1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

İsrail sinagogların yıkım emrini durdurdu

Bettina Marx9 Eylül 2005

İsrail Savunma Bakanı Şaul Mofaz’ın Gazze Şeridi’ndeki Yahudi yerleşim birimlerinin boşaltılmasından sonra, buradaki sinagogların yıkılması için çıkartılan emri durdurması şaşkınlığa neden oldu.

https://p.dw.com/p/AaZ7
Mofaz sinagog yıkımına başından beri karşı olduğunu vurguladı
Mofaz sinagog yıkımına başından beri karşı olduğunu vurguladıFotoğraf: AP

İsrail birliklerinin Gazze Şeridi’nden önümüzdeki hafta başından itibaren tamemen çekilmiş olması gerekiyor. Daha sonra yeni sınır anlaşmalarının yürürlüğe girmesi ve yeni geçiş trafiğinin devreye girmesi gündeme geliyor. İsrail askerleri sabah saatlerinde Gazze Şeridi’ndeki çok sayıda askeri tesisi havaya uçurarak, yoketti. Ağır patlamalar, yakındaki Sderot kentinde bir süre panik yarattı, çünkü buradaki halk, Filistinliler'in füze attığını sandı.

Mofaz emri savundu

Gazze Şeridi’ndeki sinagogların yıkılmasına ise aslında dün akşam başlanması gerekiyordu. İsrail Yüksek Mahkemesi buna ilişkin dün akşam bir karar almıştı. Ancak Savunma Bakanı Şaul Mofaz son dakikada sinagogları yıkma emrini durdurdu: “Ben aslında baştan beri sinagogların yıktırılmasına karşıydım. Yüksek Mahkeme de sinagogların yıkılmaması yönünde yapılan şikayet dilekçesini gerçi geri çevirdi ama, bunların tahrip edilmesi doğrultusunda açık bir karar da çıkartmadı. Bu nedenle ben hem bir Yahudi olarak, hem İsrail devletinin Savunma Bakanı olarak, hem de Yahudi dinsel inançları doğrultusunda yetişmiş bir kişi olarak sinagogların yıktırılmasına karşı çıktım. Askerlere ‘sinagogları yıkın emrini vermeye’ gönlüm razı olmuyor.”

İsrail, yıkma işini Filistinlilere devretmek istiyor

Mofaz şimdi, İsrail kabinesinin Pazar günü acilen toplanarak bu konu hakkında yeniden görüşmesini talep ediyor ve İsrail’in sinangogları yıktırmamasının daha iyi olacağı görüşünü savunuyor ve ekliyor: “Bunları kendi ordumuzun yıkması yerine, bu işi Filistinlilere bırakmamız daha doğru olur.”

İsrail Meclisi Knesset’in milliyetçi-dinci partili milletvekili Zvulun Orlev de sinagogların Filistinliler'in sorumluluğuna devredilmesinden yana görüş belirtiyor:

“İslam dünyasında da, hatta aşırı kesimlerde de sinagoglar vardır. Irak, İran ve Libya’da sinagoglar bulunmaktadır. Elbette, Gazze’deki sinagoglar, Irak’taki gibi antik yapılar değildir. Ama bunlar da sinagogdur ve İslam dünyası için de kutsal yapılardır. İslam’da sinangogların tahrip edilmesi diye bir emir yoktur. Bu nedenle bu konu Filistinliler açısından da bir test anlamına gelecektir. Sadece yıkmaya eğilimli, ilkel, barbar bir halk mıdır, yoksa bir nebze insanlık kalmış mıdır?”

Filistin tarafından ret

Bu arada Filistin Özerk Yönetimi, sinagogların tahrip edilmemesi ve korunmasının garanti altına alınması yönünde İsrail’in yaptığı ricayı geri çevirdi. Herşeye rağmen İsrail, Gazze’den tamamen çekildikten sonra, sinagogları kendi askerlerinin eliyle yıkmak istemiyor. Çünkü böyle bir durumda İsrail, tüm dünyadaki tarihi Yahudi ibadethanelerinin dokunulmazlığının tartışılabilir hale gelmesinden ve Yahudi karşıtlığına davetiye çıkartılmasından endişe ediyor.