1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Filistin'in müstakbel başbakanı: İsmail Haniye

Peter Phillip / DW22 Şubat 2006

Hükümeti kurma görevini devralan Hamas lideri İsmail Haniye, Filistin siyasetinde uzlaşmayı, çatışmaya tercih eden pragmatik bir lider olarak tanınıyor. Haniye, bu becerilere Filistin’de yeni hükümete başkanlık yapacağı süreçte ihtiyaç duyacak. Deutsche Welle’den Peter Philipp, İsmail Haniye’nin kim olduğunu anlattı…

https://p.dw.com/p/AaBP
Hamas lideri İsmail Haniye, hükümeti kurma görevini Abbas'tan resmen aldı
Hamas lideri İsmail Haniye, hükümeti kurma görevini Abbas'tan resmen aldıFotoğraf: AP

Filistin’de başbakanlığa aday gösterilen İsmail Haniye’nin hayatı hakkında fazla detay bilinmiyor. Hatta Haniye’nin yaşı dahi çeşitli rivayetler dolaşıyor, Filistinli liderin 40 ila 50 yaşları arasında olduğu söyleniyor. Kesin olan, Gazze’nin merkezindeki Şati mülteci kampında dünyaya geldiği…

İsmail Haniye’nin ailesi, 1948 yılında İsrail devletinin kuruluşu üzerine Aşkalon’dan bu kampa kaçmak zorunda kalmıştı. İsrail’in güney ve güneybatısından kaçan pek çok Filistinli gibi Haniye ailesi de 1967 yılına kadar Mısır idaresi, daha sonra 2005 yılına kadar devam eden İsrail işgalini yaşayan Şati mülteci kampına sığınmak zorunda kalmıştı.

İslam Üniversitesi’nin ilk öğrencilerinden

İsmail Haniye, Gazze’deki İslam Üniversitesi’nin ilk öğrencileri arasında yer aldı. 1987 yılında, Arap Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden mezun oldu. Haniye, üniversite öğrenciliği sırasında siyasi akımlardan etkilendi; ilk İntifada, İsmail Haniye’nin mezuniyetine denk geldi. Haniye, İntifada sürecinde kurulan ve Hamas kısa adıyla bilinen İslami Direniş Hareketi’ne katıldı.

İntifada devam ederken İsrail tarafından tutuklanan İsmail Haniye, kısa süre sonra yine serbest bırakıldı. Birkaç ay sonra yine gözaltına alındı ve bu kez daha uzun süreli bir tutukluluk yaşadı. 1989 yılında yeniden tutuklandı ve 3 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Cezaevinde pek çok diğer Filistinli gibi İbranice konuşmayı öğrendi, işgalci İsrail yönetimine karşı öfkesi daha da bilendi.

Lübnan’ın güneyine sürüldü

Haniye, 3 yıllık hapis cezasını tamamlamasının ardından, yaklaşık 400 Hamas üyesi ile birlikte Lübnan’ın güneyine sürüldü. İsrail böylece huzur bozucu Hamas’tan kurtulacağını öngördü. Ancak Hamas üyeleri, Lübnan’ın güneyinde Marc El Zahur’da kurdukları kampla bir yandan uluslararası medyanın ilgi odağı haline gelirken, diğer taraftan Suriye ve İran destekli Hizbullah’ın desteğini aldılar.

İsrail, 1 yıl sonra Lübnan’daki sürgünlerin evlerine dönüşüne izin verdi. İsmail Haniye, Gazze’ye geri döndü ve 1993 yılında İslam Üniversitesi’nin rektörlüğüne getirildi. Sekiz yıllık tutukluluğun ardından 1997 yılında İsrail tarafından serbest bırakılan Hamas lideri Şeyh Ahmed Yasin, İsmail Haniye’yi kişisel danışmanlığına getirdiğini duyurdu.

Şeyh Yasin’e yakındı

Yasin’e yakınlık İsmail Haniye’nin Filistin halkı nezdindeki itibarını artırırken İsrail’in suikast politikasından kaynaklanan tehdidi artırdı. Haniye, 2003 Eylülünde, Şeyh Yasin ve kendisini hedef alan bir bombardımandan yaralı olarak kurtulmayı başardı. Yasin ve halefi Rantisi’nin İsrail güvenlik güçlerince peş peşe öldürülmesinin ardından İsmail Haniye, Hamas’ın kolektif yönetimine dahil edildi ve saklanmaya başlandı.

İsmail Haniye pragmatik ve ılımlı bir kişiliğe sahip. Haniye, Hamas’ın 1996 yılında seçimlere katılmasını savunmuş, ancak sandıkta yarışma fikrini 2006 yılında kabul edilmesini sağlayabilmişti.