İsrail'den 'hukukî' soruşturma

İsrail Gazze'ye yardım filosuna düzenlediği kanlı operasyon konusunda soruşturmayı kendi başına yapmakta kararlı. Uluslararası bağımsız bir soruşturma komisyonu kurulması yönündeki çağrıları reddeden İsrail hükümeti, kendi soruşturmasında Gazze'ye uygulanan deniz ablukasının meşruiyetine odaklanacak.

Devlet Bakanı Benny Begin, soruşturmada sadece ablukanın uluslararası hukuk açısından uygunluğu konusunun ve ablukayı kırmaya çalışan yardım filosuna 31 Mayıs'ta düzenlenen operasyonun masaya yatırılacağını bildirdi. İsrail'in kuracağı soruşturma ekibinin İsrailli hukukçular, eski diplomatlar ve iki yabancı gözlemciden oluşacağı belirtiliyor. İsrail'in, operasyonun ayrıntıları ile ilgili ayrı olarak başlattığı askerî soruşturma sonuçlarının ise 4 Temmuz'a kadar açıklanması bekleniyor.

BM, uluslararası soruşturmada ısrarlı

Bu arada BM Genel Sekreteri Ban ki Moon, yardım filosuna operasyonun soruşturulmasında uluslararası topluluğa ‘inandırıcı' bir rol' verilmesi gerektiğini kaydetti. Ban, ‘hızlı, inanılır, yansız ve şeffaf bir soruşturma için uluslararası topluluğun katılımının hayatî önem taşıdığını' vurguladı. BM Sözcüsü Farhan Hak, İsrail'in uluslararası bir soruşturmayı reddettiği yönündeki hatırlatmalara ise, “Bize bu konuda gelmiş resmi bir yanıt yok” cevabını verdi.

Kınama bildirgesi İsrail engeline takıldı

Bu arada Türkiye, uluslararası arenada İsrail operasyonunun kınanması ve olayların bağımsız bir şekilde soruşturulması çabalarını sürdürüyor. İstanbul'da düzenlenen Asya'da İşbirliği ve Güven Artırıcı Önlemler Konferansı (AİGK) zirvesinin sonuç bildirgesinde İsrail'in kınanması ifadesi yer almadı. Konferansın Dönem Başkanı Türkiye'nin Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, bunun üzerine yazılı Başkanlık açıklamasını okudu.

Gül, "Bir üye ülke hariç, tüm diğer üye ülkeler, bu eylemi (İsrail'in saldırısı), BM Şartı ve uluslararası hukuk ilkelerinin açık ihlali olarak addetmişler ve bu eylem sonucunda sivillerin hayatını kaybetmesini güçlü bir şekilde kınamışlardır” dedi. Abdullah Gül, üye ülkelerin, bu tür eylemlerin tekrarını önlemek ve hesap verilebilirlik ilkesini korumak amacıyla, olayın inandırıcı ve şeffaf bir şekilde soruşturulmasını teminen BM Genel Sekreteri tarafından bağımsız uluslararası komisyonun kurulmasını desteklediklerini de kaydetti.

İsrail'de Netanyahu hükümetine eleştiri

İsrail medyasında da Netanyahu hükümetine eleştiriler sürüyor. Şahin kanatın önde gelen isimlerinden Başbakan Benyamin Netanyahu, soruşturmayı sadece hukukî incelemeyle sınırlandırmakla eleştirilerek, bu tür bir komitenin ‘light-komite' ya da ‘soruşturanı olmayan soruşturma komitesi' gibi bir şey olacağı belirtiliyor.

Ülkenin etkin gazetelerinden Yediot Aharonot, ‘bir bütün olarak abluka politikasının etkin ya da haklı olup olmadığı soruşturulamaz. Bu, hükümetin yardım filosunda yaşananlarla ilgili soruşturmadan sonuç alınamamasını sağlamak için başvurduğu bir yol” değerlendirmesine yer verdi.

‘Yükü AB denetlesin' önerisi

Gazze ablukası konusunda İsrail'e uluslararası baskı artarken Fransa, Gazze'ye giden gemilerdeki yükün AB tarafından denetlenmesi önerisini ortaya attı. Fransa'nın önerisi ayrıca Gazze ile Mısır arasındaki Refah sınır geçişinin de AB tarafından denetlenmesini öngörüyor.

Gazze'de kontrolü elinde bulunduran Hamas, İsrail'in karışmaması durumunda Refah geçişinde AB denetimine karşı çıkmayacağını açıkladı. AB Dönem Başkanı İspanya, Gazze'de İsrail ablukasının sona erdirilmesine yönelik bir planı kısa süre içinde açıklayacağını bildirmişti.

İsrail, Hamas ve iki militan grubun bir İsrail askerini kaçırmasının ardından 2006 yılı Haziran ayında Gazze sınırını kapatmış, 2007 yılında Hamas'ın Gazze'de yapılan seçimlerle iktidara gelmesinin ardından ablukayı sertleştirmişti.

© Deutsche Welle Türkçe

AFP,AA/BK,AÜ