İslami finans laik Fransa’yı ikiye böldü
3 Kasım 2009
Fransa'da hükümet şu an dünya çapındaki boyutu 700 ila 800 milyar Euro arasında tahmin edilen İslami finans ürünleri pazarından pay kapmak için yasal düzenleme yapmaya çalışıyor. Sol muhalefet partileri ise “laiklik ilkesine aykırı” olduğu gerekçesiyle bu ürünlerin Fransa’da pazarlanmasına karşı çıkıyorlar.
Yasal düzenlemelere ihtiyaç var
Konuyu ilk olarak 2007 yılında gündeme getiren Fransa maliye bakanlığı, o günden bu yana Fransız bankalarını İslami finans ürünleri hazırlamaya teşvik ediyor. Ancak bankaların şeriat kanunlarıyla uyumlu finansal ürün pazarlayabilmeleri için yasal değişiklik gerekiyor. Hükümet, bu yasal değişikliği 17 Eylül 2009 tarihinde Fransız Ulusal Meclisi’nde KOBİ’lerle ilgili yeni yasa tasarısına son anda hazırladığı değişiklik önergesiyle ek bir madde ekleterek gerçekleştirmiş, ancak ana muhalefetteki Sosyalist Parti, bu maddeyi Anayasa Konseyi gündemine taşıyarak Ekim ayında iptal ettirmişti.
Fransız Anayasa Konseyi, İslami fiansla ilgili yasa maddesini esastan değil, parlamentoda hükümetin izlediği sürecin Anayasa ile uyumlu olmamasından ötürü iptaline hükmettiğini açıkladı. Hükümet şimdi yeni bir yasal düzenlemeyle Fransa’da İslami finans önündeki son engeli kaldırmayı yeniden deneyecek.
Hükümetin uğraşına paralel olarak Paris ve Strasbourg’da iki üniversite İslami finans üzerine master prorgamları başlatmış durumda. Fransa’nın en büyük bankalarından olan Credit Agricole de şeriat uyumlu tahvil pazarlamaya başlayacağını duyurdu. Fransız Sermaye Piyasası Kuruluşu da 2007 yılında şeriat kanunlarıyla uyumlu yatırım fonlarına yeşil ışık yakmıştı. Katar İslami Bankası da Fransa Merkez bankasına başvurarak Fransa’da ilk “İslami” şube açma izni talep ettiğini duyurdu. Gözlemciler Fransa'da şeriat uyumlu ilk İslami finans tahvillerinin 2010 yılından itibaren pazarlanacağını söylüyorlar.
Laik kesimin tepkisi
Fransa’daki laik çevreler, Fransız cumhuriyetinin dini inançalara karşı nötr olma zorunluluğunu gerekçe göstererek, hiçbir dinin şartlarına “boyun eğilmemesi” gerektiğini söylüyorlar.
Fransız hükümeti ise yakın gelecekte 1 trilyon dolarlık bir hacme ulaşması beklenen İslami ürün pazarından pay kapmak ve ülkeye sıcak para çekmek istiyor. Fransız maliye bakanlığı, Fransa’nın bu pastadan 100 milyar dolarlık pay kapabileceği üzerine hesaplar yapmakta. Kimi uzmanlar bu rakamı “hayali” bulurken, kimileri de 2020 yılı perspektifinde Franmsa’nın pazarın yüzde 10’una sahip olabileceği öngörüsünde bulunuyor.
Günümüz İslami finans ürünleri pazarının yüzde 60’ı Basra Körfezi’ndeki Arap ülkelerinin, yüzde 20’si ise Güneydoğu Asya’daki Müslüman ülkelerin elinde bulunuyor.
© Deutsche Welle Türkçe
Kayhan Karaca / Paris
Editör: Meltem Karagöz