1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

İran'ın nükleer faaliyetleri engellenecek

Holger Senzel17 Ocak 2006

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinde veto yetkisi olan Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin ile Almanya’nın temsilcileri, İran’ın nükleer programı ve yaşanan gerginliği dün Londra’da ele aldı. Diplomatlar Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın gelecek ay yapılacak toplantısı öncesinde görüş ayrılıklarını aşmaya çalıştılar.

https://p.dw.com/p/AaEL
Toplantıya UAEA Başkanı Baradey de katıldı
Toplantıya UAEA Başkanı Baradey de katıldı

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Başkanı Muhammed El Baradey toplantıda diplomatik baskı uygulamaktan, askeri müdahaleye kadar bütün çözüm önerilerini masaya yatırdı. Toplantıda, İran’ın nükleer programının engellenmesi yönünde bir uzlaşmaya varıldı. Bunda İran’ın ilk nükleer reaktörünün inşasından 1 milyar dolar payı olan Rusya’nın, Batılı ülkelerden yana tavır alması etkili oldu. İran’ın Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne havale edilmesine Rusya ve Çin karşı çıkıyordu. Ancak Putin dün Moskova’da Almanya Başbakanı Angela Merkel ile görüştükten sonra yaptığı açıklamada, Avrupalı ülkeler ve Amerika Birleşik Devletleri’nin İran’a karşı diplomatik baskı uygulanması yönündeki tavrına çok yaklaştıklarını kaydetti. Ancak Putin ambargonun geri tepebileceği uyarısında bulunarak, sert tedbirler almaktan kaçınılmasını istedi. Rusya Devlet Başkanı ülkesinin bu sorunun çözümünde Avrupalı ve Amerikalı ortaklarıyla birlikte hareket edeceğinin altını çizdi.

İran’ın üzerine düşen görevler

İngiltere Dışişleri Bakanı Jack Straw, uluslararası topluma, nükleer programının barışçıl olduğunu kanıtlamanın İran’a düştüğünü söyledi. Ancak Straw İran’ın Güvenlik Konseyine havale edilmesi durumunda bunun otomatik olarak ambargo uygulanacağı anlamına gelmediğinin de altını çizdi. Straw daha önce Güvenlik Konseyi’ne aktarılan sorunlarda ambargo uygulaması kararı alınmayan önlemlere de başvurulduğunu kaydetti.

İran’ın nükleer programının barışçıl amaçlı olduğundan endişe duyan sadece İngiltere değil. Amerika Birleşik Devletleri İran’ın nükleer programı kapsamında nükleer silah üretmeyi amaçladığını iddia ediyor.

6 Mart’a kadar süre

Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu İran’a herşeyi açıklaması için 6 Mart’a kadar zaman verdi. Atom Enerjisi Ajansı Başkanı Muhammed El Baradey bu sürenin uzatılmasının söz konusu olmadığını söyledi. Ancak İran yönetimi o zamana kadar yumuşamayıp, sert tavrını sürdürmekte ısrar ederse işte o zaman ne olacağı bilinmiyor.

Amerika Birleşik Devletleri askeri müdahale ihtimaline prensip olarak karşı değil. Ancak Avrupa’dan bu konuda destek alamıyor. İngiltere de Amerika Birleşik Devletleri’nin yanında tekrar savaşa girmeye hazır bir görüntü çizmedi.

Petrol fiyatları artar endişesi

Dünyanın dördüncü büyük petrol üreticisi İran’ın Güvenlik Konseyi’ne havale edilmesine ve ülkeye ambargo uygulanmasına karar verilmesi durumunda, petrol fiyatlarının yükselişe geçmesinden korkuluyor. İran’ın ambargo uygulanması halinde fiyatları yükselteceği tehdidi, dün petrol fiyatlarının artmasına neden oldu.