1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Fransa’da krizin faturası müdürlere çıkarılıyor

27 Ağustos 2009

Mali krizin etkilerini yaşayan Fransa’da işin sorumluları aranıyor. Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, Fransa’daki bankalardan ikramiye ve tazminat ödemelerini sınırlandırmalarını istedi.

https://p.dw.com/p/JIkQ
Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy
Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas SarkozyFotoğraf: AP

Finans krizinin patlak vermesiyle birlikte, üst düzey banka yöneticilerine ödenen rekor ikramiye ve tazminatların da gün ışığına çıkması insanları şoke etmişti. Örneğin Fransa’da üst düzey banka yöneticileri, normal maaşlarının yanı sıra yılda kişi başına, 200 bin ile 2 milyon euro arasında değişen ikramiyeler alıyordu. Benzer durumlar ABD ve İngiltere’nin yanı sıra dünyanın pek çok ülkesinde de yaşanıyor. Ancak Fransa’daki bankacılar, artık Londra ve ABD’deki meslektaşlarına gıptayla bakmak zorunda. Zira bu ülkelerde krize rağmen hâlâ yüksek miktarlarda ikramiye ödemelere devam edilirken Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, bu konuda sınırlama yapılmasını istedi.

Frankreich Wirtschaft Banken Baudoin Prot von BNP
BNP Paribas Genel Müdürü Baudouin ProtFotoğraf: AP

Uzun süredir tatilde olan Sarkozy, tatil dönüşü hemen kolları sıvadı ve Fransız bankalarının yönetim kurulu başkanlarını, Elysee Sarayı’ndaki resmî konutuna çağırdı. Aslında bu olağanüstü toplantının "resmî gündemi" BNP Paribas Bankası idi. BNP Paribas'ın Yönetim Kurulu Başkanı Michel Pébereau, Saray'a yan kapıdan girerek Cumhurbaşkanı Sarkozy’e ulaşmaya çalıştı. Mahkeme önündeki bir suçlu gibi ellerini yüzüne koyarak, gazetecilere açıklama yapmaktan kaçındı. BNP Paribas, bankacılık kurtarma paketlerinden 5 milyar euroluk devlet yardımı almış ancak, 2009 yılında menkûl kıymetler yöneticilerine bir milyar euroluk ikramiye ödemesi yapmıştı. Bu durum, Cumhurbaşkanı Sarkozy için bir skandaldı: “Kriz henüz sona ermemişken, bazılarının krizin sonuçlarını çok çabuk unutmuş olmasını görmek, beni öfkelendirdi.“

Kaderin cilvesi mi?

Bronz teniyle dikkat çeken Sarkozy, bütün önemli Fransız banka yöneticilerine zirve davetiyesini, daha tatildeyken göndermişti. Bu, yıl içerisindeki yedinci zirve oldu. Bankalar Birliği'nin müstakbel başkanı olan BNP Paribas Genel Müdürü Baudouin Prot da önlemler paketini bizzat açıklamak zorunda kaldı:

”Bu ikramiyelerin büyük bir bölümü uzun yıllara yayılacak ve ödemelerin mutlak surette yapılması da garanti edilmeyecek. Bu sayede söz konusu ödemeler, fiili ve uzun vadeli işletme kârlarıyla da ilişkilendirilmiş olacak."

Frankreich Wirtschaft Banken Hauptsitz von BNP in Paris
Sarkozy'nin hedefinde devletten yardım almasına rağmen yöneticilerine 1 milyar euroluk prim dağıtan BNP Parisbas bankası vardıFotoğraf: AP

Kurallar henüz yasalaşmadı

Daha basit bir şekilde açıklamak gerekirse; ikramiyelerin sadece üçte biri yıl sonunda ödenecek, geri kalanıysa müteakip iki yıl içerisinde ödenecek. Tabii ki sadece, menkûl kıymetler yöneticileri, yaptıkları işlemlerle bankaya yüklü kazançlar sağladıkları takdirde... Ödenen ikramiyelerin üçte biri, ortaklık hisselerinden temin edilecek. Sarkozy, bazı rakamlar da sıraladı:

”Dolayısıyla, bankanın vadeli meblağların sadece yarısını ödemesi gerekecek. Yani bir milyar yerine 500 milyon ödenecek.”

Yeni kurallar henüz yasalaşmadı. Sadece Cumhurbaşkanı ile bankalar arasında bağlayıcı anlaşma niteliğini taşıyor. Ancak Sarkozy, mutabaka eksiksiz uyulmasını sağlamak için aba altından sopa göstermekten de geri durmadı: ”Şunu açıkça ifade edeyim: Biz, bu kurallara riayet etmeyen bankayla hiçbir surette işbirliği yapmayacağız.”

Rekabet gücünü kaybetme endişesi

Bankalar, bu tarz düzenlemelerle Paris'in bir "finans merkezi" olarak rekabete ayak uyduramayacak hale geleceğini savunuyordu. Ancak Sarkozy, bu hamlesiyle, Fransa’nın, bir ay içerisinde Pittsburg’da yapılacak olan G20 Zirvesi'nde, öncü rol oynayarak politik ağırlık sağlayabileceğine inanıyor. Gelecek hafta Berlin’i ziyaret edecek olan Sarkozy, Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Maliye Bakanı Peer Steinbrück’ü de bu konuda ikna etmek istiyor. Fransa Ekonomi Bakanı Christine Lagarde, diğer ülkelerin de banka tepe yöneticilerine ödenen yüksek ikramiye ve tazminatlardan ağzının yandığını hatırlatıyor:

”İngiltere, Almanya ve ABD’deki insanlar, ekonomi sistemlerinin krize girmesinden kısmen sorumlu olan bu menkûl kıymetler yöneticilerine yapılan ödemeler nedeniyle şoka uğradı.”


Johannes Duchrow / Çeviri: Başak Sezen

Editör: Murat Çelikkafa