'Helal et' tartışması

FN lideri Marine Le Pen, partisinin cumhurbaşkanlığı kurultayında yaptığı konuşmada, Paris ve bölgesinde satılan etlerin tamamının “helal usullere göre kesilmiş” olduğunu iddia etti. Fransız İçişleri Bakanlığı ve et üreticileri kabul etmese de, iddiaların ardında gerçeklik payı olduğu gözüküyor.

‘Tüketiciyi aldatıyorlar’

Cumhurbaşkanlığı seçimine katılabilmek için seçilmiş vekiller ve yerel yönetcilerden toplanması gereken 500 imzaya henüz ulaşamamış olan Marine Le Pen, babası Jean-Marie Le Pen’in eskiden başvurduğu siyasi polemik yöntemini kullanmaya başladı. FN’nin geçen haftasonu Lille kentinde düzenlenen cumhurbaşkanlığı kurultayında konuşan Marine Le Pen, belirli kriterlere sahip olmadığı için son yıllarda Fransa’da toplumsal tartışma konusu haline gelen “helal et” konusuna da değindi. Konuşmasının bu bölümünde, “Paris ve çevresinde dağıtılan etin tamamı helal et. Tüketicinin de bundan haberi yok. Herkesin, bir dinin gıda konusundaki kurallarına boyun eğmek zorunda kalması kesinlikle kabul edilemez bir durumdur ve bir skandaldır. Bu durum gerçek bir aldatmacadır. Hükümet de aylardır bu durumdan haberdar” ifadelerini kullandı. Le Pen, “tüketiciyi aldattıkları” gerekçesiyle büyük toptancılar hakkında yasal işlem başlatacağını duyurdu.

Medya aracılığıyla derhal yayılan bu ifadeler Fransız hükümeti ve et üreticileri tarafından yalanlandı. İçişleri Bakanı Claude Gueant, konu hakkında yaptığı açıklamada, Le Pen’in ifadelerinin “tamamıyla yanlış” olduğunu söyledi. Paris ve bölgesinde “helal et” kesme yetkisine sahip mezbahalar olduğunu doğrulayan Gueant, devletin denetim kuruluşlarının bu mezbahalardan çıkan etlerin bu tip eti tüketmek isteyen spesifik tüketiciye yönlendirilmesi konusunda titiz davrandıklarını belirtti. “Bu tip etlerle aldatmaca yapılmaması için her türlü önlem alınmıştır” şeklinde konuşan Fransız bakan, polemik yaratan Le Pen için, “Sözleri doğru değil ama zaten sık sık yanlış şeyler söylüyor” yorumunda bulunmayı da ihmal etmedi.

Sendika tepkisi

Le Pen’in ifadeleri Fransız Et Şirketleri Sendikası’nın (Sniv-Sncp) tepkisine de neden oldu. Sendika Genel Müdürü Pierre Halliez, Paris ve çevresinde tamamen helal et yendiği iddiasını “saçma” olarak niteleyip, “Bu bölgede kesilen et miktarı yok denecek kadar azdır. Paris ve çevresindeki mezbahaların yıllık üretimi 5 bin tonun altındadır. Oysa bu bölgede yılda 200 bin ton et tüketilmekte. Etlerin büyük bölümü de Bretonya, Normandiya, Loire ve Burgonya bölgelerinden gelmekte” hatırlatmasında bulundu.

Bununla birlikte, her ne kadar Le Pen’in bu konuyu siyasi amaçlarına alet etmek istediği söylense de, ifadelerinin kuvvetli dayanağı var. Fransa’da et kalitesi konusunda geçen hafta “France2” televizyon kanalında yayınlanan bir programa konuşan bazı mezbaha sahipleri, sadece Paris ve çevresinde değil Fransa’nın birçok kentinde büyükbaş (sığır) ve küçükbaş (kuzu, koyun) hayvanların “helal” usullere göre kesildiğini söylemişlerdi. Bu alanda Fransız mahkemeleri bünyesinde eksperlik yapan “Maison Alfort Veterinerlik Okulu” yetkilileri de “ekonomik nedenlerden ötürü” Paris ve çevresindeki mezbahalarda kesilen hayvanların neredeyse tamamının “helal” olduğunu belirtiyorlar. Bu uzmanlardan Prof. Gilbert Mouthon, Fransız “Marianne” dergisinde yayımlanan açıklamasında, “Bu fenomen giderek tüm Fransa’ya yayılıyor. Fransa’da kesilen koyunların yüzde 80’inin ‘helal’ olduğunu düşünüyoruz” diyor.

‘Helal’ ve ‘koşer’ daha pahalı

Fransız uzmanlar, mezbahalarda konvansiyonel usullerle et kesmek “helal” ve “koşer” usullere oranla daha pahalıya geldiği için, mezbaha sahiplerinin, yılda sadece belli dönemlerde izin alarak gerçekleştirdikleri “helal” veya “koşer” usullere göre kesimi, yasak olmasına rağmen, tüm yıla yaydıklarına işaret ediyorlar. Aynı uzmanlar mezbaha denetiminden sorumlu veterinerlerin 1990’lı yılların sonlarından bu yana bu konuda uyarda bulunduğunu ancak Fransız Tarım Bakanlığı`nın bu uyarılara “vurdumduymaz” kaldığını da hatırlatıyor.

Yaklaşık 6 milyonluk bir toplulukla Avrupa’nın en kalabalık Müslüman nüfusuna sahip olan Fransa’da “helal pazarı” son üç yıldır yılda ortalama yüzde 10-15 arasında büyüyor. Son rakamlar pazarın yıllık cirosunun 5,5 milyar euroyu aştığını gösteriyor. Bu rakamın yaklaşık 1 milyarlık bölümünün lokantacılık sektörü tarafından gerçekleştirildiği belirtiliyor.

@ Deutsche Welle Türkçe

Haber: Kayhan Karaca/ Strasbourg

Editor: Ercan Coşkun