G20 kararları tartışılıyor

İngiltere Başbakanı Gordon Brown, 2 Nisan'da yapılan G20 Zirvesi'nin ardından kameraların karşısına geçerek ekonomik krizle mücadele zirvesinin sonuçlarını açıkladı. Brown, “bugün dünyanın, küresel boyutlarda hissedilen resesyonu hafifletmek için bir araya geldiği bir gün. Ancak bu sadece sözle değil, dünya çapında rahatlamayı getirecek ve reformların uygulamaya konulmasını sağlayacak bir planla yapılıyor” sözleriyle, somut adımlar atılacağının mesajını verdi.

Mali piyasalara disiplin

Pek çok uzman, büyük kâr peşinde koşanların hırs yüzünden dünya ekonomisini krize sürüklediğini dile getiriyor. Ancak G20 Zirvesi'nde kabul edilen kararalar uygulamaya geçirilirse, ‘fahiş kâr’ dönemi geride kalmış olacak. Zira zirvede kabul edilen önlemler, mali piyasalara disiplin getirilmesini öngörüyor. Yani, hassas durumdaki finans piyasaları için risk teşkil eden bütün finans ürünleri denetime tabi olacak. Spekülatif Hedge fonlar, kredi derecelendirme kuruluşları ve yönetici maaşları da bu denetimden payına düşeni alacak.

Bonn Üniversitesi’ne bağlı Uluslararası Ekonomi Politikası Enstitüsü’nün Başkanı Jürgen von Hagen, önlemlerin amacına ulaşmama ihtimaline dikkat çekiyor. Von Hagen, “bence, piyasayı katı kontrollere tabi tutarak krizlerin önüne geçme fikri gerçekleşmesi arzu edilen bir rüyadan ibaret. Bu bir rüya, çünkü hayal gücü ve yaratıcılık piyasalardaki düzenlemelere karşı yeni yöntemler geliştirilmesine ve kurallardan etkilenmeyen araçlar yaratılmasına yol açıyor" şeklinde konuşuyor.

Mali İstikrar Kurulu devreye giriyor

G20 Zirvesi'nde ayrıca bugüne kadar mali piyasaları izleyen ve mali otoriteler arasında koordinasyon kuran İstikrar Forumu’nun, Mali İstikrar Kurulu’na dönüştürülmesine karar verildi. Finansal İstikrar Forumu’na göre daha güçlü bir rol oynayacak olan Mali İstikrar Kurulu, küresel makro ekonomik mali risklerin önceden tespiti için çabalayacak ve olası krizlerin önüne geçilebilmesi için Uluslararası Para Fonu IMF ile işbirliği yapacak. Uzman Jürgen Von Hagen bunu olumlu bir gelişme olarak görüyor. Von Hagen, yasak koymaktansa, piyasaların gelişmesine göre tepki vermenin daha yerinde olacağı görüşünde.

Spekülasyon tartışması

G20 Zirvesi'ne yöneltilen en büyük eleştiri krizin en önemli nedeni olarak görülen spekülatif davranışların zirvede ele alınmamış olması. Bonn Üniversitesi’ne bağlı Uluslararası Ekonomi Politikası Enstitüsü’nün Başkanı Jürgen von Hagen ise spekülasyonlara müdahale edilmemesi gerektiğini savunuyor. Finans piyasalarının özgür sisteminin temelde spekülasyona dayandığının ve spekülasyonların iktisadi açıdan çok anlamlı olduğunun unutulmaması gerektiğini belirten uzman, "spekülasyon, şirketin ve kurumların geleceğe yatırım yapmasına yarıyor ve şirketi gelecek risklerinin doğurduğu yükten kurtarıyor. Böylece yatırımlar teşvik edilmiş oluyor” şeklinde konuşuyor.

Yeni bir piyasa ekonomisi

G20 Zirvesi’nde alınan önlemler, krizin önüne geçildiği anlamına gelmiyor. Pek çok sanayi kolunda üretim düşüyor. Kapasite indiriminin istihdam piyasasına da kısa süre içinde etki etmesi bekleniyor. Öte yandan bu gelişmelerin sosyal sorunlar doğurmasından da endişe ediliyor. Ancak G20 zirvesinde bir araya gelen liderler, ‘astronomik yönetici maaşları ve vergi cennetleri döneminin geride kaldığını’ açıkça ortaya koydu. Bu nedenle Londra, ‘ölçülü ve sürdürülebilir’ ekonomilerden oluşan yeni bir piyasa ekonomisinin temelinin atıldığı yer olabilir.

Hinrik Böhme/Çeviren: Başak Özay

Editör: Hülya Köylü