1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

161110 Alien Species

16 Kasım 2010

Doğadaki biyolojik çeşitliliğin azalmasında, yaşam alanı kaybı ve iklim değişikliğinin yarısıra yabancı türlerin etkileri de büyük rol oynuyor.

https://p.dw.com/p/QAUf
Fotoğraf: picture alliance/dpa
Dr Carsten Nowak und Japanische Staudenknöterich
Dr. Carsten Nowak, çoban değneği adlı bitkinin verdiği zarara işaret ediyorFotoğraf: DW

Almanya’daki Senkenberg Araştırma Merkezi’nden Dr. Carsten Nowak, çoban değneği adlı bitkinin oldukça geniş ve saldırgan bir yapıya sahip olduğuna işaret ederek şöyle konuşuyor:

"Burada gördüğümüz Japon çoban değneği adlı bitki. Almanya’da peydah olan en zararlı ve istilacı bitkilerden biri.”

Japon çoban değneği, Avrupa’ya iki yüz yıl kadar önce bir süs bitkisi olarak getirildi. Şimdi ise nehir yataklarını kaplıyor ve yerli bitkileri yerlerinden ediyor. Kökleri 3 metre derine kadar uzanabiliyor. Bozuk kökler yeniden baş verdiğinden, bu bitkiden kurtulmak neredeyse imkânsız.

Nowak, "Şimdi sadece bir bitki gördük. Size bir hayvan türü de göstermek istiyorum. Bir kuş. Mısır kazı. Oldukça güzel bir hayvan. Umarım meslektaşlarım bunu duymaz ama açıkçası onu seviyorum. Fakat bu kuşun biyolojik çeşitlilik üzerinde özellikle de kuş türlerini nasıl etkilediğini saptamak için pek çok araştırmaya ihtiyacımız var” ifadelerini kullanıyor.

Yabancı türlerin uzun vadeli etkisi

Mısır kazı gibi istilacı türlerin uzun vadeli etkilerini bilim adamları da tam olarak kestiremiyorlar. Bazen yabancı bitki ve hayvanlar, nüfus patlamasına yol açabiliyor. Bu türlerin parazit ve vahşi türleri de beraberinde getirmeleri mümkün. Bunlar, sonunda er ya da geç artan nüfusu kontrol ediyor.

BdT Deutschland Futtersuche im Regen Gans
Fotoğraf: picture-alliance/ dpa

Ancak tüm istilacı türler Avrupa’ya bu nedenle getirilmiyor. Bazıları kaçak yolcu konumunda yani kazara uçaklardan, bagajdan ve gemilerle gelen konteynırlardan çıkıyor. Küreselleşen dünyada artık sadece insan değil, bütün canlı türleri kolayca bir kıtadan diğerine geçebiliyor.

Kaçak yolcular

Frankfurt, Avrupa kargo taşımacılığının en büyük havalimlanı. Tayland ve Gana’dan gelen konteynırlar göze çarpıyor. Bir kaç saat içinde yabancı böcek, mantar, tohum ve ne varsa Avrupa'nın merkezine inmeye hazır. Kısa uçuş süresi ve kargo trafiğindeki artış, yabancı tür akınının son 50 yılda arttığını gösteriyor. Frankfurt Havaalanı’nda görevli Hans-Jürgen Hess ve ekibinin meyve ve çiçek gibi ithal ürünleri üç saatte kontrol etmesi gerekiyor.

Hess, “Burada, bir dizi meyve kokusu alıyorsunuz. Papayalar burada, ananaslar şurada. Kokuları çok güzel" şeklinde konuşuyor.

Yabancı türler hasarlı ürünler ya da böcekleri öldürme gibi masraflar nedeniyle Alman tarımına her yıl 25 milyon euroya mal oluyor.

Avrupa'ya maliyeti büyük

Şaşırtıcı bir şekilde, sadece ambalajın içeriği değil, sandıkların yerleştirildiği tahta paletler de tahtakurdu içerme olasılığı nedeniyle tehlike arz ediyor. Bu böcek, ormancıların en büyük kâbusu, çünkü yumurtalarını ağaçların içine bırakıyor ve yumurtadan çıkan larvaları ağaçları kemirerek zarar veriyor. Hans-Jürgen Hess, bu tehlikeyi gidermek için paletlerin tahtakurdu ve larvalarını öldürecek ısıya sahip olup olmadığını kontrol ediyor.

Uzmanlara göre, yabancı türlerin varlığı gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde 10’u kadar bir kayba da yol açabiliyor. Bugün Avrupa’da 10 bin civarında yabancı türün bulunduğu tahmin ediliyor.

En iyimser tahminlere göre, yabancı türlerin istilası, Avrupa’ya 12 milyar euroya mal olabiliyor. Daha başında bu zararın önüne geçmek, masrafları azaltıp, doğal hayatın korunmasına yardımcı olabilir. Ancak bunun için uluslararası toplumun işbirliği yapması gerekiyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Natalia Dannenberg / Çeviri: Başak Sezen

Editör: Ahmet Günaltay