Cumhuriyetçiler yol ayrımında

Cumhuriyetçi Parti için zor bir dönem: Kamuoyu anketleri, partinin uzun süredir olmadığı kadar düşük bir desteğe sahip olduğunu gösteriyor. Artık Amerikalıların sadece yüzde 32’si Cumhuriyetçileri destekliyor. Bütçe krizinde ülkeyi iflasın eşiğine sürükleyen tutumu nedeniyle Cumhuriyetçilerin sadece yurtdışındaki imajı sarsılmakla kalmadı, parti içinde de anlaşmazlıklar devam ediyor. Obama’nın sağlık reformunu önleme girişiminin sonuçsuz kalmasının ardından parti, ılımlı üyelerle Çay Partisi arasında bölündü.

ABD Düşünce Kuruluşu Brooking Enstitüsü uzmanlarından Molly Jackman, Cumhuriyetçilerin yol ayrımına geldiğini ve karar verme vaktinin çoktan geldiğini vurguluyor. Jackman "Vergi indirimi ve daha fazla düzenleme isteyen, zengin, geleneksel Cumhuriyetçilerin, Cumhuriyetçi Parti’de kalıp Çay Partisi ile mücadele etmek mi yoksa yollarına başka bir rota vermek mi istediklerini, oturup düşünmeleri gerekiyor" diye konuşuyor.

Cumhuriyetçiler için iki seçenek

Molly Jackman’a göre, yeni bir rota için iki seçenek bulunuyor: Birincisi partinin bölünmesi. Böylece Çay Partisi hareketinden yeni bir siyasi parti oluşabilir. Diğer bir ihtimal ise ılımlı Cumhuriyetçilerin Demokratlara katılması. Bu durumda da Çay Partisi önderliğinde radikal bir Cumhuriyetçi Parti’nin önü açılmış olacak. Molly Jackman "Artık yeniden bir düzenleme yapılmasının zamanı geldi. Üçüncü bir siyasi parti doğar mı bilmiyorum ama kimin Cumhuriyetçi kimin Demokrat olduğunun tanımı değişecektir" diye konuşuyor.

Cumhuriyetçi Parti’nin bölünmesi durumunda karizmatik parti liderlerine ihtiyaç duyulacak. Çay Partisi’nde liderliğe Teksaslı Senatör Ted Cruz’un gelmesi mümkün olabilir. Ilımlı Cumhuriyetçiler ise bir süre lidersiz kalabilir. Bütçe krizi tartışmalarında partinin başında Temsilciler Meclisi Sözcüsü John Boehner bulunuyordu. Ancak Başkan’a yenildiklerini teslim etmesi ona itibar kaybettirdi. Jackman "Cumhuriyetçiler hâlâ mağlubiyeti düşünmekle meşgul. Partide, Çay Partisi hareketinin taleplerine boyun eğmeye devam etmeyeceğine ilk kim karar verirse, liderlik koltuğuna oturma şansı artar" şeklinde konuşuyor.

Partinin müstakbel lider adayları

Cumhuriyetçilerin gelecekteki lideri kim olacak? Adaylar arasında Paul Ryan’ın adı da geçiyor. 2012 yılında Cumhuriyetçilerin başkan adayı olan Mitt Romney, Ryan’ı başkan yardımcısı yapmak istiyordu. Ryan Kongre Bütçe Komisyonu üyesi. Paul Ryan, ABD hükümeti kepenk kapattığı sırada Wall Street Journal için kaleme aldığı makalede iki partinin çözüm bulmak için bir araya gelip konuşması gerektiğini savunmuştu. Ryan partisindeki radikallerin asla kabul etmeyeceği bir itirafta da bulunarak bazı noktalarda Obama’ya hak vermişti.

Cumhuriyetçi Parti’nin müstakbel lider adaylarından bir diğeri de Chris Christie. New Jersey Valisi Christie de bütçe krizi esnasında Cumhuriyetçi Senatörlere "Artık saçmalamayın ve hükümetin normal bir şekilde yeniden işine devam etmesini sağlayın" çağrısında bulunmuştu. John Boehner’in adaylığı da ihtimal dışı görülmüyor. Zira geç de olsa bütçe krizinde Çay Partisi’ne karşı tavır koyması, birçok partili tarafından olumlu karşılanmıştı.

Zaman daralıyor

Lider adayı kim olursa olsun, Cumhuriyetçilerin kısa zamanda karar vermeleri gerekiyor. Zira yükseltilen borçlanma tavanı şubat ayı başına kadar kalacak. Ek bütçenin süresi de 15 Ocak’ta doluyor. 2014 başlarında iki büyük partinin bir araya gelip uzlaşma sağlayamaması durumunda ABD’nin yeniden temerrüde düşme tehlikesi doğacak. Molly Jackman "Eğer yeniden bloke edilirse Amerikalılar buna sessiz kalmayacaklardır. Ama Cumhuriyetçiler Çay Partisi’ne kayıtsız kalmaya devam ettiği sürece, uzlaşmaya varılması düşünülemez" diye konuşuyor.

Kamuoyu yoklamalarına göre; Çay Partisi’ne verilen destek şimdiye kadarki en düşük seviyesine indi. Cumhuriyetçilerin radikal kanadını destekleyenlerin oranı sadece yüzde 23.

© Deutsche Welle Türkçe

Sara Weber / Başak Demir

Editör: Ahmet Günaltay