'Din siyasete alet ediliyor'

İsrail hükümetinin, Gazze harekâtı sırasında savaş suçu işlenip işlenmediğini saptamak üzere BM tarafından görevlendirilen üç kişilik heyetin ülkeye girişine izin vermemesi tepki çekti. Mescid-i Aksa’da cuma namazı için konan yaş sınırı ise aylar sonra kaldırıldı. Harem-üş-Şerif’in Müslümanlar ve Yahudiler tarafından kutsal mekân kabul edilmesi sürekli gerginliğe neden oluyor.

BM heyetinin Gazze incelemesi için ülkeye girmesine izin verilmemesine Yüksek Komiserliğin İsrail düşmanı olmasını gerekçe gösteren Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, "Bu heyet tarafsız inceleme yapmıyor, aksine kararını verdikten sonra bölgeye geliyor" dedi. İsrail hükümeti 2008/2009 Gazze savaşından sonra da aynı gerekçeyle muhtemel savaş suçlarının BM komisyonu tarafından incelenmesine izin vermemişti.

Bölgedeki temaslarını sürdüren ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ile görüşmesinin ardından, Ortadoğu ihtilafındaki gerginliği azaltmak üzere yeni adımların atılacağını söyledi. Kerry, İsrail işgali altındaki Doğu Kudüs’ün mukaddes mekanlarıyla ilgili statükoya el sürülmeyeceğine dair teminat aldığını ve her iki tarafın da gerginliği azaltmak için gerekli adımları atmaya hazır olduğunu belirtti.

‘Anlaşmazlık liderlere yarıyor'

Münster, Bonn ve Berlin üniversitelerinde İslam ilahiyatı dersi veren Ortadoğu uzmanı Peter Heine DW’ye verdiği mülakatta İsrail ve Filistin liderlerinin karşılıklı suçlamalarda bulunmalarının öncelikle kendi siyasi pozisyonlarıyla ilgili olduğunu belirterek şunları söyledi:

“Netanyahu siyasi yelpazenin en sağındaki grupların baskısını hissettiği için katı tutumuyla seçmen ve hükümet nezdinde pozisyonunu güçlendirmeye çalışıyor. Mahmud Abbas’ın durumu da farklı değil. Onu da Hamas ve milliyetçi Filistinliler sıkıştırıyorlar. Bu çevreler Abbas’ı bağımsız Filistin devleti kurulması için yeterli çaba göstermemekle suçluyorlar.”

Her iki liderin de siyasi zaaflarının esiri olduğunu ve bunu perdelemek için anlaşmazlığı azdırmaya çalıştığını belirten Peter Heine, Ortadoğu'daki barışsızlığın din savaşından kaynaklandığı şeklindeki iddiaları ise geri çevirdi. Heine, “Buna din savaşı diyemeyiz. Yahudilik de, Müslümanlık da siyasi amaçlara alet ediliyor. Politikacılar bunu bilinçli olarak yapıyorlar. Bu durumda din cephesi üzerinden sürdürülen anlaşmazlığın nasıl dünyevi düzeye çekilebileceği, sorusu akla geliyor”, dedi.

‘İki devletli çözüm, hayal'

Anlaşmazlığın üzerindeki din perdesinin ancak, dinin siyasileştirilmesine karşı olan din adamları tarafından kaldırılabileceğini belirten İslam ilahiyatçısı Peter Heine, üçüncü İntifada'nın patlak vermesi durumunda iki devletli çözüme ulaşmanın çok daha zor olacağını söyledi.

“Son günlerdeki gibi devam ederse yeni bir Filistin ayaklanması başlayabilir” diyen Peter Heine, iki devletli çözüme ihtimal veren bölgedeki insanların azınlıkta olduğunu ve bunun Filistinliler için de geçerli olduğunu, sözlerine ekledi.

Peter Heine Ortadoğu'daki çözümsüzlüğün nasıl devam edebileceğine dair tahminlerini ise şöyle özetledi:

“Önümüzdeki aylarda anlaşmazlığın tırmandırılacağını tahmin ediyorum. Bu biraz da Avrupa Birliği ve ABD'nin takınacakları tutuma bağlı. Ses çıkarmazlarsa, tansiyon kendiliğinden düşmez. Uzun vadede sanırım tek bir devlet olacaktır. Bugün Filistin dediğimiz topraklar İsrail devletinin bir parçası olacaktır. Bu devletteki siyasi nüfuzlarını arttırmak ise Filistinlilere düşecektir.”

© Deutsche Welle Türkçe

Ibtisam Fawzy