İşkenceci ABD askeri mahkemede

Boğazına ip bağlanmış bir Iraklıyı tutan kadın askerin görüntüsü hatırlardadır. Ebu Gureyb cezaevinden tüm dünyaya yayılan bu görüntüdeki asker Lynndie England hakkındaki dava bugün başlıyor. Lynndie England fotoğraflardaki durumu aldığı emirlerle açıklıyor. Üstlerine göre ise England bireysel davrandı.

22 yaşındaki Amerikalı çavuş Lynndie England, fotoğrafların yayınlanmasından üstlerinden aldığı emirleri yerine getirdiğini söylüyordu. “Bana söylenileni yaptım, elime ipi verip, öyle durmamı istediler, sonra da fotoğraf çektiler” diyen England, son haftalarda fikrini değiştirdi. Avukatının açıklamasına göre mahkemede, kendisine yöneltilen dokuz suçtan yedisinde sorumluluk alacak.

Psikolojik sorun iddiası

Buna karşılık savcılık diğer iki suçlamadan vazgeçecek ve eski çavuşun cezası 16,5‘tan 11 yıla düşürülecek. Savunma avukatı ayrıca Lynndie England’ın psikolojik sorunlarına dikkat çekerek mahkeme jürisini cezayı daha da düşürme konusunda ikna etmeyi planlıyor.

Hukukçuların değerlendirmelerine göre bu durumda eski kadın asker 2,5 yıl hapis cezası ile kurtulabilir. Savunma ile savcı arasındaki bu anlaşmaya kuşkuyla bakanların sayısı çok. Çoğu kişi anlaşmanın gerçeğin ortaya çıkmaması için yapıldığını ileri sürüyor. “Bu genç askerler, böyle şeyleri kendileri yapmış olamaz, mutlaka emirleri yerine getirdiler” diyen gözlemciye göre fotoğrafın ardındaki gerçekler saklanıyor.

“Kişisel sorumluluk“ argümanı

Dava öncesinde Ebu Gureyb’deki işkence skandalı üzerine tartışmalar yine hızlandı. Bush hükümeti Eub Gureyb’de olduğu gibi Guantanamo’daki sorunları da görevlilerin kişisel sorumluluğu olarak açıklamayı tercih ediyor. Bu arada yeni sorgu yöntemleri ile ilgili bir genelge de yayınladı. İnsan Hakları Örgütleri ve Demokrat Senatör Ted Kenndey gibi muhalifler ise sorunun Savunma Bakanı Donald Uumsfeld’e kadar uzandığı, işkenceli sorguya sadece müsamaha gösterilmediği, doğru da bulunduğu suçlaması yapıyorlar.

Tümgeneral’e uyarı cezası

Gerçekten de şimdiye kadar sadece alt düzeydeki sorumlular görevden alındı ya da haklarında soruşturma açıldı. En yüksek cezayı, 10 yıl hapis ile Lynndie England’ın eski sevgilisi Charles Graner aldı. Daha üst düzeydeki beş subaydan dördünün suçsuz olduğuna karar verildi. Ebu Gureyb cezaevinin o zamanki sorumlusu Tümgeneral Janis Karpinski’ye ise uyarı cezası verilecek. Hukukçular bunu yeterli bulmuyor. Eski askeri hukukçu John Hudson’a göre, Ebu Gureyb’deki yanlışlar unutulabilir ama Amerikan yargısının bu olayın üzerine cesur ve kararlı bir şekilde gitmemesi unutulmayacaktır.