Hatadan ders çıkarma

Basın ve yayın kuruluşları ne zaman yardım örgütlerinin krizlerdeki faaliyetlerini değerlendirseler uluslararası yardım ekipleri çoğu zaman eleştirilerden nasibini alır. Yardım kuruluşlarına yöneltilen eleştirilerin başında yardımın organize bir şekilde yürütülmesinde gecikildiği, kalabalık gruplarla kriz bölgelerine giden ekiplerin kriz yönetimine el koydukları ve yardımların her zaman gerçek ihtiyaç sahiplerine ulaştırılamadığı gelir. 13 milyon kişinin etkilendiği ve iki milyondan fazla Filipinlinin evsiz barksız kaldığı son tayfun felaketinden sonra da aynı eleştiriler yine dile getirildi.

Ancak yardım kuruluşları her zaman eleştiriye ve öğrenmeye açıklar. Bochum-Ruhr Üniversitesi öğretim üyelerinden Profesör Dennis Dijkzeul öncelikle ihtiyaç analizinde eskiye nazaran çok daha başarılı olduklarını söylüyor. Birleşmiş Milletler, sivil toplum kuruluşları, yerel makamlar ve hükümetlere bağlı kuruluşlar ihtiyaçların tahlil ve tespitinde işbirliği yapıyor. İhtiyaçların belirlenmesi sayesinde çok daha etkili işbirliği yapılabiliyor.

Çeşitli kuruluş ve örgütler en acil ihtiyaçları belirleyip yetki paylaşımı yaparak mükerrer çalışmalarla zaman kaybedilmesini önleyebiliyor. İhtiyaç tam ve doğru saptanamadığı zaman insani yardımlar çoğu zaman boşa gidiyor. Dennis Dijkzeul böyle durumlara en çok arama ve kurtarma çalışmalarında rastlandığını belirtiyor. Dijkzeul:

“Bu gibi afetlerde havadan arama ve kurtarma çalışmaları yapılması son derece önemlidir. Ama afetzedelerin çoğu daha ilk günde aileleri, yakınları ya da köy ve şehir halkı tarafından kurtarılır. Kurtarma ekipleri gelene kadar çevredekiler ilk müdahaleyi yapmış olurlar. Arama ve kurtarma iyi niyetle düşünülmüş, son derece pahalı ancak yararı sınırlı bir yardım yöntemidir.”

Yardım kuruluşlarında çalışanların eskiye nazaran çok daha iyi eğitildikleri görülüyor. 1993 yılından bu yana Ruhr Üniversitesi'nde İnsani Yardım master öğrenimi yapmak mümkün. Kürsü başkanı Dijkzeul acil yardımda tıbbi malzeme ve gıda maddesi ihtiyacının en kısa zamanda ve en etkili bir şekilde nasıl karşılanacağını anlatırken, ilk yardım çantasında ağrı kesici, antibiyotik, enjektör ve cerrahi gereç bulunması gerektiğini ve yardım personelinin bu çantadaki malzemenin nasıl kullanılacağını bilmek zorunda olduğunu söylüyor. Gıda paketlerinin besin değerinin 2 100 kaloriden az olmaması da son yıllarda edinilen tecrübelerin ışığında kararlaştırılmış.

Tecrübelerin ışığında kalite standartları

Kalite yönetiminde yardım kuruluşları birlikte çalışıyor ve uluslararası standartlar geliştiriliyor. Bu standartlar arasında kriz bölgesinde resmi makamlarla halk arasındaki işbirliğinin organize edilmesi de bulunuyor.

Çocuklara yardım kuruluşu Plan International'ın uzmanlarından Unni Krishnan ancak koordinasyonun neden her zaman arzulanan neticeyi vermediğini şöyle anlatıyor:

“Filipinlerdeki afette de gördüğümüz gibi uluslararası yardım faaliyetlerinin etkili bir şekilde başlatılması uzun zaman alabiliyor. Yardım malzemesi ile yardım ekiplerinin afet ya da savaş bölgesine ulaştırılması gerekiyor. İlk saatler ve ilk bir, iki gün çok önemli. Bölge sakinleri arasındaki yardımlaşmanın akıbeti bu süre zarfında belli oluyor.”

Koordineli yardım projelerinin el kitabında, yardımın organize edilmesi ve hayat kurtarıcı önlemlerle afetzedelerin temiz su ve yiyecek ikmalinde dikkat edilecek hususlar ayrıntılı bir şekilde yer alıyor. Krishnan, su kaynaklarının afetzede kamplarına uzaklığı, afetzedenin ne kadar kalori alıp ne kadar su içmesi gerektiği gibi pratik önerilerin yerinde edinilen tecrübelerin ışığında hazırlandığını belirtiyor. Krishnan,

“Bu standartlar BM'nin Cenevre ya da New York'taki ofislerinde belirlenmedi. Yerinde, afetzedelerle ve yardım ekipleriyle konuşularak, yardım ekiplerinin tavsiyeleri dinlenerek ve en iyi sonuca nasıl ulaşılabileceği düşünülerek hazırlandı”, diyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Jennifer Fraczek / Ahmet Günaltay

Editör: Nihat Halıcı