1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Döviz rezervleri Çin'in başını ağrıtıyor

Ahmet Günaltay5 Ağustos 2010

200 milyon Çinli günde bir dolardan azıyla geçinmek zorunda. Çin devleti ise bolluk içinde yüzüyor ve dövizlerini nereye yatıracağını bilemiyor. Çin döviz rezervlerine her ay 15 ila 25 milyar dolar daha ilave ediyor.

https://p.dw.com/p/OcSb
Fotoğraf: picture-alliance / dpa

Çin’in döviz rezervleri ticaret fazlasından besleniyor. Kriz yılı 2009’da Çin’in ticaret ortakları karşısında elde ettiği fazla biraz daraldı. Buna rağmen döviz rezervi %20 arttı. Ve sonunda 2,5 trilyon Amerikan Doları’nı aştı.

Çin, ABD’den 900 milyar dolarlık devlet tahvili aldı. Yani ABD’nin cari açığını Çin finanse ediyor. Döviz rezervinin %65 ila 75’inin Amerikan Dolar’ına yatırılmış olduğu tahmin ediliyor. Bunda hem doların lider rezerv para biri olması önemli rol oynuyor, hem de ABD parasının dış değerini bu yoldan istikrara kavuşturmuş oluyor.

Metzler adlı bankanın yükselen pazarlar uzmanı Harwig Wild, Yuan’ın değerlenmesini başarıyla önleyen Pekin yönetiminin döviz rezervini dolar cinsinden tutmasının ise son derece riskli olduğuna işaret ediyor. Metzler, 'araştırmalara göre Yuan 1980 yılından bu yana, önde gelen ticaret ortaklarının paraları karşısında %20 oranında değer kazanmış. Muazzam gayrı safi yurtiçi hasıla ve verimlilik artışına rağmen. Çin’in büyüme hızı ortalamasının %10 olduğu düşünülecek olursa, Yuan’daki değer artışı devede kulak kalıyor', diyor.

Yüksek döviz rezervi 'keskin sirke' olabiliyor

2099 yılındaki finans ve ekonomi krizi sırasında doların hızla erimesi Halk Cumhuriyeti’ne acı bir ders olmuştu. Pekin kilit rezerv biriminin değişmesini istemiş ve döviz rezervinin dörtte birini euroya çevirmişti. Ama bu strateji işe yaramamış ve Avrupa’daki borç krizinin euroyu aşındırması Çin’e milyarlar kaybettirmişti.

Çin Merkez Mankası euroya itimadını kaybetmiş değil. Ama aynı zamanda da dolar ve euroya alternatif yatırım araçları arıyor. Çin Merkez Bankası’nın son aylarda Japon devlet tahvillerine yöneldiğini belirten Harwig Wild, Avusturya ve Kanada Dolarının da Çin’in rezerv portföyüne alındığını söylüyor. Doğu Çin Üniversitesi’nden Huang Zemin bunun son derece normal olduğu görüşünde.

'Döviz riskini akıldan çıkarmamak, döviz rezervinin ana prensiplerinden biridir', diyen Huang Bu nedenle güçlü paraların da rezerve dahil edilmesi gerektiğini,. Kanada ve Avustralya’da bulunan hammaddelerin fiyatı son yıllarda oldukça arttığı için her iki ülkenin parasının aynı zamanda hammadde dövizi olarak da adlandırıldığını, sözlerine ilave ediyor.

Doğrudan hammadde yatırımı

Metzler Bankası’nın kalkınan ülkeler uzmanı Wild hammadde yatırımlarının hem kur riski, hem de jeopolitik hedefler açısından önemli olduğunu belirtiyor. Wild, 'ham petrol ve doğalgaz kadar metallere de, örneğin çeliğe ve değerli metallere yatırım yapmak, en doğrusu. Çin Merkez Bankası’nın, döviz rezervini daraltıp hammaddelere yöneleceğine kesin gözüyle bakılabilir', diyor.

Pekin yönetimi sırf bu amaçla 2007 yılında Çin Yatırım Şirketi’ni kurdu. Şirketin görevi döviz rezervinin bir bölümü ile kârlı yatırım yapmak. Singapur’daki Temasek adlı kamu yatırım fonu da 30 yıldır bu yoldan yılda %8 oranında rant sağlıyor. Çin bu alanda Singapur kadar talihli değil. Yatırım hacmi 300 milyar doları bulan kamu yatırım şirketi Amerikan ve Avrupa finans piyasalarının girdaba kapılması yüzünden yüzde on oranında zarar etti.

© Deutsche Welle Türkçe

Derleyen: Ahmet Günaltay

Editör: Nihat Halıcı