Gürcistan'ın asıl sorunu Şevardnadze

Gürcü yetkililer seçimlerde bazı usulsüzlüklerin yapıldığını doğrulayarak 27 bölgede seçimlerin tekrar edilmesi gerektiğini açıkladı. Muhalefe ise bu iddialar karşısında, seçimlerin iptal edilmesi istemiyle protestolarını sürdürüyor. Cumhurbaşkanı Şevardnadze ise sorunların çözümü muhalefet liderleriyle görüşmeye hazır olduğunu açıkladı.

Aslında seçim sonuçlarında sahtekarlık sorunu eski Sovyet Cumhuriyetleri’nin hemen hemen hepsinde gündemde. Öte yandan, Gürcistan'ın parlamento seçimlerinin manipule edilmesi yüzünden kendi kendini çıkmaz bir sokağa sürüklediği de bir gerçek. Artık devletin zirvesindeki Eduard Şevardnadze'nin dizginleri kontrol edemediği ve ülke için adeta sorun haline geldiği görülüyor.

Hızla yükseldi

25 Ocak 1928'de Mamati'de doğan Şevardnadze genç yaşlarda atıldığı siyaset yaşamında, yolsuzluklara karşı açtığı savaşla isim yaptı ve eski Sovyetler Birliği’nde kariyerinde hızla yükselerek 1972'de Gürcistan Komünist Partisi Şefi oldu. Sovyetler’in son Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov'un dışişleri bakanı olarak demir perdenin yıkılmasında ve iki Alman devletinin birleşmesinde önemli rol oynadı.

7 Mart 1992'de Gürcistan'a geri döndüğünde, bağımsızlığını yeni ilan etmiş olan ülkesi içine düştüğü iç savaş ortamında harabeyi andırıyordu. Muhalefet politikacılarından eski meclis sözcüsü Surab Şvanya, Şevardnadze'nin, ekonomisi, devlet kurumları çökmüş, Abhazya ve Doğu Osetya ile olan sorunlarla siyasi kutuplara bölünmüş, merkezi otoriteden eser kalmamış olan Gürcistan'ın yeniden imarında oynadığı rolü anımsatıyor ve "Herkes bunun için ona müteşekkir kalmalıdır" diyor.

Siyasi deneyimi ve siyasette var olma içgüdüsü "gümüş tilki" olarak anılan Şevardnadze'nin 2001'de içine düştüğü en ağır siyasi krizden kurtulmasında önemli rol oynadı. Ekim ayında onbinlerce gösterici istifasını istiyordu. Yetkililerin özel televizyon kanalı Rustavi 2'ye ağır baskı uygulaması, özellikle de genç Gürcüleri sokaklara dökmüştü. Şevardnadze tüm kabineyi görevden aldı. Öte yandan ”Ben de istifa ederdim, ama bu ülkenin felaketi olurdu” mesajını verdi.

Sorun Şevardnadze

Ama siyasi gözlemcilere kalırsa, Gürcistan'ın asıl büyük sorunu bizzat Şevardnadze. Amerikalı Gürcistan uzmanı Stephen Jones, ”Şevardnadze'nin en büyük sorun olmasının bir nedeni, tüm siyasetin onun üzerinde odaklanmasını sağlayan bir sistem yaratıldı ve siyasi güç büyük ölçüde onun elinde. Onun için de her sorun Şevardnadze'den aşağıya doğru gelişiyor" diye konuşuyor. İki yıl önceki başkanlık seçimleri sırasında Şevardnadze yoksullukla mücadele etme ve parçalanmanın eşiğindeki ülkesinde birlik ve beraberliği tesis etme sözü vermişti. Ama bu vaatlerini yerine getirmemesi halkın öfkesine neden oldu.

Hergün elektrik su kesintisi, 5 milyon Gürcü’nün dörtte üçü yoksulluk sınırında yaşıyor. Devlet kasası tamtakır. Aylarca maaş alamayan memurlar arasında rüşvet ve yolsuzluk, kayıt dışı ekonomi Gürcistan'da bahar havası yaşıyor. Ve genç siyasetçi kuşak 75 yaşına gelen Şevardnadze'nin çoktan vizyonunu ve enerjisini yitirdiğinden emin. Onun için de Devlet Başkanı’nın 2005 yılından önce göreve veda etmesini ve erken seçime gidilmesini istiyor.

Amerikalı Gürcistan uzmanı Jones, Şevardnadze döneminin sona erdiğini söylerken pekçok Gürcü’nün düşüncelerine tercüman oluyor. Son zamanlarda Tiflis sokaklarında anlatılan fıkra şöyle: ”Bir gelip bir giden nedir? Elektrik. Bir gelip bir daha asla gitmeyen: Büyükbaba Şevardnadze.”