşturmadan sorumlu Dick Marty’nin, ilgili komisyona ilk verileri içeren raporunu önümüzdeki hafta sonu vermesi bekleniyor.