Irak seçimlerinde güvenlik sorunu

Sünni bölgelerinde seçimi boykot çağrılarının yanında seçimde oy kullananlar da ölüm tehdidi altında. Nüfusun yüzde 60’ını oluşturan ve onyıllar boyunca baskı altında yaşayan Şiiler ise şimdi yeni oluşturulacak mecliste aslan payını alma ümidiyle seçimleri sabırsızlıkla bekliyor.

Halkın bilgisizliği sorun

Irak’ta seçimler öncesinde önemli bir başka sorun halkın bilgisizliği. Birkaç hafta önce seçim komisyonunun yaptırdığı bir anket, Iraklılar’ın dörtte üçünün, seçimlerde yeni bir devlet başkanının seçileceğini düşündüğünü ortaya koyuyor. Seçimlerin meclis seçimi olduğunu bilenlerin sayısı çok az.

Irak’ta başkent Bağdat’ın çevresindeki büyük Şii bölgelerinden Musul’a kadar uzanan bölgede işleyen bir idari yapı, kontrolü sağlayabilecek polis ve güvenlik güçleri yok. Örneğin Ramadi şehri hala direnişçilerin elinde.

Güvenliğin önemi

30 Ocak’ta yapılması planlanan meclis seçimleri için 9 bin seçim sandığı kurulması, 100 bin seçim personelinin eğitilmesi, oy pusulalarının basılıp dağıtılması gerekiyor. Ayrıca seçim listelerinin de eksiksiz bir şekilde hazırlanıp bölgelere ulaştırılması büyük önem taşıyor. Tüm bunlar için ise yoğun bir lojistik çalışma, herşeyden önemlisi güvenlik gerekli.

Sünnilerin endişesi

Direnişçiler, özellikle de Sünni bölgelerinde oy kullanmak isteyen Iraklılar’a ve seçim mahallerine saldırı tehdidinde bulundu. Sünniler arasında etkili gruplar da halkı seçimi boykot etmeye çağırdı. Sünniler onyılardır ülkede siyasi ve ekonomik açıdan üst tabakayı oluşturuyor. Saddam rejiminin devrilmesiyle bu konumlarını kaybetmekten korkan Sünniler, yıllarca bastırılmış Şii çoğunluğun şimdi kontrolü ele geçirmesinden endişeleniyor. Çünkü nüfusun yüzde 60’ını oluşturan Şiiler nüfusa oranları itibariyle seçimler sonrasında milli mecliste de çoğunluğu ele geçirecek. Dolayısıyla yeni anayasanın oluşturulmasında ve yeni hükümetin kurulmasında da Şiiler söz sahibi olacak.

Şiilerin Irak’ı komşu İran modelinde bir Şii şeriat devletine dönüştürmek isteyeceği korkusu dile getiriliyor. Nitekim seçimler öncesinde bölgede İran’ın geleneksel etkisi konusunda tartışmalar alevleniyor. Valilikte Arapça’dan çok Farsça konuşulduğu gibi eleştiriler, kasım ayı sonunda bazı İranlı diplomatların casusluk suçlamasıyla tutuklanmasının ardından daha da yoğunlaştı.

Şiilerin bakışı

Şiiler seçimlere oldukça istekli. Ülkenin orta ve kuzey bölgelerinde şiddet hüküm sürerken güneydeki Şiiler sabırla seçim gününü bekliyor. Basra şehrinde camilerde cemaat oy kullanmaya çağrılıyor. Radikal gruplar bile seçimlere katılımı müminlerin görevi olarak ilan etti. Saddam Hüseyin döneminde ihmal edilen ve 1991’deki Şii ayaklanmasının ardından Saddam rejiminin takibatına uğrayan Şiiler’in en büyük umudu güvenlik, çalışacak iş bulma ve eğitim olanaklarının sağlanması.

Güney bölgeleri Irak’ın petrol rezervlerinin yüzde 85’ini barındırmasına rağmen oldukça yoksul durumda. Şii Araplar bölgelerine daha çok yatırım bekliyor. Bölgedeki siyasiler ve aşiret reisleri arasında, gelecekteki anayasada güneye özerklik tanınmasını isteyenler de var.