Fransa’da disiplin cezası otomatikleşiyor

Fransa Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yayımlanan bir kararnameye göre, 2011-2012 öğretim yılından itibaren orta dereceli okullarda sözlü ve fiziki şiddete başvuran öğrenciler bundan böyle otomatik olarak disiplin cezasına çarptırılacak. Bakanlık, 1960’lı yılların sonlarında terk edilen ahlak derslerini de yeniden müfredata sokuyor.

Başbakan François Fillon ve Milli Eğitim Bakanı Luc Chatel tarafından imzalanan ve 26 Haziran Pazar günü Resmi Gazete’de yayımlanan kararnamede, orta dereceli okullarda 6 aşamalı yeni bir disiplin cezası mekanizması yaratıldığı duyuruldu. Buna göre, sözlü ve fiziki şiddete başvuran öğrenciler ilk olarak uyarılacak. Uyarıya rağmen şiddete başvuran öğrencilere basit ceza verilecek. Bu cezanın da etkisiz kalması halinde, “sorumlu kılma önlemi” adı verilen yeni disiplin cezasının uygulanmasına geçilecek. Bu cezaya çarptırılan öğrenciler ya öğrenim gördükleri okullarda ya da Milli Eğitim Bakanlığı’nın özel sözleşme imzalamış olduğu derneklerde, okul saatleri dışında, belli bir süre kamu yararına çalışacak. Öğrencilerin onurunu kırıcı olmaması ve sağlıklarını kötü yönde etkilememesi gerektiği vurgulanan bu cezanın süresi azami 20 saatle sınırlı kalacak.

Öğrencileri hangi cezalar bekliyor?

Bu cezaya rağmen şiddete başvurmaya devam eden öğrenciler ise “geçici süre sınıftan uzaklaştırılma”, “geçici süre okuldan uzaklaştırılma” veya “tamamen okuldan uzaklaştırılma” riskiyle karşı karşıya kalacak. Daha önce en fazla 1 ay olan okuldan uzaklaştırılma süresi ise yeni uygulamayla azami 8 günle sınırlı tutulacak. Uyarı, basit ceza ve “sorumlu kılma” cezaları, öğretim yılı sonunda öğrencilerin okul dosyalarından otomatik olarak silinecek. Okuldan kısmen uzaklaştırılma cezaları ise en az 1 yıl dosyada kayıtlı kalacak.

1 Eylül 2011 tarihinde yürürlüğe girecek yeni uygulama, Fransa’da öğretmenler, lise öğrencileri, üniversite öğrencileri, ebeveynler ve okullardan sorumlu yerel yönetimlerden oluşan Eğitim Yüksek Kurulu (CSE) tarafından reddedilmişti. Görüşleri sadece tavsiye niteliğinde olan CSE, otomatik disiplin cezasına, “ters etki yapacağı” gerekçesiyle karşı çıkmıştı. Fransa’da orta dereceli okullarda disiplin cezalarıyla ilgili yönetmelik en son 1985 yılında değiştirilmişti. Yaklaşık 26 yıl sonra gelen değişikliğin temelinde okullarda artışta olan şiddet olaylarının yattığı belirtiliyor. Kimi gözlemciler ise Fransız hükümetinin gelecek yıl yapılacak cumhurbaşkanlığı ve genel seçimler öncesinde muhafazakar seçmene mesaj gönderildiği yorumunda bulunuyor.

Özdeyişle ahlak

Fransız hükümeti, yeni öğretim yılına ahlak dersleriyle de damga vurmaya hazırlanıyor. Özdeyiş ezberi ve açıklanması yoluyla verilen, ancak yaklaşık 40 yıl önce terk edilen ahlak derslerine bu yıldan itibaren ilkokullarda yeniden başlanması bekleniyor. Milli Eğitim Bakanlığı bu amaçla yeni bir özdeyişler kitabı hazırlamakla meşgul. Bakanlık yetkilileri bu seçeneği, “beraber düşünmek, yaşamak ve çalışmak için ortak referansların yeni kuşaklara aktarılmasında okulun kaçınılmaz yükümlülüğüyle” açıklıyor.

Fransa’da özdeyişlerle ahlak dersleri uygulamasına laik okulun kurucusu olarak bilinen Jules Ferry öncülüğünde 1882 yılında başlanmıştı. Uygulama çerçevesinde sınıflarda tahtaya özdeyişler yazılıp öğrencilere ezberletiliyor ve bu yolla ahlak dersi veriliyordu. 1920’li yıllardan itibaren eleştirilmeye başlanan bu uygulamadan 1960’lı yılların sonlarında vazgeçilmişti. Özdeyiş ezberletmeyle ahlak eğitimi verilmesine Fransız İlkokul Öğretmenleri Sendikası (SNUIPP) sıcak bakmıyor. Sendika, ezber yerine, çocuklarla “başkalarına saygı” ve “iyi ve kötü” kavramları üzerine tartışma seansları öneriyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Kayhan Karaca / Strasbourg

Editör: Nihat Halıcı