"Guantanamo mahkemeleri yasadışı"

Amerikan Yüksek Mahkemesi, Guantanamo üssünde tutulan kişilerin yargılamanması amacıyla kurulan askeri mahkemelerin yargılama yetkisinin bulunmadığına ve hukuka aykırı olduğuna karar verdi. Mahkemenin hakimlerinden Paul Stevens, Amerikan Anayasası ve Cenevre Konvansiyonu’na göre bu mahkemelerin yasadışı sayıldığını belirterek kararın gerekçesini açıkladı.

Bush yönetiminin terörle mücadele politikasına darbe olarak değerlendirilen bu karar, II. Dünya Savaşı’ndan bu yana Amerikan başkanlarının yetkisi hakkında verilen en önemli kararlardan biri olarak değerlendiriliyor. Amerikan Yüksek Mahkemesi'nin kararı 3 ret oyuna karşı, 5 evet oyuyla alındı.

Emsal teşkil ediyor

Karar, bir zamanlar El Kaide lideri Usame Bin Ladin’in şoförü olduğu belirtilen Yemenli tutuklu Salim Ahmed Hamdan’ın, savaş esirlerinin haklarını düzenleyen Cenevre Konvansiyonu’nun ihlal edildiği şikayeti üzerine alındı. Guantanamo'da 4 yıl bulunan Hamdan’ın şikayetini değerlendiren mahkeme, sanığın askeri mahkemede yargılanmasına devam edilemeyeceği sonucuna vardı.

Kararda, ''Hamdan'ı yargılamak için toplanan askeri komisyonun yetkisi olmadığına karar verildi, çünkü komisyonun yapısı ve işleyişi, savaş suçlularına muameleyle ilgili uluslararası anlaşmayı ve Amerikan askeri yasalarını ihlal etmektedir'' ifadeleri yer aldı. Karar, yeni kurulan askeri mahkemede yargılanan 10 tutsak için de emsal teşkil ediyor.

Bush’a Guantanamo baskısı

ABD Başkanı George Bush ve yönetimi, terör şüphelilerini yargılanma hakkı tanımadan tuttuğu Guantanamo üssü nedeniyle uzun zamandır baskı altındaydı. Avrupa Birliği, bu konudaki rahatsızlığını geçen hafta Viyana’da yapılan ABD – AB Zirvesi’nde Başkan Bush’a doğrudan iletmişlerdi. Avrupalı politikacılar, Guantanamo’nun kapatılmasını talep ederken, Bush da bu kaygıları anladığını ve üssün kapatılmasını kendisinin de istediğini söylemişti. Ancak tutukluların serbest bırakılmasının ise mümkün olmadığını savunmuştu.

Guantanamo’da tuttuğu kişileri “savaş esiri” kapsamında değerlendirmeyen ABD, uluslararası tepkilere rağmen üssün kapatılmasına yanaşmıyor. Mahkeme, iki yıl önce de Bush'un terör şüphelilerinin yakalanması, mahkeme önüne çıkarılması ve avukatla görüşmelerinin süresiz ertelenmesi yetkisinin bulunduğu iddiasını reddetmişti. Afganistan’daki savaşın ardından terör şüphelilerinin getirildiği Guantanamo’da 450 esir tutuluyor.