İran'da komplo teorileri

İran’daki cumhurbaşkanlığı seçimlerinin üzerinden 17 gün geçti. Seçime hile karıştırıldığını iddia eden muhalefet, yeniden seçimlere gidilmesini talep ediyor. İran yönetimi ise rastgele belirlenen oy sandıklarının yüzde 10'unun sayılacağını duyurmuştu. Yeniden sayılan oylarda ise görevdeki Cumhurbaşkanı Ahmedinejad'ın zaferi sabitlenmiş oldu. İran Devlet televizyonu Anayasayı Koruyucular Konseyi Başkanı Ayetullah Ahmed Canati’nin sonuçlarla ilgili bilgiyi İçişleri Bakanı Sadık Mahuli'ye aktardığını duyurdu. Cumhurbaşkanlığı seçimlerini kaybettiği açıklanan Cumhurbaşkanı adaylarından Mir Hüseyin Musevi sayımları yapan komitenin bazı üyelerinin tarafsız olmadığı iddia ederek, seçimlerin iptal edilmesi isteğini yineledi.

Cumhurbaşkanlığı seçim sonuçlarına itiraz eden İranlıların öfkesi dinmiyor. Pazar günü binlerce Musevi taraftarı başkent Tahran’ın kuzeyindeki Kûba Camii’nin etrafında toplandı. Göstericilerin amacı aynı zamanda 28 yıl önce bombalı bir saldırı sırasında hayatını kaybeden Ayetullah Muhammed Beheşti adlı din adamını anmaktı.

Ancak göstericiler, yine polisin engellemesiyle karşılaştılar. Görgü tanıkları, uluslararası haber ajanslarına yaptıkları açıklamalarda, polisin şiddete başvurduğunu hatta yaşlı kadınları dahi dövdüğünü iddia etti.

Hamaney İslami sistem karşıtlarına ölüm cezası istedi

Diğer yandan İran yönetimi, protestoculara karşı izlediği sert tutumu daha da ileri götürdü. İran’ın dini lideri Ayetullah Hamaney, ülke genelinde naklen yayınlanan cuma hutbesinde, protesto gösterilerine liderlik edenler için ölüm cezası istedi. Hamaney, İslami sistem karşıtları ve onların önderleri ortadan kaldırılıncaya kadar mücadele edilmesi gerektiğini söyledi. Hamaney ayrıca, ülkede birliğin tekrar temin edilmesi hedefini taşıdığını açıkladı:

“Bizim ulusumuz birlik içerisindedir. Kalplerimiz İran sistemini benimsemiştir. Seçimler de bunu gösterdi. Milletimiz arasında bölücülüğe izin verilmemelidir.“

İran’dan Batı’ya mesaj

İran yönetiminin, bu muhalifler arasında yabancı ülkeleri özellikle de İngiltere’yi kastettiği hafta sonu yaşanan başka bir olayla iyice anlaşıldı. İngiltere’nin Tahran büyükelçiliğinde görevli dokuz İranlı çalışan gözaltına alınırken, bunlardan beşi daha sonra serbest bırakıldı. Alman Dış Politika Topluluğu'ndan İran uzmanı Konstantin Kosten, gözaltıları Batı’ya yönelik bir uyarı olarak değerlendiriyor:

”Evet, bu her şeyden önce İngiltere’ye yönelik bir uyarı. Ama sürekli dile getirildiği gibi, aynı zamanda genel olarak Batı dünyasına da 'İran’ın iç meselelerinden uzak durun' mesajı veriliyor."

Nida’yı CIA öldürttü iddiası

Büyükelçilik çalışanları, 12 Haziran’daki cumhurbaşkanlığı seçimleri sonrasında düzenlenen sokak gösterilerinde aktif rol oynamakla suçlanıyor. İngiltere Dışişleri Bakanı David Miliband ise İran’ın içişlerine karışmak gibi bir niyetleri olmadığını bir kez daha vurguladı:

“Tahran’da geçen günlerde düzenlenen protesto gösterilerinin arkasında büyükelçiliğimizin bulunduğu savı tamamen gerçekdışıdır.”

İran yönetimi, protestoları dış güçlerin bir komplosu olarak gösterme çabasında. Yönetime bağlı basın kuruluşları, ilginç iddialar ortaya atıyor. Protestolar sırasında göğsüne isabet eden bir kurşunla hayatını kaybeden ve ölüm anı amatör bir video görüntüsü sayesinde tüm dünyayı ayağa kaldıran Nida Ağa Sultan’ın ölümüyle ilgili de çeşitli komplo teorileri mevcut. İran basınında, Nida’yı Amerikan Gizli Servisi CIA'in ya da İngilizlerin öldürtmüş olabileceği iddiaları yer alıyor. İran'ın tartışmalı Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad da Nida’nın öldürülmesi olayının araştırılması talimatını verdi.

“Basic milisleri insafsız”

İran’da hükümete bağlı Basic milisleri ise halkın gözünü korkutmaya devam ediyor. Çatılarından “Allah u Ekber” sesleri yankılanan evlerin yerle bir edildiği haberleri geliyor. Gösterilere katılanlar ve muhalif isimlerin taraftarları hastanelerden zorla alınıp götürülüyor. Merkezi, Almanya'nın Köln kentinde bulunan TV Persia adlı kanalının sunucularından Kashayar Gıyasi, bu milisleri "insafsız" olarak tanımlıyor:

”Milislerin sayısı 800 bin ile 1 milyon arasında. Böyle durumlar için son derece hazırlıklılar. Hepsi silahlı ve insanların üzerine gözlerini kırpmadan ateş ediyorlar. Tahran'daki Şahdeman caddesinde 12 yaşındaki bir çocuğun ya da hamile bir kadının vurulduğu yönünde haberler aldım. Hiç insafları yok ve insanlar da onlardan korkuyor. Ama buna rağmen 6–7 bin kişi sokaklara dökülüp gösteri yapmaktan geri durmuyor.”

BS/MÇ, DW ( DPA, AP, AA)