Ermeni soykırımı yasası düştü

Sosyalist Parti grubu tarafından, ‘Parlamenter inisiyatifi’ sisteminden yararlanarak Fransız Parlamentosu’na sunulan, Ermeni soykırımı iddialarını inkar edenlere beş yıla kadar hapis ve 45 bin euro ceza verilmesini öngören yasa teklifi, hükümet ve meclis başkanının işbirliği ile gündemden düştü.

Tam bir zaman yarışına dönen meclis oturumunun 3. sırasında görüşülmesi beklenen Ermeni yasa teklifinin, öğle saatine kadar yetişmemesi ve ertelenebileceği dikkate alınarak, gündemdeki yeri değiştirildi ve 2. sıraya alındı. Ancak buna rağmen, gündemin ilk sırasında yer alan Fransız Anayasası’yla ilgili teklifin görüşülmesi oldukça uzun sürdü. Bakan ve milletvekillerinin konuşmalarını uzatmaları üzerine, bir grup milletvekili, hükümet ve meclsi başkanlığının amaçlarının, soykırımla ilgili yasa teklifinin gündemden düşürülmesi olduğunu iddia etti. Salonda bulunan 60 kadar milletvekilinin protestoları üzerine oturumu yöneten Meclis Başkanı Jean Louis Debre, görüşmelere iki kez ara verdi.

Saat 12.15’de Ermeni soykırımını inkar edenlere ceza verilmesini öngören yasa teklifinin görüşülmesine başlandı. Raportör dahil, 15 kişi konuşma yapacaktı. Ancak zamanın azalması ve böylece olamanın tehlikeye girmesi üzerine, teklif lehinde konuşmak isteyen bazı milletvekilleri konuşmalarını geri çekti. Kürsüye çıkanlar da kendilerine ayrılan süreyi kullanmayarak konuşmalarını kısa kesti.

Dışişleri Bakanı yasaya karşı

Hükümet adına konuşan Dışişleri Bakanı Doust-Blazy ise konuşmasının başında 1915’te yaşanan olayların trajik olduğunu söyledi. Ancak yasa teklifinin meclisten geçmesini istemeyen Dousty-Blazy, yasanın kabul görmesi durumunda, Fransa’nın Türkiye’deki menfaatlerinin zarar göreceğine işaret etti. Türkiye’nin Osmanlı İmparatorluğu döneminde yaşananlardan sorumlu olduğunu da belirten Bakan Blazy, ancak tarihcileri ve araştırmacıların bunları değerlendirmesini istedi.

Teklif üzerine konuşmalar devam ederken, saatlerin 13.05’i gösterdiği bir sırada oturumu yöneten Meclis Başkanı Debre, “Teklifin görüşülmesinin ertelendiğini,” söyleyerek kürsüden indi ve salondan çıktı. Dinleyici sıralarında oturan Ermeniler, milletvekillerini alkışlarla protesto etti.

“Chirac ağırlığını koydu”

Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac’ın yakın arkadaşı olan Meclis Başkanı Jean Louis Debre’nin inisiyatifi ile gündemden düşen Ermeni yasası, Eylül ayında yeniden gündeme gelebilir. Siyasi gözlemcilere göre, teklifin düşürülmesinde Chirac etkili oldu: Öönümüzdeki yıl yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yeniden aday olmayan ve bu nedenle oy kaygısı içinde bulunmayan, Chirac, Ankara-Paris ilişkilerinin daha çok zedelenmesine izin vermedi.