İran'dan Obama'ya tebrik

Obama, seçim kampanyası sırasında İran ile diyaloğun başlatılabileceği ve Tahran’daki Amerikan elçiliğinin açılabileceğini ima etmişti. Obama’nın ılımlı yaklaşımı ve değişim sözü vermesi İran tarafında şaşkınlığa ve siyasi belirsizliğe yol açıyor. Ancak İran’daki tek sorun, Amerika ile olan ilişkilerin akıbeti değil. Ekonomik ve siyasi sorunlar da İran halkını karamsarlığa sürüklüyor.

İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, Obama’ya ilettiği tebrik mesajında Amerikan hükümetinin yakın gelecekte, “diğer ülkelerin işgaline ve küçümsenmesine dayalı saldırgan” politikasından vazgeçmesini umduğunu kaydetti. Ahmedinejad, Amerika’nın Orta Doğu politikasında yapacağı temel bir değişikliğin de kendilerini memnun edeceğini belirtti.

"ABD İran'ı engelliyor"

Barack Obama'nın ABD'nin yeni başkanı seçildiği 4 Kasım, aynı zamanda ABD'liler için önemli bir olayın da yıldönümü. 4 Kasım 1979'da Tahran'daki ABD Büyükelçiliği işgal edilmişti. Bu olayın yıldönümünde bu yıl Tahran’da yine büyük bir Amerikan karşıtı gösteri düzenlendi. Gösteriye katılan bir genç, henüz seçim sonuçları da kesinleşmemişken,“Amerikalılar İran’ın taleplerini kabul ederse, ancak o zaman iki ülke arasındaki diyalog yeniden başlayabilir. İran nükleer teknolojileri alanında gelişme kaydetmek istiyor, ancak ABD tarafından engelleniyor. Bence iki başkan adayı da İran’ın bu beklentilerini karşılayamaz. Bence ikisi de Bush gibi” diyordu.

Ancak gösteriye devlet yetkililerin beklediği kadar büyük bir katılım olmadı. Siyasilerin de gösterilere katılmadığı gözlendi. Bu, İran’daki Amerikan karşıtlığının zayıfladığı, hatta gençlerin artık bu görüşleri benimsemediğinin bir işareti olabilir mi? Zira üniversite mezunlarının üçte birinin işsiz olduğu bu ülkede, gençler siyasetten ve devletin resmi ideolojisinden giderek uzaklaşıyor.

Siyasi ve ekonomik kriz aynı anda

İran’da istikrarsızlık yalnızca ekonomide kendisini göstermiyor. Geçtiğimiz hafta Cumhurbaşkanı Ahmedinejad’a yakınlığıyla bilinen İçişleri Bakanı Ali Kordan’ın Oxford’dan aldığını iddia ettiği fahri doktor unvanının sahte çıkması ülkede küçük bir siyasi kriz yarattı. Kordan, görevinden alındı. İran Radyosu çalışanlarından biri sistemin bir güven sorunu yaşadığını savunarak “Kordan olayı gibi bir şey İran İslam Cumhuriyeti’nde ilk kez yaşanıyor ve sisteme duyulan güveni sarsıyor. Rejim yanlıları dahi büyük hayal kırıklığına uğradı. Güven oylaması ile sisteme duyulan güvenin yeniden tesis edilmesini umuyor. Ancak Sayın Kordan konuşmasında özür dahi dilemedi" dedi.

İran'ın Obama'ya karşı tutumu belirsiz

Son gelişmelerden sonra Ahmedinejad arkasına aldığı siyasi desteği kaybetmişe benziyor. Bu, İran’ın Amerika başkanlık seçimlerine gösterdiği tepkilere de yansıdı. Tahran yönetimi, Obama döneminde ABD ile nasıl bir ilişki kurulması gerektiği konusunda kararsız. Obama “değişim vaadiyle” yola çıktığından, Tahran’daki İslami Yönetim O’nu şimdilik bir düşman olarak görmüyor. Siyasi gözlemciler, özellikle Amerika Birleşik Devletleri’nin Tahran’daki elçiliğini açması halinde, bunun, uluslararası kamuoyunda İran'ın karşılık vermesi gereken bir yakınlaşma hamlesi olarak görülebileceğini belirtiyorlar ve böyle bir hamlenin İran'ı zor durumda bırakabileceğine dikkat çekiyorlar.