İran: Baskılara boyun eğmeyeceğiz

Nükleer programı nedeniyle BM Güvenlik Konseyi’nde yarın ele alınacak İran, uluslarası toplumun gündeminde ilk sıralarda yer almaya devam ediyor. Buşehr kentinde binlerce kişiye hitaben konuşan İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, Batı ülkelerinin baskılarına dayanacaklarını ve nükleer programlarını tamamlayacaklarını söyledi.

Amerika Birleşik Devletleri, Hindistan ve İsrail’in atom bombasına sahip olmasına ses çıkarılmazken İran’ın araştırma amaçlı dahi olsa urunyum zenginleştirmesine izin verilmemesinin anlaşılmaz olduğunu dile getiren Ahmedinejad, Batı ülkelerinin baskılarına dayanacaklarını ve nükleer programlarını tamamlayacaklarını söyledi. Bin megavatlık tesisle ilk adımın atıldığını belirten Ahmedinejad, „nükleer kapasitemizi ülke çapına yayarak 20 bin megavata yükseltmekte kararlıyız“ dedi.

Mahmud Ahmedinejad, İran’ın Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne sevk edilmesi halinde gönüllü olarak durdurulan tüm nükleer faaliyetlere yeniden başlanacağı uyarısını dile getirdi. Tahran yönetiminin tehdidi hayata geçirmesi durumunda İran’da bulunan uluslararası müfettişler diledikleri tesisi haber vermeksizin kontrol etme imkanından mahrum kalacaklar.

“Uranyum zenginleştirmeye yeniden başlarız“

İran Ulusal Yüksek Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri Ali Laricani ise nükleer dosyasının BM Güvenlik Konseyi'ne gönderilmesi durumunda, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması'nın ötesindeki işbirliğini keseceğini ve uranyum zenginleştirmeye yeniden başlayacağını açıkladı. Güvenlik Konseyi'ne gönderilmeleri halinde aynı zamanda petrol fiyatlarının da yükseleceği uyarısında bulunan Laricani, bu konuda batılıların kendilerinden daha endişeli olduğunu ifade etti.

Nükleer programlarından vazgeçmeyecekleri mesajı veren Ali Laricani’nin bugün Rus Dışişleri Bakan Yardımcısı Serfey Kisliak ve adı açıklanmayan bir Çinli diplomatla Tahran’da bir araya geldiği bildirildi. Rusya, görüşmelerin amacının Tahran'a baskı uygulamak değil, kamuoyundaki endişeyi aktarmak olduğunu belirtiyor. Gözlemciler ise „İran uranyumuna Rus egemenlik sahasında izin verilmesini“ öngören çözümün Tahran tarafından kabul edilmesini beklemiyor.

Straw: İran için son fırsat

Öte yandan İranlı meslektaşı Manuçehr Mütteki ile Londra’da bir araya gelen İngiltere Dışişleri Bakanı Jack Straw, nükleer programı tartışmalara neden olan İran'ı, uluslararası toplumla vardığı anlaşmayı terk ve tehdit etmemesi konusunda uyardı. Straw, bunun Tahran için son fırsat olduğunu belirterek, Uluslararası Atom Enerji Kurumu’nun gereklerini uymasını istedi.

Bu arada İngiltere Başbakanı Tony Blair, İran’ın yükümlülüklerini yerine getirmesini gerektiğini ve uluslararası toplumun gerekli adımları atmaya hazır olduğunu belirtirken, Hindistan Başbakanı Manmohan Singh ise İran'ın nükleer programıyla ilgili tartışmaların, BM Güvenlik Konseyi'nde değil, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nda müzakereler yoluyla çözülmesi gerektiğini açıkladı.

UAEK’nın raporu

Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) tarafından, İran'ın uranyum zenginleştirme için hazırlanmaya başladığının doğrulandığı iddia edildi. Yarın toplanacak Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu yönetim kuruluna sunulacak bir raporda, İran'ın henüz kendi başına zenginleştirme işlemine başlamadığı, ancak Natanz tesislerinde yenileme çalışmalarının başladığı belirtildi.

Yönetim kuruluna üye 35 ülkeye gönderilen raporda, İran'ın, barışçıl amaçlı nükleer silah programında kullanabileceği ekipman alımı girişimleriyle ilgili olarak da daha fazla bilgi verdiği ve bu girişimlerin başarısız olduğunu söylediği kaydedildi. Söz konusu raporda, buna rağmen Tahran yönetiminin Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun bu satın alma girişimleriyle ilgili önemli bir bilim adamını sorgulamasına izin vermediği de savunuldu.

Ayrıca İran'ın nükleer savaş başlığı tasarımlarıyla ilgili hassas belgeleri Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'na verdiği bildirildi. İran'ın, atomik parçalanmaya uygun uranyumun savaş başlığına nasıl yüklenebileceğini anlatan 1,5 sayfalık belgeyi Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu müfettişlerine geçen hafta teslim ettiği belirtildi.