Engelliler engelleri aşamıyor

Bugün Birleşmiş Milletler Dünya Engeliler Günü. Günümüzde gazetelerde ya da internette verilen pek çok iş ilanı genelde bedensel engellilere yönelik oluyor. Peki ya zihinsel engelliler için durum nasıl? Onlar piyasada kolaylıkla iş bulabiliyorlar mı? Almanya genelinde bu 250 binin üzerindeki engelli kişi için, “Engelliler Atölyesi“ adında 700 işyeri mevcut. Bu atölyelerde engellilere iş imkanı sağlanıyor. Kendilerini normal hissetmelerine yardımcı olunmaya çalışılıyor.

Almanya Zingsheim'da bulunan bu tarz bir atölyede çalışan Johannes Reetz’in işi hiç de kolay değil. Saat sekizden bu yana yaklaşık 1 kilo ağırlığındaki zımba tabancasıyla tahta plakaları birleştiriyor. Genç adam yaptığı işi “Bu zımba tabancasıyla çalışırken bir elinizi aşağıda diğerini de yukarıda tutup sürekli makineye bakmanız çok önemli. Zira tel ya da vidalar iyice yuvasına oturmalı" sözleriyle anlatıyor.

880 kişilik kasabada 250 kişilik atölye

Johannes, Kuzey Ren Vestfalya'daki 880 nüfuslu Zingsheim kasabasında bulunan bu atalöyede tam 13 yıldır çalışıyor. Geride kalan yıllar içinde kaç palet birleştirdiğini kendisi de bilmiyor. "Binlerce.." diye bir tahminde bulunabiliyor sadece. Daha önce başka işlerde de çalışmış. Fakat tekrar tekrar iş değiştirmiş. 31 yaşındaki Reetz, bu iş yerinde çalışan 250 engelliden biri. Ancak hepsinin görevi tahta plakaları birleştirmek değil. Zingsheim'daki sosyal hizmet ofisinin yöneticisi olan Jürgen Bauer ise engellilere eğitim verildiğini belirtiyor. Bauer, “Bu, zinde olmadan ve dikkatli davranmadan yapılabilecek bir iş değil. Ve tabii uzun süre de eğitim alınmalı. Bu, hemen bugünden yarına öğrenilecek bir iş değil, buradakilerin hepsi uzun süre eğitildi“ diyor.

Aylık kazançları 250 Euro

İki metreyi bulan uzun boyu ve iri cüssesiyle oldukça heybetli görünen Bauer'in yüzünden gülümseme eksik olmuyor. Engellilerle birlikte daha fazla zaman geçirmekten mutluluk duyacağını söylüyor. Ancak iş yükü o kadar çok artmış ki, şimdi vaktinin çoğunu ofisinde geçiriyor. İdari işleri yetiştirmeye çalışıyor. Atölyedeki personel sayısı geçen 20 yıl içerisinde beş katına çıkmış. Masraflar için gerekli para ise sosyal yardım kuruluşlarınca sağlanıyor. Engellilerin maaşının tam olarak ödenmesi gerekli. Genelde ayda 250 Euro kazanıyorlar. Jürgen Bauer, performansa bağlı olarak bu oranın 800 Euro’ya kadar çıkabildiğini ifade ediyor. Bauer, “Engelli çalışanlar, istihdam piyasasındaki engelli olmayan diğer çalışanlar gibi başarılı olabiliyorlar. Burada, bizimle yedi ya da sekiz saat çalışıyorlar. Onlara daha fazla ödeme yapabilmeyi çok isterdik ancak ne yazık ki bu mümkün değil“ diye konuşuyor.

Bir iş sırf engelli biri tarafından yapıldı diye firmalar daha fazla maaş vermiyor. Zira burada da ekonominin temel kuralları geçerli. Tabi küreselleşen dünyaya hakim olan oyun kurallarını da unutmamak gerek. Örneğin paketleme gibi işler ya makineler tarafından yapılıyor ya da yurt dışına havale ediliyor. Peki ya ekonomik kriz bu atölyeyi nasıl etkiliyor? Jürgen Bauer, geçmişteki tecrübelerine dayanarak şu bilgiyi veriyor: “Diğer büyük sanayi kuruluşlarını etkileyen problemleri biz belki gelecek yıl hissedeceğiz. Bu, her zaman bir yıl gecikmeli olur.“

Severek işe gidiyorlar

Jürgen Bauer, hedeflerinin, istihdam edilen engellilerin kendilerini normal hissetmelerine yardım etmek olduğunu söylüyor. Çoğu kişi orada çalışmaktan, bir iş sahibi olmaktan dolayı gurur duyuyor. Aslında atölyede çalışanlara bakınca Bauer’in ne demek istediğini anlayabiliyorsunuz. Burayı Almanya’daki pek çok işyerinden farklı kılan şey belki de çalışanların işe severek gitmeleri olabilir. Johannes Reetz, duygularını “Evet, kendimi burada iyi hissediyorum, burada çok iyi anlaştığımız iş arkadaşlarımız var. Eğlenceli bir ortam. Sokakta boş gezmektense burada bir iş sahibi olmak çok daha iyi“ sözleriyle ifade ediyor.