1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Irak'ta başbakan arayışı başladı

Derleyen: Ahmet Günaltay16 Şubat 2005

Irak’taki 30 Ocak seçimi kazanan Şii ittifakının önde gelen temsilcileri başbakan adayını belirlemek üzere görüşmelere başladılar. Başbakan adayı için iki isim ön plana çıkıyor: Başbakan Yardımcısı İbrahim el Caferi ve Ahmed Çelebi...

https://p.dw.com/p/AaxA
Irak'ta başbakan adayı olarak ön plana çıkan isimlerden biri İbrahim el Caferi...
Irak'ta başbakan adayı olarak ön plana çıkan isimlerden biri İbrahim el Caferi...Fotoğraf: AP

Ayetullah Ali el Sistani’nin desteğindeki Şii partilerinin favorisi sayılan Başbakan Yardımcısı İbrahim el Caferi ılımlı siyasi görüşleriyle dikkat çekmişti. 1980 yılında ülkesinden kaçan ve Saddam Hüseyin rejiminin yıkılmasından sonra Irak’a dönen el Caferi ilk görüşmesini Birleşik Irak İttifakı’nın lideri Abdülaziz el Hakim ile yaptı.

El Caferi ve başbakanlıktaki en yakın rakibi Ahmed Çelebi ise Irak’ta din ve devlet işlerinin birbirinden ayrı tutulmasına önem veriyorlar. Caferi öncelikli görevlerinin huzur ve sükunu sağlamak olduğunu, bu nedenle de yabancı birliklerin derhal Irak’tan çekilmelerinin beklenemeyeceğini söylüyor.

Dini hoşgörüye sahip

Dini hoşgörüsüyle tanınan, Dava Partisi’nin 58 yaşındaki lideri İran’daki gibi mollaların hükümette görev almasına karşı çıkıyor. Kendilerine büyük destek veren Şii İran’ın Irak’ta nüfuz sahibi olmasını da önlemeye çalışıyor. ABD tarafından kurulan geçici hhükümette görev almış olması askeri varlığına kesinlikle karşı olan Iraklılar’ın nezdinde Caferi’ye prestij kaybettiriyor.

Bu arada seçimle birlikte görev süresinin de sonuna gelen Başbakan İyad Allavi ise seçilecek başbakanı, “Başka bir ülkeye değil, sadece Irak’a sadık olması” hususunda uyararak yeni Bağdat yönetiminin İran ile organik bağlar kurmasının düşünülemeyeceğini söyledi.

Kürtler’in durumu

30 Ocak seçimlerinden sonra Şii partiler ittifakının yüzde 48’lik oy oranına rağmen mutlak çoğunluğu sağlayaması ve Irak nüfusunun yüzde 15’ini oluşturan Kürtler’in ikinci parti durumuna gelme ise kimi siyasi gözlemciye göre hükümetin kurulmmasında sıkıntılara yol açabilir.

Allavi hükümetinin Kürt Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari DW’ye verdiği mülakatta, bütün Iraklılar arasındda diyalog ve işbirliğine dayalı milli birlik hükümeti kurulacağını, ama partilerarası görüşmelerin henüz başlamış olması bakımından bu sürecin zamana ihtiyacı olduğunu söyledi. Kürt partilerinin geçici Başbakanı Allavi’yi destekleyecekleri şeklindeki söylentileri değerlendiren Zebari henüz karar vermediklerini, ancak görüşmelerin başladığını söyledi.

“Ankara’nın endişelerini anlıyoruz”

Geçici hükümetin Celal Talabani’nin devlet başkanlığına seçilme şansının ne olduğu sorusuna ise Zebari, “Kürt partiler koalisyonunun böyle bir talepte bulunduğu ve seçim sonucunun herşeyi değiştirdiği, ancak devletin kilit noktalarından birinde temsil edilmek istedikleri” yanıtını verdi. Hoşyar Zebari, Kerkük’teki seçim sonuçları nedeniyle endişeye kapılan Türkiye ile ilgili olarak ise şu değerlendirmeyi yaptı.

“Pozisyonumuzu açıkladık. Türkiye’nin endişelenmesine gerek yok. Seçim adil geçti. Bütün dünya şahidimizdir. Seçim sonuçları sadece Irak’ı ilgilendiren bir meseledir. Ama Ankara’nın endişelerini gözardı etmiyoruz.”