İlk kez buluştular

İki devlet adamı buluşmanın sonunda Kaliforniya’daki çiftlikten sessizce ayrıldı. Kapanışta ortak basın konferansı düzenlenmediği gibi havalimanında da herhangi bir açıklama yapılmadı. Sadece Beyaz Saray kısa bir kapanış bildirisi yayınladı. Bildiride, Barack Obama ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in atmosfere zarar veren sanayi gazlarının daha az kullanılması üzerinde mutabakat sağladıkları belirtildi.

Sekiz saatlik görüşme

Başkan Obama ve Çinli konuğu Los Angeles’e 200 kilometre mesafedeki lüks malikânede toplam sekiz saat görüştü. Kaliforniya’nın yakıcı güneşine rağmen iklimin korunması bu kez öncelikli konular arasında yer almadı. Zirveyi izleyenler iki liderin parkta yaptıkları gezinti sırasında gündemin zirvesindeki konular hakkında ne konuştuklarını merak ediyordu.

Örneğin casusluk: ABD, Çin’i sanayi casusluğu yapmakla ve askeri sırlarını internetten çekmekle suçluyor. Obama zirveye ara verildiğinde konuyla ilgili “ABD ve Çin, internet güvenliğinde ve zihni mülkiyetin korunmasında işbirliği yapmayı arzulamaktadırlar” diye konuştu.

Amerikalılar kısa bür süre öncesine kadar Çin’i, internetin siber casusluk yapan kötü aktörü olarak görüyordu. Ama son günlerde rüzgâr yön değiştirdi. ABD, bütün dünyadaki internet kullanıcılarını gözetlemekle suçlanıyor. ABD’nin saygın gazetelerinden Washington Post, geçen hafta Başkan Obama’nın askeri ve gizli servis istihbarat birimlerine gönderdiği direktifi yayınladı. Başkan uzmanlardan, internetteki düşmanlara karşı en hızlı şekilde ve önceden uyarmadan devreye sokulabilecek sanal silahlar geliştirmelerini istemişti.

Suriye krizi ve Kuzey Kore

Suriye’deki iç savaş karşısında takınılacak tavır ve Kuzey Kore’nin ilerde yeniden nükleer savaş tehdidinde bulunmasının nasıl önlenebileceği de Obama – Şi zirvesinin başlıca konuları arasındaydı. Amerikan yönetiminin önde gelen milli güvenlik yetkililerinden Tom Donilon, liderlerin Kuzey Kore'nin nükleer güç olmasını kabul etmeyeceklerini ve Pyöngyang'ın nükleer programa son vermesini istediklerini belirtti.

Donilon, “Çin ile birlikte, Kuzey Kore'nin nükleer programıyla ilgili olarak atılabilecek somut adımların hazırlığı içindeyiz” diye konuştu.

Ancak buluşma aslında sadece liderlerin birbirlerini daha iyi tanımaları için kararlaştırılmış da olabilirdi. Karşılıklı güven ortamı yaratılması, kriz hallerinde süper güç liderlerinin dolaysız olarak temasa geçebilmeleri açısından büyük önem taşıyor. Obama görüşmelerin ilk turu tamamlandıktan sonra yaptığı açıklamada, küresel gerginliklerin giderilmesinde koordineli hareket etme zamanının geldiğini vurgulamak ister gibiydi.

Obama, “Karşılaşacağımız küresel sorunlar karşısında işbirliği yapmamız iki ülkenin de çıkarına olacaktır” şeklinde konuştu.

Ekonomik ilişkiler

Çin ile ABD arasında çözüm bekleyen bir dizi pürüzlü konu var. Medyaya ticari savaş olarak yansıyan ikili ekonomik ilişkiler, bunlardan biri. Öte yandan Çin, ABD'nin Pasifik Okyanusu'nun Batı yakasında aşırı güç kazanmasından çekiniyor. ABD'nin bu bölgede askeri ve ekonomik varlığını arttırmayı arzuladığını Başkan Obama söylemişti.

Zirvenin ardından Başkan Çinli konuğu ve eşiyle çay içti. Michelle Obama, Rancho Mirage'deki ABD – Çin zirvesine gelmemişti.

© Deutsche Welle Türkçe

Sabrina Fritz, Ahmet Günaltay

Editör: Hülya Schenk