Guantanomo tutsaklarının kaderi belli oluyor

ABD Başkanı George Bush’un Irak’tan gelen haberler nedeniyle sıkkın olan canı, Washington’da bugün Yüksek Mahkeme’nin görmeye başlayacağı bir dava nedeniyle daha da sıkılabilir. Mahkeme, halen Guantanamo’da tutulan tutsakların avukatlarını dinleyecek.

600’den fazla tutsağa yönelik Amerikan yönetiminin bakış açısını Bush, ”Bu insanlar, Afganistan’da savaş alanında, Taliban’a yardım ederken yakalanan kötü insanlar” şeklinde açıklamıştı.

Avukatların mücadelesi

Guantanamo’da iki yıldır tutulan Bremenli Murat Kurnaz’ın avukatı Bernhard Docke ise Amerikalılar‘ın böyle yöntemlerle çalışması utanç verici olduğunu savunarak, ”Aslında ABD‘nin çok önemli bir hukuksal birikimi var. 600’den fazla insanı, iki yıldan fazla bir süre, hukukun sunduğu tüm imkanlardan yoksun bırakıyor, onları uluslararası hukuk dolayısıyla sahip olduğu hakları tanımamakta ayak diriyorsunuz. Kanımca bu Amerika’nın saygınlığına gölge düşüren bir tutum” diyor.

Docke, Nisan ayı başında Bush ve Savunma Bakanlığı aleyhine doğrudan Yüksek Mahkeme’ye başvuruda bulunduğunu belirtiyor. Başvuruya, yine Guantanomo’da tutsak bulunan üç tutsağın avukatı da katılmış. Aydınlatılması gereken noktanın Guantanamo tutsaklarının hukuki durumu olduğunu belirten Docke, ”Suçlu olup olmadıkları değil, tutsakların mahkemeye çıkabilme, avukata sahip olabilme, tutuklu tutulmalarının, cezai yaptırım gerektiren bir eylem yapıp yapmadıklarının yargıçlar nezdinde belirlenebilmesi fırsatının bu kişilere tanınmasıdır” dedi.

Örnek karar

Geçtiğimiz yılın Kasım ayına kadar Yüksek Mahkeme davayı ele almayı reddetti. II. Dünya Savaşı sonrası Çin’de tutulan Alman savaş esirlerine ilişkin içtihat kararı gerekçe gösteriliyordu. Yüksek Mahkeme, o dönemde Alman tutsakların ABD’nin egemenlik alanı dışında tutulmasına işaret ederek, Amerikan yasalarının tutsak Alman askerleri için geçerli olamacağına karar vermişti.

Guantanamo üssü de Küba’da yer alıyor. Duke Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Scott Silliman ise Yüksek Mahkeme’nin 1950’de Alman askerlerine dönük aldığı kararla Guantanamo tutsaklarının durumunun benzerlik taşımadığını belirtiyor. Silliman, ilk olayda savaş ilanı ve düzenli bir ordunun askerlerinin, ikinci olayda ise terörle mücadelenin sözkonusu olduğuna dikkat çekiyor.