100909 Zensur China Buchmesse

Çin'in en üst düzeydeki sansür kurumu, Çin Haberleşme ve Yayıncılık Bakanlığı binasının önünde bugünlerde bayraklar dalgalanıyor. Zira Çin, bu yıl Frankfurt Kitap Fuarı’nın onur konuğu. Bakanlık bu vesileyle Haziran ayında kapılarını yerli ve yabancı gazetecilere açmıştı. Ayrıca bu nedenle Çin edebiyatından pek çok örnek de Almanca’ya çevriliyor, son dönemde Almanya’da Çinli yazarların 60 kitabı yayımlandı.

Almanya’da Çin’i konuk etmenin heyecanı yaşanırken, Çin’de resmi makamların muhalif yazarlara sert davranması fuar heyecanına gölge düşürüyor.

Çin sansür kurumunun yabancı ülkeler sorumlusu Zhong Guohai ise baskıcı bir tutum izlemediklerini belirterek, isteyen yazarların fuara katılabilmesinin pek çok olanağı olduğunu söylüyor. Zhong bu olanakları, “bir yazarın Frankfurt Kitap Fuarı’na katılıp katılamayacağı bazı koşullara bağlı. Önce yazarları davet eden bir yazarlar birliğimiz var. Ayrıca yayınevleri yazarlarını kendileri davet edebiliyor. Yazarlar kendiliklerinden de fuara katılabilirler. Yani yazarın fuara katılma şartlarını düzenleyen belirleyen belli standartlar yok" sözleriyle anlatıyor.

Muhalif kitaplara yer yok

Çin resmi makamları, yazarların fuara katılma şartlarını belirleyen standartların oldukça açık olduğunu savunuyor. Resmi sansür kurumu, bir süre önce bu konuya ilişkin ayrıntıları açıklamış ve “açık standartlardan” ne anladıklarını kamuoyu ile paylaşmıştı. Kurumun başkan Yardımıcısı Wu Shukin şöyle konuşuyordu:

“Rejim muhalifleri tarafından yazılan ve Çin’de yasak olan kitaplar ile tehlikeli mesajlar veren kitaplarla ilgili olarak açıkça şunu söyleyebilirim: Çin'in istikrarını bozmaya çalışan kitaplara kesinlikle izin verilmeyecek, onlar bizim fuardaki stantlarımızda kesinlikle yer almayacaktır.”

Kara listedeki yazarlar

Frankfurt Kitap Fuarı’nın açılış tarihi yaklaştıkça Çin resmi makamları baskıyı artırıyor. Pekin yönetimi, kara listeye aldıkları yazarların katılacağı panel ve etkinliklerin boykot edilmesi çağrısında bulundu. Pekin’de yaşayan yazar Dai Qing de bu baskının kurbanı oldu. Qing, fuardaki bir sempozyuma katılacağını açıklamıştı. Ancak, hükümetin protestoları neticesinde yazarın sempozyumdaki konuşması iptal edildi. Yazar, Alman fuar organizatörlerinin yalnızca resmi görüşü temsil eden Çinli yazarları değil, rejim muhalifi yazarları da fuara davet etmesini umuyor.

Dai Qing, “Frankfurt Kitap Fuarı yönetimi şimdiye kadar pek çok özveride bulundu. Ancak arkadaşlarımın anlattığına göre, davet edilen pek çok yazarın, yayıncının ve aktivistin adı Almanlar tarafından davetli listesinden çıkarıldı" şeklinde konuşuyor.

Petra Aldenrath / Çeviren: Başak Sezen

Editör: Ahmet Günaltay