Futbol odaklı diplomasi

Türkiye Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, ''Türkiye'nin, Ermenistan ile ilişki kurmayı ve Güney Kafkasya'da ilişkilerin normalleşmesini istediğini'' söyledi.

Ahmet Davutoğlu, Şam'dan Lefkoşa'ya giderken uçakta Reuters Ajansı'na yaptığı açıklamada, ''diplomatik ilişkilerin kurulması ve sınırların açılması'' konusunda Türkiye ve Ermenistan tarafından dün yapılan ortak açıklama konusunda, ''Bu bir süreçtir ve bittiğinde sadece Türk-Ermeni sınırı değil, birçok sınır açılacak'' dedi.

Davutoğlu, ''açılacak birçok sınır'' ifadesiyle ilgili olarak da, Azerbaycan-Ermenistan sınırını örnek gösterdi.

“Güney Kafkasya'da normalleşme istiyoruz”

Türkiye'nin, 1993'te Ermenistan ile olan sınırlarını kapatmasına neden olan Azerbaycan'ın Yukarı Karabağ bölgesinin Ermeni güçleri tarafından işgali konusuna da değinen Davutoğlu, ''bölgedeki bu sorunun da mutlaka çözülmesi gerektiğini'' vurguladı.

Davutoğlu, ''Ermenistan ile ilişkileri normalleştirmek istiyoruz, fakat aynı zamanda Yukarı Karabağ da dahil olmak üzere, Güney Kafkasya'daki tüm ilişkilerin normalleştirilmesini istiyoruz. Bu, bölgede kalıcı, istikrarlı bir barış ve istikrarın olmasını sağlar. Kafkaslar, etnik gerilim ve dondurulmuş sorunlar nedeniyle çok acı çekti'' diye konuştu.

Dondurulmuş sorunları elde tutulan patlamaya hazır bomba olarak tanımlayan ve bunu Kafkasya ile Balkanlar'daki deneyimleri sonucu çok iyi bildiklerini belirten Davutoğluki, ''Eğer bunları kontrol edemezsek, elimizde patlarlar'' dedi.

Ermenistan ile ilişkilerin normalleştirilmesini amaçlayan ''yol haritası''nın açıklanmasından sonra Azerbaycan'ın Türkiye'ye büyük tepki gösterdiğinin hatırlatılması üzerine Davutoğlu, '''Bu adımın atılmasından sonra uluslararası toplumun bölgedeki dondurulmuş sorunlara, özellikle de Yukarı Karabağ'a odaklanacağını umuyoruz'' diye konuştu.

Azerbaycan'ın çıkarları

Öte yandan Davutoğlu, bir başka açıklamasında da, ''Türkiye'nin, Ermenistan ile ilişkilerin normalleştirilmesi sürecinde Azerbaycan'ın çıkarlarını koruyacağını'' söyledi.

AP Ajansı'nın NTV'ye dayandırarak verdiği habere göre Davutoğlu, ''Türkiye olarak Kafkasya'da istikrarın kurulmasını amaçladıklarını'' kaydetti.

Davutoğlu, Türkiye-Ermenistan sınırının açılmasının da şu anın işi olmadığını ifade ederek, ''bunun için uzun bir süreç gerekiyor'' dedi.

Bakanlığın bildirisi

Türkiye Dışişleri Bakanlığı'nın internet sitesinde de konuyla ilgili 31 Ağustos 2009 tarih ve “Türkiye Cumhuriyeti ve Ermenistan Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlıkları ile İsviçre Federal Dışişleri Bakanlığı'nın Ortak Basın Açıklaması” başlığını taşıyan bir bildiri yayımlandı. Ankara, Erivan ve Bern'de yazıldığı belirtilen bildiride şöyle deniliyor:

“Türkiye Cumhuriyeti ve Ermenistan Cumhuriyeti, İsviçre’nin arabuluculuğu ile sürdürdükleri çabalar bağlamında parafladıkları “Diplomatik İlişkilerin Tesisi Protokolü” ile “İkili İlişkilerin Geliştirilmesi Protokolüne”ne dair iç siyasi istişarelerini başlatma hususunda mutabakata varmışlardır.

Bu iki Protokol, ikili ilişkilerin makul bir zaman diliminde normalizasyonu için bir çerçeve sunmaktadır. Siyasi istişareler altı hafta içinde tamamlanacak, bunu müteakiben iki Protokol imzalanacak ve her iki Parlamentonun onayına sunulacaktır. Her iki taraf anayasal ve yasal prosedürlerine uygun biçimde onay işleminin zamanlıca ilerlemesi için çaba gösterecektir.

İkili ilişkilerin normalizasyonu bölgedeki barışa ve istikrara katkı sağlayacaktır. Türkiye Cumhuriyeti ile Ermenistan Cumhuriyeti İsviçre’nin desteğiyle ortak gayretlerini sürdürme konusunda kararlıdırlar.”

“Çözüme çok yaklaştık”

Ermenistan Dışişleri Bakanı Edvard Nalbandyan, ise Nisan ayında yaptığı bir açıklamada, “Türkiye ile müzakerelerde ilerleme sağlandığını, gerçekten de bu sorunu yakın gelecekte çözmeye çok yaklaştığımızı düşünüyoruz” demişti.

ABD Başkanı Barack Obama da Ankara ziyareti sırasında, Türkiye ile Ermenistan arasındaki müzakereleri desteklediğini açıklamıştı.

Türkiye-Ermenistan ilişkilerinde normalleşmenin önemli engellerinden birini oluşturan Dağlık Karabağ sorununun çözümü doğrultusunda Azerbaycan ile Ermenistan arasında geçen aylarda yapılan görüşmelerde de ilerleme kaydedilmişti. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan’ın Mayıs ayında Prag’da yaptıkları görüşme sonrasında, “Liderler ilk kez, müzakerelerdeki noktalar etrafında temel düşünceler üzerinde anlaşmaya vardı” açıklaması yapılmış, iki ülke dışişleri bakanlarının olası bir barış planına ilişkin ayrıntıları konuşmak için bir araya gelecekleri vurgulanmıştı.

Sarkisyan Bursa maçına gelecek mi?

Türkiye Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, geçen yıl Eylül ayında Erivan'da Ermenistan ile Türkiye (A) milli futbol takımları arasındaki maçı izlemiş, Sarkisyan'ı iade-i ziyaret için Türkiye'ye davet etmişti. Sarkisyan ise Dünya Kupası eleme maçları kapsamında 14 Ekim'de Bursa'da oynanacak karşılaşmayı izlemek için Türkiye'ye gitmesi için iki ülke arasında sınır kapılarının açılması müzakerelerinde somut ilerlemeler kaydedilmesini şart koşmuştu.

Türkiye'nin Ermenistan açılımı Avrupa Birliği'nce de memnuniyetle karşılanmıştı. AB Komisyonu'nun Genişlemeden Sorumlu üyesi Olli Rehn, “Gürcistan krizinin ardından, Kafkaslardaki komşuluk ilişkilerinin önemine dikkati çekmiş, gelişmenin bölgede işbirliği ve istikrarı güçlendireceğini” ifade etmişti.

NH/MÇ, DW/rtr/AP/A.A