Devlet bütçesinde bahar temizliği

İlkbaharla birlikte parlamaya başlayan güneş değişikliklerin de habercisi. Köklü değişiklik isteyenler arasında Alman Vergi Mükellefleri Birliği de var. Birlik, “İlkbahar Temizliği” başlığıyla yayınladığı raporda Federal Devlet Bütçesi'ne otuz ayrı tasarruf önerisinde bulunuyor. Vergi mükelleflerinin israf hanesine yazdıkları kalemler arasında, 230 bin euroluk renkli organik havuç projesi de bulunuyor. Elma suyundan memurların emekli maaşlarına ve eski Federal Meclis Başkanı'nın makam arabasına kadar devletin nerelere para harcadığını bu listede görmek mümkün.

Vergi Mükellefleri Birliği lüzumsuz bütçe harcamalarını toplamış ve her yıl 156 milyon euro tasarruf edilebileceğini hesaplamış. Birlik Başkanı Heinz Daeke, “büyük bütçe kalemleri dışında da önemli tasarruf potansiyeli bulunduğunu” belirtiyor ve hükümetin biran önce milletin parasını çarçur etmeye son vermesini istiyor.

İddialı tasarruf planı

Maliyle bakanı Wolfgang Schaeuble'nin hazırlattığı 2013 mali yıl bütçe kanunu taslağında bütçe giderleri ve ek borçlanma azaltılıyor. Federal devlet önümüzdeki yıl 300,7 milyar euro harcayarak bütçe giderlerini %4 oranında azaltmış ve ek borçlanmayı da 20 milyar euronun altına çekmiş olacak. Ek borçlanmanın 5,5 milyar euro azaltılacak olmasına rağmen yeni bütçede ek gider kalemleri de yer alıyor. Bunların arasında vergi indirimi ve çocuklarını yuvaya göndermeyip evde bakan ailelere ödenecek bakım parası da bulunuyor.

Schaeuble'nin tasarruf programına, ekonomik durumun iyi olmasının ve işsizliğin azalmasının önemli katkısı var. Sağlık sigortalarına ayrılan 14 milyar euroluk fonda iki milyarlık kesinti yapılacak. Federal sağlık fonunda yüksek ihtiyat akçesi birikmiş olması bu kesintiyi mümkün kılıyor. İşsizlik sigortasına yapılan ek ödenek iki milyar, emekli sandığına aktarılan kaynak ise bir milyar euro azaltılacak.

Borç freni işliyor

2016 yılına kadar uygulanması öngörülen mali plan uyarınca ek borçlanmanın hızla azaltılması gerekiyor. Anayasa'ya eklenen ‘borç freni' maddesi geçen yıldan beri yürürlükte. Federal devlet 2016 yılından itibaren milli gelirin sadece %0,35'i kadar borçlanabilecek. Vergi gelirlerinin artmasına yardımcı olan ekonomideki canlılık maliye bakanının tasarruf frenine daha sıkı basmasını kolaylaştırıyor. Planlar tutarsa devlet 2014 yılında ek borçlanmayı 15 milyar euronun altına düşürecek, 2015 mali yılını on milyarlık borçlanmayla kapatacak ve 2016'da da bir milyar eurodan fazla borç almayacak. Bu durumda bütçe hemen hemen dengelenmiş olacak.

Ama maliye bakanlığının bu yıl için hazırladığı hesap çarşıya uymuyor. Euro İstikrar Mekanizması yüzünden ek borçlanmanın 8,7 milyarlık artışla 35 milyara çıkacak olması ek bütçe hazırlanmasını gerektiriyor. Bütçenin böylesine büyük açık verecek olmasını eleştiren siyasi partilerin temsilcileri maliye bakanından daha fazla kemer sıktırmasını bekliyorlar.

Göz boyamaca mı?

Mali planın azimli olmadığını ve en geç 2014'de borçsuz bütçe hazırlanması gerektiğini iktidar partilerinin temsilcileri de söylüyorlar. Maliye bakanına yapılan bir diğer öneri de, bundan böyle vergi gelirlerinin doğrudan borç ödemelerinde kullanılması. Bütçe hedeflerinin gerçekçi olup olmadığı da tartışma konusu. 2013 yılında Almanya'da meclis genel seçimleri yapılacak. Sosyal Demokrat ana muhalefet partisi, koalisyon ortakları tarafından talep edilen tasarruf tedbirlerinin seçim hesabı olduğu görüşünde. Sosyal Demokratlar, maliye bakanının ek borçlanmayı birkaç yıla kadar sıfırlama planını, ‘ucuz siyasi propaganda' olarak tanımlıyor. Partinin meclis grup başkan vekili Joachim Poss, “maliye bakanı ekonomik canlanmanın en az üç yıl daha süreceğini varsayıyor. Oysa tecrübeler bunun tam aksini gösteriyor. Hükümet aslında bütçeyi makyajlama gayreti içinde.”

Bütçe maratonu sonbaharda

Avrupa borç krizinin nasıl bir görünüm alacağını ve önümüzdeki yılların bütçelerine nasıl yansıyacağını tahmin etmek imkânsız. Kesin olan, 2013 bütçesinin Alman meclisinde hararetle tartışılacağı. Bakanlar kurulunun mali yıl bütçeyi tasarılaştırıp onaylaması yaz aylarını bulacak. Bütçe yasa tasarısı Ekim ve Kasım aylarında meclis genel kurulunda görüşülecek. İki genel görüşme arasında da çeşitli özel komisyonlar bünyesinde son rötuşların tamamlanmasına çalışılacak. Ve sonunda da tecrübeli siyasetçilerin dediği çıkacak: “Bütçe hiçbir zaman meclise girdiği şekliyle çıkmaz.”

© Deutsche Welle Türkçe

Sabine Kinkartz/A. Günaltay

Editör: Gezal Acer