Dolar yeniden yükselişte
6 Haziran 2005
Mayıs ayı ortalarında Çin’den gelen haberler döviz piyasalarında deprem etkisi yaratmıştı. Buna göre, Pekin yönetimi, para birimi Yüan’ın dolar kurunu kontrollü dalgalanmaya bırakacaktı. Bu haber etkisini çabuk göstermiş ve Amerikan Doları, Asya paraları karşısında dikey inişe geçmişti.
Bu haber nereden çıkmıştı? Aslında seyahat ve turizm haberleri derleyen bir bayan muhabir hafta sonu mesaisinde can sıkıntısını dağıtmak için döviz kurlarını konu alan spekülatif bir haber yazmıştı. Ama haber, bire bir tercüme edilmediği için Pekin yönetiminin gerçekten bu adımı attığı sanılmış ve piyasalarda panik başgöstermişti.
Foreign Excange Desk’ten Tom Benfer, piyasaların son derece asabi tepki gösterdiğini ve bir anda herkesin dolardan kaçmaya çalıştığını anlatıyor. Global Insight’ın başekonomisti Neriman Behraveş ise dolar kurunun Çin açısından en acil konu olmadığını söylüyor. Behraveş, “Bana göre Çin parası sorunun sadece bir parçası. Aslında sorun siyasi. Pekin yönetiminin döviz konusunda esnek davranıp dalgalanma marjını %5’e çıkaracağını sanıyorum. Bunun üzerindeki bir oran Çin’in ihracatını baltalar” değerlendirmesinde bulunuyor.
En büyük sorun AB’den kaynaklanıyor
Döviz uzmanları ise en büyük problemin Avrupa’dan kaynaklandığı görüşünde. Fransa ve Hollanda’nın Avrupa Anayasası’nı reddetmeleri Amerikan Doları’nı Euro karşısında tırmanışa geçirmişti. Neriman Behraveş, referandum fiyaskosunun, dolarla birlikte en güçlü rezerv birimi olması istenen Euro’yu çarptığını söylüyor.
Döviz komisyoncusu Joe Quinlan ise Anayasa’nın reddedilmesinin AB’nin doğuya genişlemesini frenleyeceğini söylüyor. Quinlan, Avrupa pastasının büyümesinin, Türkiye ve Ukrayna’nın da Birlik üyesi olmalarını isteyen Amerikan şirketlerinin işine geleceği görüşünde.
“Doların tırmanışı duracak”
Global Insight’ın başekonomisti Neriman Behraveş de dolardaki tırmanışın saman alevi gibi geçeceğini tahmin ediyor. Behraveş, “Kamu borçlanması ile ihracatın ithalatı karşılama oranının ticaret bilançosu bünyesindeki düşüklüğünden kaynaklanan muazam çifte açık önümüzdeki üç ila altı ayda dolar kurunun yeniden düşmesine yol açacaktır” diyor.
Doların değer kaybetmesini Amerikalılar’ın da istediği görüşünde olan Behraveş, “Dolar düştükçe Amerikan ihraç malları da ucuzlar. Bu da ticaret bilançosunu biraz rahatlatır. Amerikan ticaret bilançosu sadece nisan ayında 58 milyar dolarlık açık verdi” şeklinde konuşuyor.
Foreign Excange Desk’ten Tom Benfer de Avrupa Merkez Bankası’nın döviz piyasalarındaki gelişmeye mecburen seyirci kalacağını söylüyor. Benfer, “Amerikalılar’ın dolar iştahı kapanmadığı ve açık azalmadığı sürece dolardan büyük sıçramalar beklenmemeli. Döviz piyasaları sıcak bir yaza hazırlanıyorlar, ama dikkat etsinler, hava durumunu hazırlayan muhabir de dövizleri konu alan bir yorum yazmaya heveslenmesin” değerlendirmesinde bulunuyor.